Μιλώντας για την εκμετάλλευση των ιθαγενών και τη μισαλλοδοξία (W. Somerset Maugham, Βροχή, Εκδόσεις Άγρα)

“Εμπιστεύτηκα τη διαχείριση της ιεραποστολής στα χέρια των ιθαγενών ιεραποστόλων και πολύ φοβάμαι πως η κατάσταση θα τους έχει ξεφύγει. Είναι ενάρετοι άνθρωποι, δεν έχω τίποτα να τους καταλογίσω, αληθινά χριστιανοί, ευσεβείς και θεοσεβούμενοι – η ευλάβειά τους θα έκανε πολλούς χριστιανούς στην πατρίδα να ντρέπονται -, ωστόσο τους λείπει οικτρά ο δυναμισμός”. Αυτά αναφέρει ο ιεραπόστολος κύριος Ντέιβιντσον και η σύζυγός του που όπως και εκείνος πρεσβεύουν ό,τι πιο φανατικό και δογματικά θρησκευτικό, αποστολή τους η εκ των βάθρων υποδούλωση και μετάλλαξη των ιθαγενών σε έναν τρόπο ζωής που εκείνοι θεωρούν φρόνιμο και συμβατό με την ηθική που διατυμπανίζουν, την πολύ προσωπική τους. Το έτερο ζευγάρι των Μακφαίηλ δεν απέχει πολύ, ο μόνος που σώνεται είναι ο γιατρός που απέχει από την στρατηγική αυτή των συμπατριωτών του.Περισσότερα

Nella Larsen, Το πέρασμα, Εκδόσεις Έρμα

Ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία όπου η διαφορετικότητα είναι δύσκολα ανεκτή και μάλιστα πολλές φορές γίνεται αντικείμενο χλευασμού από την πλειοψηφία. Παρακολουθούμε ανταποκρίσεις και ειδήσεις όπου διεμφυλικά άτομα δέχονται στην καλύτερη περίπτωση φραστικές επιθέσεις και στέκονται απροστάτευτα απέναντι σε έναν όχλο που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να επιδείξει τη βαναυσότητά του και το μίσος του. Οι σημερινές κοινωνίες και ο κόσμος γενικότερα δεν έχουν αλλάξει και πολύ από την εποχή της Νέλλα Λάρσεν, τα όσα μας περιγράφει σε αυτό το τόσο βιωματικό μυθιστόρημα είναι χαρακτηριστικά μιας ολόκληρης εποχής ρατσισμού και διακρίσεων, είναι μια μαρτυρία της εφιαλτικής ζωής των έγχρωμων στην Αμερική λίγες δεκαετίες μετά τα δραματικά γεγονότα του ολέθριου εμφυλίου πολέμου. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ανοιχτά και δυστυχώς χωρίς επιφύλαξη πως ο κόσμος μας πάει από το κακό στο χειρότερο, έχει χαθεί ο οποιοσδήποτε ρομαντισμός και η ανθρώπινη αλληλεγγύη και η Λάρσεν μας χαρίζει ένα μικρό αριστούργημα με βλέμμα στο φλέγον αυτό ζήτημα.Περισσότερα

Ανατομία μιας ολόκληρης ζωής, ένας θησαυρός καλά κρυμμένος (Λέον Τολστόι, Οικογενειακή ευτυχία, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ο Τολστόι μπορεί να απέχει ακόμα από τον σχεδόν αψεγάδιαστο τρόπο που θα μας συνηθίσει στα μετέπειτα βιβλία του ωστόσο χτίζει ήδη το οικοδόμημά του. Θέτει με ευφυή τρόπο τον σύγχρονο αναγνώστη ενώπιον των διλημμάτων της ηρωίδας του και του παραδίδει αναμφίβολα τα σκήπτρα του προβληματισμού. Είναι η ίδια η Μάσα υπεύθυνη για αυτή την μετάλλαξη την οποία υπέστη ή μήπως ο άντρας της που την εξέθεσε στην “φλεγόμενη” από γιορτές Πετρούπολη; Μπορούσε με κάποιο τρόπο η Μάσα να αποφύγει και να ελέγξει τον εαυτό της παραγκωνίζοντας το νεαρό της ηλικίας της; Τις πταίει για αυτήν την ευτυχία που θυμίζει δέντρο δίχως φύλλα και πώς θα μπορούσε να διαφυλαχτεί; Τι μέλλει γενέσθαι;Περισσότερα

Καρολίνα Μέρμηγκα, Ο κήπος της Αμαλίας, Εκδόσεις Πατάκη

Η ιστορία ανέκαθεν αποτελούσε το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατάει ο άνθρωπος για να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από γεγονότα, κρίσεις και ανατροπές. Με γνώση και αξιέπαινη ευρυμάθεια βιβλία σαν και αυτό μας παίρνουν από το χέρι και μας προσφέρουν ένα ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο, μια περιήγηση στα μονοπάτια της ιστορίας. Η ιστορία της Ελλάδας είναι συνυφασμένη με καταστροφές και θριάμβους, με αναταράξεις και πολλαπλά γεγονότα που έβαλαν την σφραγίδα σε αυτό που εμείς οι μεταγενέστεροι γνωρίζουμε σήμερα. Με την απόσταση που σήμερα έχουμε από τις εξελίξεις των αρχών του 19ου αιώνα, ο συγγραφέας του σήμερα μπορεί και διεισδύει στα γεγονότα και την ιστορία για να αντλήσει συμπεράσματα και μέσα από τη μυθοπλασία να ρίξει φως σε σημαντικές στιγμές.Περισσότερα

Όταν το πάθος και ο έρωτας οδηγούν σε μιαν αναμέτρηση δίχως αύριο (Ιβάν Τουργκένιεφ, Ο Μονομάχος, Εκδόσεις Ερατώ)

Ο Τουργκένιεφ ορίζει τις τύχες των δύο πρωταγωνιστών προς την κατεύθυνση εκείνη που όντως ορίζουν οι περιστάσεις κατά πως εκείνος το αντιλαμβάνεται και οδηγεί τις πράξεις τους αναλόγως. Γιατί όπως επίσης ο ίδιος έχει γράψει η ευτυχία μας βασίζεται στην δυστυχία των άλλων. Δεν παρεκκλίνει της φιλοσοφίας αυτής για αυτό και όλα περιστρέφονται πρωτευόντως γύρω από τον πρωταγωνιστή. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα ερωτικό από το οποίο όμως προκύπτουν αλήθειες για την κοινωνία και τις εκφάνσεις της, τους ανθρώπους της που χωρίζονται σε κατηγορίες, με διαφορετικές αντιλήψεις, συμπεριφορές, νοοτροπίες, αντιδράσεις. Ο ίδιος ο συγγραφέας υπήρξε γιος αξιωματικού και έχοντας μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσαν οι ταξικές διακρίσεις δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί από το χάσμα που επικρατούσε ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις της εποχής του, δεν θα μπορούσε να μην έχει δει τις έντονες αντιθέσεις και βέβαια να τις εντάξει στους προβληματισμούς του. Περισσότερα

Jean-Jacques Rousseau, Οι ονειροπολήσεις ενός μοναχικού περιπατητή, Εκδόσεις Printa

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο επιτυχημένο εξώφυλλο που να συνοδεύει την έκδοση αυτή. Είναι ο πίνακας του Κασπάρ Νταβίντ Φρίντριχ όπου βλέπουμε έναν άνθρωπο μοναχικό να ατενίζει το τοπίο εμπρός του ενώ από πάνω του εμφανίζεται το ουράνιο τόξο. Ο πίνακας είναι του 1810 και ανήκει στον ζωγράφο εκείνο που με τα έργα του βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με την φύση ενώ μας προσφέρει τον άνθρωπο ως αναπόσπαστο μέρος της, έναν ζωγράφο της ρομαντικής σχολής. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ αποφασίζει να γράψει αυτό το κείμενο στο τέλος της ζωής του και έχοντας βιώσει την απόρριψη και την απογοήτευση, την οποία και μοιράζεται μαζί μας στους πρώτους περιπάτους. Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με τις μύχιες καταθέσεις ενός ανθρώπου που δεν τρέφει εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και πορεύεται μόνος του με μόνη συντροφιά και απάγκιο την αγάπη για την φύση και την μεταβολή της φιλοσοφίας του περί της ύλης.  Περισσότερα

Ένας καθηγητής υπό τον φόβο του συναισθηματικού του αδιεξόδου (John Williams, Ο Στόουνερ, Εκδόσεις Gutenberg)

Ο Στόουνερ ζει δύο Παγκόσμιους πολέμους, βλέπει την απώλεια των συμφοιτητών του και αργότερα ως καθηγητής τον θάνατο των μαθητών του λόγω του πολέμου. Η αφήγηση έχει έναν τέτοιο παλμό και μια ροή που ο αναγνώστης βιώνει την κάθε στιγμή του Στόουνερ ξεχωριστά και άλλοτε συμπάσχει ενώ άλλοτε βάλλει εναντίον του για τις επιλογές του. Ο Στόουνερ είναι σε κάθε περίπτωση ένας αναγκαίος κρίκος στην αλυσίδα που λέγεται κοινωνία και αν σπάσει τότε η απώλεια είναι μεγάλη γιατί η πειθαρχία, η αγάπη και η αφοσίωση είναι λέξεις ξένες στο λεξιλόγιο του τότε και του τώρα.Περισσότερα

Olen Steinhauer, Ένας Αμερικανός κατάσκοπος, Εκδόσεις Πόλις

Μετά την Έξοδο κινδύνου και τον Τουρίστα, ο Όλεν Στάινχαουερ επιστρέφει με ένα εξίσου συναρπαστικό μυθιστόρημα για να μας αφηγηθεί ένα ακόμα επεισόδιο από τη ζωή του αινιγματικού αλλά ιδιαίτερα δραστήριου Μάιλο Γουίβερ. Στα μυθιστορήματά του, ο Στάινχαουερ μεταφέρει όλον αυτόν τον υπόγειο κόσμο της άγνωστης και μυστηριώδους συνεννόησης που οδηγούσε σε πολλές αντιφάσεις και αντιθέσεις των ηρώων του λόγω των δυσερμήνευτων συμβάντων. Δεν είναι μόνο η πλοκή, δεν είναι μόνο οι χαρακτήρες, δεν είναι μόνο η αφήγηση αυτή καθεαυτή που αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη, είναι το σύνολο των εργαλείων που έχει στη διάθεσή του ο συγγραφέας, ο οποίος από μία φανταστική πραγματικότητα καταλήγει να μας παραδώσει έναν κύκλο μυθιστορημάτων που κόβουν την ανάσα και αποτυπώνουν έναν ολόκληρο κόσμο, ξεχωριστό και μοναδικό.Περισσότερα

Συναντώντας έναν από τους πιο αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου (Pu Songling, Παράξενες ιστορίες από το κινέζικο σπουδαστήριο, Εκδόσεις Αιώρα)

Ο Που Σόνκγλινγκ, με έναν μοναδικό και ιδιαίτερο τρόπο μπορεί και περνάει τα μηνύματά του για τον τρόπο συμπεριφοράς των ανθρώπων της κοινωνίας της εποχής του και καταφέρνει με διδακτική αλλά και δηκτική ματιά να παραμένει επίκαιρος γιατί οι άνθρωποι δεν παύουν να είναι δέσμιοι αδυναμιών και προσωπικών παλινωδιών. Η τέχνη της έκφρασης που με δεξιοτεχνία υφαίνει του επιτρέπει να αναδείξει αυτά που διαπιστώνει γύρω του και τα εκφέρει με γλαφυρό τρόπο. Ο λόγος του δεν είναι παρά το όχημα εκείνο που συνδέει αβίαστα και άκοπα τον κόσμο των ζωντανών με εκείνο των νεκρών μέσα από συμβολισμούς, παραβολές, αλληγορίες και πολλά τεχνάσματα της σκέψης του που φωνάζουν όμως την αλήθεια και την σοφία που πρεσβεύει ο ίδιος.Περισσότερα

Γιάννης Κιουρτσάκης, Σεφέρης και Καμύ, Εκδόσεις Πατάκη

Η Μεσόγειος ανέκαθεν αποτελούσε πηγή έμπνευσης για τους ζωγράφους, τους γλύπτες, τους συγγραφείς, τους ποιητές. Είναι το πέρασμα πολλών δημιουργών που πάτησαν το πόδι τους και γεύτηκαν το ταξίδι της φυγής προς το φως μακριά από μία μουντή πραγματικότητα. Η Βιρτζίνια Γουλφ ταξίδεψε στην Ελλάδα και αισθάνθηκε για λίγο τον ήλιο και την θάλασσα διώχνοντας την μελαγχολία της και την κατάθλιψή της, ο Ντελακρουά βρέθηκε στο Αλγέρι και είδε από κοντά πρόσωπα και εικόνες γεμάτα με χρώμα πορφυρό, ο Βρετανός γλύπτης Χένρυ Μουρ σμίλεψε με φως αρχαιοελληνικό τα έργα του, ο Βαν Γκογκ βρήκε στην Αρλ το καταφύγιο της σκοτεινιασμένης του ψυχής για να μυρίσει την ζωή και το πάθος για αυτήν. Ακόμα και πριν διάφοροι Ευρωπαίοι περιηγητές του 18ου και 19ου αιώνα ύμνησαν την Μεσόγειο στα γραπτά τους ως κάτι εξωτικό, μαγικό και μοναδικό. Περισσότερα

Για τον παλιό κόσμο που φεύγει και χάνεται στον χρόνο (Joseph Roth, Φράουλες, Εκδόσεις Άγρα)

Στο βιβλίο αυτό που εμφανίζεται αποσπασματικό αλλά έντονα φορτισμένο, ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός της κρίσης του αφηγητή, μιας κρίσης ψυχολογικής που τον κεραυνοβολεί. Ο Ροτ κάνει αναφορά σε μία πατρίδα που είναι χαμένη, σε έναν τόπο που δεν γεννά πια χαρά και δεν εκπέμπει ανεμελιά και γαλήνη. Μιλάει για τα παλιά χρόνια και μας αφήνει με μια πικρή γεύση για το αβέβαιο παρόν, το οποίο πλέον ζει. Ο τόπος στον οποίο αναφέρεται το μυθιστόρημα είναι η περίφημη Γαλικία, τόπος καταγωγής του, αυτήν την οποία και μνημονεύει με έναν μελαγχολικό τόνο και μία συναισθηματική φόρτιση που είναι έκδηλη: “Εδώ έβγαιναν οι ωραιότερες φράουλες. Δεν κοίταζαν να κρυφτούν διακριτικά, όπως το συνηθίζουν αλλού. Έκοβαν το δρόμο αυτών που τις έψαχναν. Έτρεμαν βαριές απ’ τα λεπτά αλλά ανθεκτικά κοτσανάκια τους. Ήταν μεγάλες και φύτρωναν τόσο χαμηλά, τόσο κοντά στο χώμα, όχι από ταπεινοσύνη αλλά από περηφάνια. Έπρεπε να σκύψεις για να τις μαζέψεις”.

Περισσότερα

Μιχάλης Μακρόπουλος, Μαργαρίτα Ιορδανίδη, Εκδόσεις Κίχλη

O Φραντς Κάφκα είχε κάποτε πει πως τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Και πράγματι τα καλά βιβλία υπάρχουν και εμείς αξίζει να τα βρούμε. Κάπου κρύβονται και μας περιμένουν να ανακαλύψουμε τη ζωή που αυτά κρύβουν μέσα τους. Ένα καλό βιβλίο θα είναι πάντα ένας λόγος να κρατάμε απόσταση από το κακό που συμβαίνει γύρω μας και να ξεφεύγουμε με το νου και την ψυχή μας μέσα από ιστορίες πραγματικές ή φανταστικές. Μην ξεχνάμε πως τα βιβλία είναι η αφορμή να νιώσουμε πως δεν είμαστε μόνοι, πως έχουμε καλή παρέα και μπορούμε να ευφρανθούμε. Είναι όμως και ένας εξαιρετικός τρόπος να προσκαλέσουμε τους φίλους μας και να συζητήσουμε, το βιβλίο είναι μεταξύ άλλων κοινός τόπος διαλόγου, χαράς, ανταλλαγής απόψεων και ψυχαγωγίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και αγγίζοντας αυτή την φιλοσοφία, το νέο βιβλίο του Μιχάλη Μακρόπουλου είναι για ακόμα μια φορά η απόδειξη πως η καλή ελληνική λογοτεχνία είναι παρούσα.Περισσότερα