Pierre Assouline, Το Υπερωκεάνιο, Εκδόσεις Πόλις

Είναι κάποιοι συγγραφείς που όσο γράφουν τόσο πιο πολύ ωριμάζουν, τόσο πιο πολύ αποκαλύπτουν αυτό το έμφυτο χάρισμα που τους έχει δοθεί να συναρπάζουν τους αναγνώστες κάνοντας χρήση της γνώσης τους περί Ιστορίας με έναν κατά πολύ δικό τους τρόπο, μοναδικά σαγηνευτικό. Γιατί η Ιστορία είναι η απόδειξη της ύπαρξης του ανθρώπου, είναι εκείνο το όχημα που έχει τη δύναμη να μας μεταφέρει σε άλλους χρόνους και να τους ξαναζούμε σαν εμφανιστεί ένας πεφωτισμένος σαν τον Ασσουλίν να εκτοξεύει την περιέργειά μας και την φιλομάθεια μας.“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του.Περισσότερα

Hernan Diaz, Παρακαταθήκη, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ στο βιβλίο του Η Κατάρρευση που δημοσιεύτηκε το 1936, τέσσερα χρόνια δηλαδή πριν τον ξαφνικό του θάνατο αναφέρεται στη δίνη, η οποία δημιουργήθηκε από το κραχ του 1929 και επέδρασε τόσο αρνητικά στις ζωές των ανθρώπων. Και αυτό γιατί δεν πρόκειται απλά και μόνο για μία οικονομική κατάρρευση, αυτό που έλαβε χώρα ως γεγονός και οδήγησε πολύ κόσμο στην απόλυτη καταστροφή ήταν κυρίως η ψυχολογική κατάρρευση και η πλήρης διάλυση μιας μεσαίας τάξης που πριν λίγα μόλις χρόνια ζούσε το όνειρο της απόλυτης ευτυχίας. Η ευτυχία όμως αυτή δεν ήταν παρά ένα όνειρο θερινής νυκτός και μια ουτοπική ψευδαίσθηση καθώς η πεποίθηση πως το χρήμα θα συνεχίζει να ρέει άφθονο ήταν ένα πολύ καλογραμμένο παραμύθι χωρίς καλό τέλος.Περισσότερα

Andrew Baruch Wachtel, Τα Βαλκάνια στην Παγκόσμια Ιστορία, Εκδόσεις Κέδρος

Κατά τον Χέγκελ “το μόνο που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία”. Το οδοιπορικό στα ιστορικά γεγονότα που επιχειρεί σε αυτό το σπουδαίο πόνημα ο ιστορικός Γουάχτελ την άποψη του Χέγκελ έρχεται με τραγικά επίκαιρο τρόπο να επικροτήσει και να επαυξήσει. Η πολύπαθη περιοχή των Βαλκανίων έχει ένα ιστορικό βεβαρημένο που λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί ανασταλτικά για την ειρήνη στην περιοχή λόγω της πολυφυλετικής της διάστασης και της πολυφωνίας των λαών που την κατοικούν, θα μπορούσαμε να μιλάμε για μια άλλη Μέση Ανατολή. Εμείς όλοι θεατές αυτής της κατάστασης, η οποία χρόνια τώρα με επώδυνες συνέπειες μετατρέπεται σε τροχοπέδη ανάπτυξης και ευημερίας, εμφανίζεται σαν λύκος της στέπας να δηλητηριάζει με μίσος και μισαλλοδοξία κάθε προσπάθεια ανόρθωσης και συνύπαρξης των ανθρώπων.Περισσότερα

Ουίλλιαμ Μπάροουζ, Οι πόλεις της κόκκινης νύχτας, Εκδόσεις Τόπος

Στον πυρετό του χάους και της αναρχίας κινούνται οι ήρωες του Μπάροουζ, μέσα σε υπόγειες στοές ανομίας και ανηθικότητας που μοιάζει να έχουν πλημμυρίσει τα σωθικά των πόλεων και έχουν παρασύρει και τους ανθρώπους που τις κατοικούν. Ο Μπάροουζ περιγράφει μέσα στις ιστορίες του έναν κόσμο αλλόκοτο και απόκοσμο, μια κοινωνία σε πλήρη σήψη, ένα σύμπαν κοινωνικό εκτός πλαισίου κανονικότητας βουτηγμένο στην ασυδοσία και την παραβατικότητα, έναν κόσμο δίχως αύριο και δίχως μέλλον. Η γραφή του Ουίλλιαμ Μπάροουζ είναι καταιγιστική, είναι από μόνη της μοναδική γιατί μοιάζει να επιπλέει στα όρια της τρέλας και της παρανοϊκότητας. Μα μήπως οι ίδιες οι κοινωνίες, έτσι όπως έχουν ασύμβατα διαμορφωθεί και τα ίδια τα γεγονότα δεν οδηγούν τον σύγχρονο άνθρωπο στα πιο βαθιά σκοτάδια και τις πιο ανορθόδοξες πράξεις, μακριά από κάθε λογική και ορθολογισμό;Περισσότερα

Ray Bradbury, Το κρασί του θέρους, Εκδόσεις Άγρα

“Θα βρείτε τα άνθη από τις πικραλίδες όλων εκείνων των χρόνων μαζεμένα σε αυτό εδώ το βιβλίο. Η αλληγορία του κρασιού από πικραλίδες που επανεμφανίζεται διαρκώς σε αυτές τις σελίδες είναι θαυμάσια ταιριαστή. Συνέλεγα εικόνες σε όλη μου τη ζωή, τις οποίες αποθήκευα κάπου παράμερα και τις ξεχνούσα. Έπρεπε κάπως να στείλω πίσω τον εαυτό μου, με τις λέξεις να δρουν ως καταλύτες, για να διυλίσω τις αναμνήσεις και να δω τι είχαν να προσφέρουν” γράφει ο Ρέι Μπράντμπερι εν είδει εισαγωγής στην υπέροχη αυτή έκδοση σε εξαιρετική μετάφραση του Βασίλη Δουβίτσα. Στο απόσπασμα αυτό συμπυκνώνεται εμμέσως πλην σαφώς όλη η φιλοσοφία του εκκεντρικού συγγραφέα, η οποία και κρύβεται πίσω από ένα σύγγραμμα πολύ διαφορετικό από αυτά στα οποία τον έχουμε συνηθίσει.

Παρά το διαφορετικό του μυθιστορήματος, ο Μπράντμπερι εγχέει στο βιβλίο τις δόσεις μεταφυσικότητας, επιστημονικής φαντασίας και υπερρεαλισμού που θα βρούμε στα βιβλία του όπως το Φαρενάιτ 451 ή ακόμα τα περίφημα Χρονικά του Άρη -και τα δύο πάλι από τις εκδόσεις Άγρα. Όλος αυτός ο απόκοσμος κόσμος που παρουσιάζεται σε εκείνα τα βιβλία βρίσκει πάλι έδαφος και εδώ, μέσα από την ιστορία όπου εμφανίζονται σκοτεινές δυνάμεις να κυριαρχούν σαν να βρισκόμαστε στα αλλοπρόσαλλα όνειρα του Γκόγια που τον στοίχειωναν στον ύπνο του. Ο Ντάγκλας μας αφηγείται για παράξενες μορφές σχεδόν εξωγήινες και πιο πολύ συγγενικές με μηχανές παρά με ανθρώπους ενώ φαίνεται να αιωρείται και ένα σκοτεινό θανατικό πάνω από τις ζωές των ανθρώπων, ο ρόλος του “Μοναχικού” είναι αναμφίβολα συγκεχυμένος και αινιγματικός.

Με όπλο μαγικό τις λέξεις και τις αναμνήσεις ο Μπράντμπερι μας ταξιδεύει σε ένα μεθυστικό καλοκαίρι

Στο βιβλίο αυτό ξεδιπλώνεται και ξεχύνεται σαν παλιό καλό κρασί όλη η παιδικότητα που κυλάει στις φλέβες του συγγραφέα, όλες εκείνες οι αλησμόνητες αναμνήσεις από ένα παρελθόν που όσο πιο πολύ το σκαλίζεις μοιάζει τόσα περισσότερα να αποκαλύπτει. Έχει λοιπόν πάρει τα εργαλεία του ο Ρέι Μπράντμπερι και με το μικρό σκαπτικό αναμοχλεύει και ανακατεύει τη γη και το χώμα που του φέρνουν στη μνήμη πλήθος γεγονότων από το μακρινό παρελθόν, η ύπαιθρος των παιδικών του χρόνων γίνεται το πεδίο δράσης του. Δεν είναι ο πρώτος που επιστρατεύει το μνημονικό του και καταγράφει τις σκέψεις του σχετικά με το παρελθόν της ζωής του, το έχουν κάνει και άλλοι συγγραφείς ως μια πράξη λύτρωσης ενδεχομένως. Το επιχείρημα όμως αυτό είναι επιτυχές και είναι μάλιστα μια κίνηση αναζωογονητική διότι ως γνωστόν δεν υπάρχει παρόν και πόσο μάλλον μέλλον δίχως στήριγμα στο παρελθόν. Αυτό το κρασί του καλοκαιριού είναι μια διαδρομή στον χρόνο, στα πρόσωπα και στις εικόνες που έχει ο Μπράντμπερι και τις μοιράζεται δίχως επιφύλαξη.

Είναι εκείνα τα ατελείωτα καλοκαίρια στην αμερικανική ύπαιθρο, τα οποία επιθυμεί διακαώς να μας αφηγηθεί και εμείς ως αναγνώστες καταβυθιζόμαστε στον δεξιοτεχνικό του λόγο, αφουγκραζόμαστε την αγάπη του για τον παππού του που τον μυεί σε έναν κόσμο τόσο ιδιαίτερο και τόσο περιπετειώδη. Μέσα από το άλλο του πρόσωπο, τον άλλο του εαυτό, τον Ντάγκλας Σπώλντινγκ και μέσα από αφηγήσεις και μαρτυρίες για ύπαρξη μαγισσών και αλλόκοτων φυσιογνωμιών που μοιάζουν με προσωπεία του Τζέιμς Ένσορ, ο Μπράντμπερι εντάσσει τον θεατή του θεατρικού έργου που ανεβάζει να παρακολουθήσει μαγευτικά και μεθυστικά επεισόδια ενός καλοκαιριού που δεν θέλει να τελειώσει, έτσι όπως έλεγε και ο Καμύ εξάλλου πως μέσα στον χειμώνα ανακάλυψε ένα ακατανίκητο καλοκαίρι.

Η ιστορία δεν απουσιάζει από το κείμενο του Μπράντμπερι και οι αλληγορικές εικόνες επίσης, το ποτάμι διαχέεται παντού και γεμίζει τα καλοκαίρια με διάφορες καταστάσεις όχι πάντα ευχάριστες, όχι πάντα εύκολα μεταφράσιμες γιατί το πνεύμα του συγγραφέα είναι τέτοιο που εμποτίζει το βιβλίο συμβάντα δυσερμήνευτα. Εγκιβωτίζει μέσα στο κείμενο όλο το πλέγμα φαντασίας τόσο συμπυκνωμένο μέσα σε αυτό το εμπύρετο καλοκαίρι όπου συμβαίνουν τόσα και τόσα, μια συγκλονιστική και ασταμάτητη αλληλουχία γεγονότων πλημμυρίζουν τις ζωές του Τομ, του Ουίλλιαμ, του Ντάγκλας. “Κάπου, έλεγε κάποτε ένα βιβλίο, όλες οι κουβέντες που έχουν ειπωθεί ποτέ, όλα τα τραγούδια που έχουν τραγουδηθεί ποτέ, έχουν μεταφερθεί σαν παλμοί πέρα μακριά στο Διάστημα και αν μπορούσες να ταξιδέψεις στο πιο μακρινό αστέρι του Κενταύρου, θα άκουγες τον Τζωρτζ Ουώσινγκτον να μιλάει στον ύπνο του ή τον Καίσαρα να εκφράζει την έκπληξή του με το μαχαίρι στην πλάτη του. Αυτά για τους ήχους. Τί γίνεται με το φως τότε; Όλα τα πράγματα, από τη στιγμή που τα είδε κάποιος, δεν πέθαναν έτσι, δεν γίνεται να πέθαναν”.

Είναι σαφές πως η φαντασία του μικρού Ντάγκλας οργιάζει και αυτό το παιχνίδι της φαντασίας εξαπλώνεται μέσα σε όλο το μυθιστόρημα και τα λουλούδια της αμφιβολίας βρίσκουν και ανθίζουν σε κάθε σημείο δια χειρός του Μπάντμπερι. Η συνομιλία και η επικοινωνία των διαφορετικών γενεών έχει διαδραματίσει και αυτή το ρόλο της, ο παππούς είναι εκείνος που διαβλέπει στον εγγονό του την ανάγκη για επαφή με τη ζωή, την αληθινή ζωή και όλα είναι πιθανά να συμβούν σαν υπάρχει η επιθυμία για ανακάλυψη πέρα του προφανούς και του προδιαγεγραμμένου, μια κατάδυση στον κόσμο του απαγορευμένου που ανέκαθεν σαγηνεύει τα παιδιά. Όλο το μυθιστόρημα είναι ένας διάλογος του λογικού με το παράλογο και τα συμπεράσματα δεν είναι πάντα εμφανή αλλά εναπόκειται στον καθένα από εμάς να βάλουμε κρασί στο ποτήρι μας και με τις γουλιές αυτές που θα πιούμε να ταξιδέψουμε και στο δικό μας παρελθόν για να βρούμε αν υπάρχουν ταυτίσεις.

“Ήρθε η συντέλεια του κόσμου. Ακούγεσαι σαν καμπάνα σε κηδεία, είπε ο παππούς. Το να μιλάς έτσι είναι χειρότερο από το να βρίζεις. Δεν θα σου πλύνω το στόμα με σαπούνι, πάντως. Ενδείκνυται μια δαχτυλήθρα κρασί από πικραλίδες. Εδώ είσαι, εμπρός, ρούφα τη. Πώς σου φαίνεται;”

“Εδώ, στον κόσμο των ανθρώπων μπορεί να έδινες χρόνο, χρήμα και προσευχή λαμβάνοντας ελάχιστα ή και τίποτα σε αντάλλαγμα”

 

 

Graham Greene, Ο επίτιμος πρόξενος, Εκδόσεις Πόλις

Ένα ακόμα αριστούργημα του Γκράχαμ Γκριν βρίσκεται στα χέρια μας, μία ακόμα ιστορίας από αυτές που δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης του μοναδικού τρόπου που είχε να συνδυάζει την πολιτική με την φιλοσοφία και την ιστορική ανάλυση με τη μυθοπλασία. Διότι τα βιβλία του Γκριν, όλα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις σε εξαιρετικές μεταφράσεις, παρέχουν στον αναγνώστη τις δύο εγγυήσεις ποιότητας, τη γνώση και την ψυχαγωγία με την αρχική και αυθεντική της έννοια. Η αφήγηση του Γκράχαμ Γκριν  έχει κάτι από το παρελθόν της ιστορίας της λογοτεχνίας, διαθέτει εκείνα τα στοιχεία που καθιστούν τα μυθιστορήματά του μαρτυρίες μιας άλλης εποχής, στην οποία ο ίδιος πρωταγωνίστησε και έλαβε μέρος σε πολλές από τις ιστορίες, τις οποίες στην πορεία αποφάσισε να μεταφέρει στο χαρτί.Περισσότερα

William Shakespeare, Η θύελλα, Εκδόσεις Αρμός

Το μέγεθος του ονόματος του Σαίξπηρ είναι τέτοιο που όποια ανάλυση και αν προκύψει δεν θα μπορέσει ποτέ να καλύψει το ανεξάντλητο του πνεύματός του, της ψυχοσύνθεσής του. Πρόκειται για έναν συγγραφέα και στοχαστή που έζησε μέσα σε έναν κυκεώνα γεγονότων ιστορικών και πολιτικών, μέσα σε μια θύελλα για να το συνδέσουμε και με το θεατρικό έργο, ένα έργο με πολλά νοήματα και συμβολισμούς. Ο Σαίξπηρ, όπως γνωρίζουμε από διάφορες πηγές, είχε μελετήσει από νωρίς τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες και είχε διαβάσει προφανώς για τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα της Αρχαίας Ελλάδας στα οποία βασίστηκε. Αναμφίβολα, η Αναγέννηση και κυρίως η πρώιμη στην οποία ο ίδιος δημιουργεί το σύνολο των έργων του, είναι μια περίοδος τρικυμιώδης και πολλών μεταβολών ενώ είναι η περίοδος κατά την οποία ανακαλύπτεται η κλασική σκέψη που είχε μείνει κατά τον μεσαίωνα σε πλήρη απαξίωση.Περισσότερα

Γρηγόριος Ξενόπουλος, Μυστικοί αρραβώνες, Εκδόσεις Ψυχογιός

Ο μέγας Τολστόι στην αψεγάδιαστη Άννα Καρένινα είχε γράψει πως οι ευτυχισμένες οικογένειες λίγο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους, ωστόσο κάθε δυστυχισμένη οικογένεια έχει τη δική της προσωπική δυστυχία. Αυτή λοιπόν η  φράση του εφαρμόζεται και στο έργο του Γρηγόριου Ξενόπουλου, αυτού του σπουδαίου συγγραφέα που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο με τις αφηγήσεις του. Στα έργα του, όπως κατεξοχήν εδώ στους Μυστικούς αρραβώνες, ο Ξενόπουλος ξεδιπλώνει το κουβάρι των ζωών των ανθρώπων με τους έρωτες, τα μίση, τις ανθρώπινες σχέσεις που κλονίζονται από τη διάσταση μεταξύ των τάξεων. Έχει την ικανότητα να μας χαρίζει τον πλούτο των βίων απλών και ευγενών – στον τίτλο και όχι πάντα στην συμπεριφορά – ανθρώπων της εποχής του, μια ευκαιρία για μας να ανατρέχουμε στις περιγραφές του για να αντλούμε ηθογραφικά στοιχεία για το παρελθόν.Περισσότερα

Arthur Conan Doyle, Σπουδή στο κόκκινο, Εκδόσεις Διόπτρα

«Είτε γράψε κάτι που αξίζει να διαβαστεί είτε κάνε κάτι που αξίζει να γραφτεί» είχε πει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, πολιτικός και συγγραφέας. Το αστυνομικό μυθιστόρημα, αυτό που μας κρατάει σε αγωνία και μας ενθουσιάζει, τόσο με την δεξιοτεχνική του αφήγηση όσο και με τις ανατρεπτικές του διαστάσεις προσφέρεται μέσα από τις ιστορίες του μεγαλοφυούς Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Μη λησμονούμε πως η τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος ίσως να είναι και η πιο δύσκολη ως προς τη σύλληψη των χαρακτήρων, τη συνοχή και την εξιστόρηση με τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης να νιώθει πως το αστυνομικό μυθιστόρημα που κρατά στα χέρια του δεν αντιγράφει μανιέρα αλλά διατηρεί τη δική του προσωπική χροιά και ύφος, εξάπτει τη φαντασία και μας χαλαρώνει, ενώ μας καθιστά συμμέτοχους στη διαλεύκανση μιας δολοφονίας ή ενός εγκλήματος.Περισσότερα

Oscar Wilde, Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Μερικά βιβλία και μερικούς συγγραφείς τους αγαπάς, όχι γιατί κατάφεραν με το πέρασμα του χρόνου να θεωρούνται κλασικοί αλλά γιατί, καταφέρνουν, όσες φορές και να τους διαβάσεις, να σου προκαλούν τα ίδια έντονα και πρωτόγνωρα συναισθήματα. Γιατί καταφέρνουν την τόλμη τους να την κάνουν συναίσθημα και την προκλητικότητα τους θεωρία ζωής που ακόμα κι αν δεν την ασπάζεσαι, οφείλεις να της αναγνωρίσεις τη δύναμή της και κυρίως την αλήθεια της. Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι, αξίζει να είναι πάντα στο προσκήνιο γιατί είναι ένα από αυτά τα κείμενα, που όπως έλεγε ο Φραντς Κάφκα, πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε όλους, είναι από εκείνα τα βιβλία που προκαλούν με την ρηξικέλευθη ματιά τους στον ψυχισμό του ανθρώπου.Περισσότερα

Willa Cather, Η Αν-τόνια μου, Εκδόσεις Gutenberg

Το αμερικανικό όνειρο αποτελούσε ανέκαθεν ένα στοίχημα, ένα όραμα και μια προσδοκία για τους ανθρώπους που θεωρούσαν πως αυτή η νέα ήπειρος που ανακαλύφθηκε το 1492 από έναν τυχοδιώκτη μπορούσε να τους προσφέρει πολλά. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα συνέρρεαν στην περιοχή μετανάστες και εργατικά χέρια με την αναμονή για ένα καλύτερο αύριο που μπορεί να γεννηθεί, για ένα μέλλον πιο φωτεινό και πιο ευοίωνο. Μπορεί να έγινε περισσότερο γνωστό το περίφημο αυτό όνειρο τον 20ο αιώνα, ειδικά τις πρώτες δεκαετίες, μέσα από τις αφηγήσεις του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ και άλλων ανερχόμενων συγγραφέων ωστόσο η Νέα Βαβυλώνα, όπως είχαν ονομάσει την Νέα Υόρκη αλλά και γενικότερα η Αμερική ως νέα Γη της Επαγγελίας, έκρυβε ή έτσι διαδιδόταν τουλάχιστον, μια αισιοδοξία για καλύτερες μέρες.

Μια απότομη και σκληρή ιστορία ενηλικίωσης στην αμερικανική ύπαιθρο

Η Αν-τόνια μου συγκαταλέγεται σε εκείνα τα μυθιστορήματα που μιλάνε για την πορεία προς αυτό το όνειρο, μιας και η ίδια είναι παιδί μεταναστών από τη Βοημία, είναι μια όμορφη κοπέλα με όλη τη ζωή μπροστά της, αναζητώντας τη δική της ταυτότητα. Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο ιστορικό σταυροδρόμι και ένα κομβικό σημείο στην παγκόσμια ιστορία καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται στα τέλη ενός πολύπαθου 19ου αιώνα λόγω των κρίσιμων γεγονότων στην Ευρώπη των πολέμων αλλά και στην όχι και τόσο φωτεινή αυγή ενός 20ου αιώνα που προμηνύεται δύσκολος και επώδυνος. Η Αν-τόνια θα εργαστεί και θα αναζητήσει την τύχη της σε μια αμερικανική επαρχία, εκεί όπου χτυπάει η καρδιά ενός νέου εργατικού ρεύματος, ανθρώπων που επιθυμούν με έντονη και κοπιαστική εργασία να χτίσουν το δικό τους αύριο και να έχουν καλύτερη τύχη από εκείνη που εξασφάλισαν οι γονείς τους.

Η Γουίλα Κάθερ γράφει αυτό το μυθιστόρημα και το δημοσιεύει εν μέσω πολέμου, η αναφορά στην περιοχή της Βοημίας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Ευρώπης δεν μπορεί να είναι τυχαία με όλα αυτά που συμβαίνουν στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Σε αυτή τη νέα ζωή, η πρωταγωνίστριά της θα έρθει σε επαφή με ανθρώπους, όπως ο Τζιμ Μπέρντεν με τον οποίο θα αναπτύξουν μια διαρκή, αληθινή και διαχρονική σχέση, μια σχέση που αντέχει στον χρόνο. Ενώ τα χρόνια περνούν εκείνος πάντα έχει την έγνοια της, έχει στο μυαλό του την Αν-τόνια του για την οποία έχει σεβασμό αλλά και τελικά ενδιαφέρον, ένα μείγμα συμπάθειας και έρωτα. Στο τέλος του βιβλίου την ξανασυναντά μετά από χρόνια, επιβεβαιώνοντας πως ποτέ δεν είχε ξεχάσει την ανεμελιά και την ξεγνοιασιά των παιδικών τους χρόνων τότε που είχαν συναντηθεί υπό διαφορετικές εντελώς συνθήκες.

Η Αν-τόνια είναι ένα κορίτσι στο πρόσωπο του οποίου η συγγραφέας Γουίλα Κάθερ καθρεφτίζει όλα εκείνα τα κορίτσια που βίωσαν τη δυσκολία της επιβίωσης σε μια νέα πατρίδα, ζώντας σε μια αμερικανική ύπαιθρο όχι πάντα φιλόξενη και ζεστή εργαζόμενες ήδη από νεαρή ηλικία για να στηρίξουν τις οικογένειές τους μέσα από τη σκληροτράχηλη εργασία τους. Είναι ένα μυθιστόρημα που εστιάζει στην ψυχολογία της Αν-τόνια, στον τρόπο σκέψης της και στις αντιδράσεις της, καθώς βιώνοντας δύσκολες καταστάσεις δεν είναι λίγες οι φορές που η παιδικότητά της υποχωρεί και παραχωρεί τη θέση της σε μια πρόωρη ενηλικίωση, σε έναν κόσμο αν όχι εχθρικό όχι δα και τόσο φιλικό. Οι περιγραφές των τοπίων και του άγριου του τόπου είναι χαρακτηριστικές από την Γουίλα Κάθερ που έχει τον τρόπο να σκιαγραφεί την κοινωνία και τους ανθρώπους της, να δίνει το στίγμα της σχέσης της Αν-τόνια και της κυρίας της μέσα από διαφορετικά επεισόδια και γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εντός και εκτός σπιτιού.

“Ο χειμώνας κρατάει πολύ στις επαρχιακές πόλεις. Παραμένει, μέχρι που ξεθυμαίνει και κουρελιάζεται, γερνάει κι εξαθλιώνεται. Στους αγρούς, ο καιρός ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος και οι υποθέσεις των ανθρώπων εξελίσσονταν στη σκιά του, όπως τα ρεύματα κυλούν κάτω από τον πάγο. Στο Μπλακ Χοκ όμως, το σκηνικό της ζωής ξεδιπλωνόταν μίζερο και κάτισχνο, παγωμένο μέχρι τη ρίζα” γράφει σε ένα σημείο η Γουίλα Κάθερ ξετυλίγοντας την ποιητική της διάθεση με μια νότα μελαγχολίας για όσα και η ίδια η συγγραφέας βίωσε ενδεχομένως ως μέλος της ίδιας εκείνης κοινωνίας, παρατηρώντας τους ανθρώπους και τους κόπους τους. Το μυθιστόρημα, μέσα από την άρτια μετάφραση της Κερασίας Σαμαρά, χαρίζει στον αναγνώστη τη μοναδική ευκαιρία να γευτεί τον μόχθο των ανθρώπων σαν την Αν-τόνια μέσα από τις δικές τους μαρτυρίες, τις δικές της γλυκόπικρες εμπειρίες.

Το τέλος του βιβλίου αγγίζει μιαν υπέροχη και απρόσμενη συναισθηματική κορύφωση καθώς η απόσταση του χρόνου στη συνεύρεση μεταξύ της πρωταγωνίστριας και του επιστήθιου φίλου της Τζιμ Μπέρντεν κρύβει εκπλήξεις. Η Γουίλα Κάθερ εσκεμμένα δίνει μια δραματική τροπή και ακολουθεί από κοντά την Αν-τόνια που μέσα από τα μάτια του Τζιμ φαίνεται πια κουρασμένη από τη ζωή, βασανισμένη από τους γάμους και τις ανέξοδες σχέσεις από τις οποίες ωστόσο προέκυψαν πολλά παιδιά, ίσως η μόνη χαρά για μια γυναίκα. Αυτό που μένει είναι η δυναμικότητά της πάντως, είναι η επιμονή της στη ζωή, είναι η υπομονή της και η ελπίδα πως τελικά αυτό το πολυπόθητο όνειρο μπορεί και να γίνει πραγματικότητα έστω και την ύστατη στιγμή. Είναι αυτή η πίστη στον άνθρωπο και τις δυνατότητές του που η Κάθερ ενδεχομένως επιθυμεί να μεταδώσει για αυτό και αφήνει μια χαραμάδα φωτός στο τέλος της αφήγησης, κλείνοντας το μάτι στη μοίρα που περιμένει την Αν-τόνια.

“Για την Αν-τόνια και για μένα αυτός υπήρξε ο δρόμος του Πεπρωμένου ͘  μας είχε οδηγήσει εκεί όπου τα παιχνίδια της μοίρας προκαθόρισαν την ύπαρξή μας. Τώρα, κατάλαβα ότι μέσα απ’ τον ίδιο δρόμο έμελλε να ξανανταμωθούμε. Ό,τι και αν είχαμε χάσει, κατείχαμε από κοινού το ανεκτίμητο, το ανείπωτο παρελθόν”

“Ήταν μια ταλαιπωρημένη γυναίκα πια, όχι ένα όμορφο κοριτσόπουλο ͘  όμως είχε ακόμη κάτι που πυροδοτούσε τη φαντασία, μπορούσε ακόμη να σου κόψει την ανάσα μ’ ένα βλέμμα ή μια χειρονομία που, κατά κάποιον τρόπο, αποκάλυπτε την ουσία, που κρυβόταν στα απλά πράγματα”

 

Κάθριν Μάνσφιλντ, Κάτι παιδιάστικο μα τόσο φυσικό & άλλα διηγήματα, Εκδόσεις Πατάκη

Είναι κάποιοι δημιουργοί που αν και το πέρασμά τους ήταν τόσο σύντομο μπόρεσαν να αφήσουν τα σημάδια τους, τα πατήματά τους και τα χνάρια τους στον καλλιτεχνικό καμβά με τέτοιο τρόπο που μέχρι σήμερα να μνημονεύονται. Είναι οι επονομαζόμενοι καταραμένοι καλλιτέχνες γιατί η μοίρα τους είχε προδιαγράψει μια πορεία σύντομη, έζησαν λίγο αλλά δημιούργησαν πολλά και εμείς σήμερα έχουμε την χαρά, την ευτυχία και την απόλαυση να τους διαβάζουμε, να τους ακούμε, να τους βλέπουμε. Μια τέτοια δημιουργός είναι η Κάθριν Μάνσφιλντ, που παρά την πρόωρη φυγή της για άλλες πολιτείες, μπόρεσε να αφήσει το λογοτεχνικό στίγμα της συνεχίζοντας μια παράδοση ξακουστών γυναικών της λογοτεχνίας όπως η Γεωργία Σάνδη, η Τζέιν Όστιν, η Σαρλότ Μπροντέ και τόσες άλλες.Περισσότερα