Στην υπηρεσία της τέχνης και του ανθρώπου ζωγράφισε τον πόνο και κυνηγήθηκε για την αλήθεια που πρέσβευε (Γράμμα στον Μικελάντζελο Μερίζι, τον επονομαζόμενο Καραβάτζο)

Μικέλε αγαπημένε, Μικέλε βλέπω τους θαυμαστούς πίνακές σου και ανατρέχω με συγκίνηση στη ζωή που πέρασες, αυτή τη δύσκολη ζωή γεμάτη εμπόδια αλλά γεμάτη με αφοσίωση στους ανθρώπους που ζωγράφισες, στους δικούς σου ανθρώπους, τους δικούς σου αγίους και αγίες. Είπες όσα περισσότερα μπορούσες και αναρωτιέμαι τι σκεφτόσουν τις νύχτες που οι εφιάλτες σε επισκέπτονταν, ποιες ερινύες πλήγωναν το είναι σου και βρισκόσουν σε μόνιμη αγωνία υπαρξιακή; Η εκκλησία μονίμως απέναντί σου και εχθρική απέναντι στο έργο σου, με μνησικακία και απέραντο μίσος σε καταπολέμησε σαν το μεγαλύτερο εχθρό της, σαν να ήσουν ο ίδιος ο διάβολος και όμως αυτό που τελικά βγαίνει ως συμπέρασμα Μικέλε είναι πως το έργο σου ήταν πολύ επικίνδυνο γιατί αποκάλυπτε αλήθειες και αυτό τους ενοχλούσε, ήθελαν διακαώς να γλιτώσουν από σένα.Περισσότερα

Χαρισματικός δημιουργός και εμπνευσμένος ζωγράφος είδε το άστρο του να σβήνει θλιμμένος και καταρρακωμένος (Γράμμα στον Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ)

Ήσουν ιδιοφυής, υπήρξες εμβληματική μορφή της εποχής σου, αναδείχτηκες αμέσως με τα υπέροχα έργα σου και είχες άστρο Ριρί, γιατί έτσι σε αποκαλούσε χαϊδευτικά η μητέρα σου, εκείνη που σε πρόσεχε μέχρι τελευταία στιγμή και νοιαζόταν για σένα. Πόσες φορές άλλωστε είχε έρθει να σε επισκεφθεί στο Παρίσι όπου μεγαλουργούσες. Μέσα στις νύχτες, τις ακούραστες νύχτες είχες πάντα το δικό σου τραπέζι στο καμπαρέ του Μουλέν Ρουζ, είχες την προνομιακή σου θέση και περνούσαν από μπροστά σου οι χορεύτριες του Μουλέν Ρουζ και μάγευαν τα μάτια σου. Μέσα στον πυρετό του καμπαρέ, των χειροκροτημάτων και της μουσικής εσύ σχεδίαζες ακατάπαυστα σαν σε κατάσταση μανίας. Περισσότερα

Βασιλική Ρούσκα, Ο διάλογος του ιερού και της τέχνης στην ποιητική του Van Gogh, Εκδόσεις Αρμός

“Για να ζωγραφίσεις τη ζωή, πρέπει να καταλαβαίνεις όχι μόνο την ανατομία, αλλά και το πως νιώθουν και τι σκέφτονται οι άνθρωποι για τον κόσμο όπου ζουν. Ο ζωγράφος που κατέχει μόνο την τεχνική του και τίποτε άλλο, θα καταλήξει ένας πολύ επιφανειακός ζωγράφος” είχε πει κάποτε ένας μελετητής του Βαν Γκογκ. Φιλόσοφος της ζωής αλλά χτυπημένος από την τραγική του μοίρα, ο Ιπτάμενος Ολλανδός για να θυμηθούμε τον Βάγκνερ, κατάφερε στα λίγα χρόνια που έζησε να δημιουργήσει έναν μύθο αξεπέραστο γύρω από το όνομά του. Εν ζωή δεν επιβραβεύτηκε, δεν επιδοκιμάστηκε το έργο του, έφυγε με την πικρία της μη αναγνώρισης, έσβησε όμως με την πεποίθηση πως υπηρέτησε το πάθος του τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την ζωγραφική.Περισσότερα

Σκοτεινός ιππότης και ηθικός αυτουργός της ζωγραφικής τέχνης προσπάθησες να σβήσεις τα χνάρια των φαντασμάτων σου (Γράμμα στον Φρανθίσκο Γκόγια)

Βυθίζεσαι στη σκληρότητα ή πετάς στην κωμική λαμπρότητα, λέει ο Μπωντλαίρ για σένα, είσαι ένας καλλιτέχνης μεγαλοφυής που πολλές φορές μας τρομάζεις με εκείνα τα περίεργα και μακάβρια πρόσωπα, εκείνες τις εκκεντρικές μορφές που προκύπτουν από τους εφιάλτες σου τα βράδια. Αδυνατείς να τις διώξεις μακριά σου και για αυτό τις ζωγραφίζεις για να λυτρωθείς από αυτές, αυτός είναι ο τρόπος να τις ξεπεράσεις για να μην επανεμφανιστούν. Περισσότερα

Μια σκοτεινή ζωγραφισμένη ζωή με παλέτα φωτός και καμβά στενοχώριας που ποτέ δεν ξεθώριασε (Γράμμα στον Ρέμπραντ Φαν Ριν)

Έγραψε για σένα και για τον τρόπο που ζωγράφιζες ένας εκ των σπουδαιότερων επιγόνων σου, ο επίσης βασανισμένος Βαν Γκογκ πως πρέπει να έχει πεθάνει κανείς πολλές φορές για να ζωγραφίσει έτσι. Έγραψε και ο Γκαίτε παρακαλώ πως ζω ολοκληρωτικά με τον Ρέμπραντ. Ναι για σένα λένε που ήσουν ταμένος στη ζωγραφική και στην οικογένειά σου και έκανες ό,τι περνούσε από το χέρι σου, το ζωγραφικό σου χέρι για να προσφέρεις όσα μπορούσες περισσότερα για να σταθείς στα πόδια σου. Έμεινες κυρίως γνωστός και ξακουστός για τις αυτοπροσωπογραφίες σου, οι οποίες και καταλαμβάνουν ένα μεγάλο φάσμα του μοναδικού σου έργου, μα δεν ήταν μόνον αυτές, ήταν και τα αμέτρητα έργα, έργα συναρπαστικά όπως η μοναδική τοπιογραφία που φιλοτέχνησες “Τρικυμία στη θάλασσα της Γαλιλαίας”, μα τι λεπτομερής αποτύπωση, τι υπέροχη απεικόνιση της αγριότητας των κυμάτων και των φοβισμένων πλην θαρραλέων επιβατών στο πλοίο που το μαστιγώνει το κύμα και ο καιρός. Περισσότερα

Μια γυναίκα αδάμαστη και γενναία που έκανε τη ζωή της τέχνη και την τέχνη ζωή (Γράμμα στη Φρίντα Κάλο)

Γεννημένη θηρίο πριν ακόμα γεννηθείς, πάλεψες για τη ζωή σου σα λιοντάρι και στάθηκες όρθια χωρίς τίποτα να σε καταπονεί. Ρημαγμένο το σώμα σου μα η ψυχή σου δε λυγίζει και η καρδιά σου αντέχει το βάσανο του πόνου, έναν πόνο που δεν σε κάμπτει και δεν σε αποτρέπει από το να ζωγραφίζεις, να χαίρεσαι τη ζωή, να τραγουδάς και να χορεύεις έτσι όπως εσύ ήθελες και λαχταρούσες, δίχως παύση μέχρι λιποθυμίας. Γιατί τι είχες να χάσεις αφού μέσα σου όλα είχαν χαθεί; Τι νόημα είχε να προσέχεις; Παντού έβλεπες λουλούδια χρωματιστά, παντού έψαχνες για την ανθρώπινη παράσταση, τον άνθρωπο είχες στην καρδιά σου και στη σκέψη σου και εσένα είχες για κύριο μοντέλο, την τραγωδία του ατυχήματός σου αλλά και το θάρρος, την τόλμη σου να μην παραδοθείς και να συνεχίσεις να βαδίζεις το δρόμο που ήταν η μοίρα σου, το ριζικό σου, το πεπρωμένο της υπόστασής σου. Περισσότερα

Λουίτζι ντε Πασκάλις, Η σφραγίδα του Καραβάτζο, Εκδόσεις Αίολος

Πρόκειται για ένα από τα αμφιλεγόμενα πρόσωπα της ιστορίας της ζωγραφικής, όχι μόνο για την τέχνη του αλλά και την ίδια του την προσωπικότητα, για την πολυσχιδή του φυσιογνωμία, για το γεγονός πως ανέκαθεν υπήρξε ένα ανήσυχο πνεύμα και πέρασε μια ζωή το ίδιο ανήσυχη και αβέβαιη. Σήμερα, τον θαυμάζουμε και μένουμε άφωνοι μπροστά σε έργα, θρησκευτικά και μη, αντικρίζουμε τους πίνακές του και μένουμε πραγματικά ενεοί μπροστά σε αυτό το ζωγραφικό θαύμα που ακούει στο όνομα Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο. Μοιάζει ο Καραβάτζο να είχε στήσει επί γης το δικό του έργο, στο οποίο ήταν και ο απόλυτος πρωταγωνιστής, ένα έργο που κανείς δεν γνώριζε το τέλος του παρά μόνον ο ίδιος και αυτό ακόμα δεν είναι σίγουρο, μιας και ήταν ένας άνθρωπος της περιπέτειας.Περισσότερα

Αέναα ερωτευμένος με τη γυναίκα, τη ζωή και το πινέλο (Γράμμα στον Αμεντέο Μοντιλιάνι)

Στη ζωή σου πάντα αγαπούσες. Ισχύει πως μεγάλωσες σε μια φτωχή οικογένεια και πως έζησες δύσκολες στιγμές. Εκεί στο Λιβόρνο, όπου γεννήθηκες, είδες από νωρίς ένα μαγικό όνειρο να λάμπει για σένα. Ως μικρός Αμεντέο ήσουν ένα γλυκό αγοράκι που κυκλοφορούσε ανέμελο και χαρούμενο γνωρίζοντας ίσως από τότε πως η ζωή είναι πολύ μικρή και οφείλουμε να την πιούμε ως την τελευταία σταγόνα, όπως τον αψίνθιο που θα έπινες μεγαλώνοντας χωρίς μέτρο. Περισσότερα

Οι σκέψεις ενός πολύ μοναχικού ανθρώπου (Γράμμα στον Βίνσεντ Βαν Γκογκ)

Βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τις σκέψεις σου, μετέωρος στα λάθη που σου στερούν τον ύπνο σου. Τις σκέψεις που έχεις φορτωμένες στις πλάτες σου και σε κατατρέχουν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Κάθε πρωί ξυπνάς με έναν ιδρώτα φόβου για την επέλαση της μέρας που έρχεται, για τις ενέργειες που σε περιμένουν και τις φοβάσαι, όπως το θηρίο τον θηριοδαμαστή του. Και αν δεν καταφέρεις να βγεις αλώβητος από τη μανία που ορίζει η μοίρα σου και τελικά νικηθείς, πως θα αντικρύσεις το άλλο βράδυ το άλλο σου μισό και πως η ψυχή σου θα καταλαγιάσει σε θάλασσα φουρτουνιασμένη; Περισσότερα

Με το βλέμμα στην ψυχή σε τόπο μαγικό (Γράμμα στον Πολ Γκωγκέν)

Έβλεπες τα μάτια της να λάμπουν στο φως! Γάργαρο νερό ήταν τα χείλη της! Ένα γοητευτικό σύνολο που σε συνέπαιρνε, καθώς την κοιτούσες σα να την ήταν μόνο δικιά σου για εκείνη τη μοναδική στιγμή. Και πράγματι δεν γνώριζες αν αυτή η απόλαυση της θεσπέσιας και υπέροχης ύπαρξης που τώρα αντίκριζες ενώπιόν σου ήταν πραγματικότητα ή όνειρο, χανόσουν στις σκέψεις και το μυαλό σου είχε πάρει φωτιά, χάρη σε αυτή την Αφροδίτη του Ουρμπίνο που σε γοήτευε και σε συγκλόνιζε συθέμελα. Τελικά, τι είναι αγάπη; παρά αυτό το ασύμβατο συναίσθημα που από τη μία καταλαγιάζει μέσα σου κάθε ανησυχία και από την άλλη ξεσπαθώνει κάθε επιθυμία για έρωτα δίχως όρια, δίχως επιφυλάξεις και δίχως σταματημό. Περισσότερα

Ιχνηλατώντας την τέχνη του 19ου και του 20ου αιώνα μέσα από δύο σπουδαία βιβλία, Εκδόσεις Επίκεντρο

Ο Πικάσο είχε γράψει κάποτε πως η τέχνη ξεπλένει από τη ζωή μας την σκόνη της καθημερινότητας ενώ ο Πάουλ Κλεε με την σειρά του και με κάπως σκωπτικό τρόπο έγραφε πως όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος τόσο πιο αφηρημένη θα γίνεται η τέχνη, γιατί σε έναν κόσμο ειρηνικό η τέχνη είναι ρεαλιστική. Αυτές είναι οι απόψεις δύο σπουδαίων ζωγράφων του 20ου αιώνα που με την σκέψη τους δίνουν το στίγμα του τι είναι τέχνη για αυτούς. Η τέχνη οφείλει να είναι ένα πεδίο γνώσης που θα μεταδίδεται με αγάπη προς τους πολλούς ώστε να μην καθίσταται μια επιστήμη που θα απευθύνεται σε μία ελίτ ανθρώπων. Η τέχνη πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους, μικρούς και μεγάλους, φτωχούς και πλούσιους, γιατί μέσω της τέχνης η ψυχή θεραπεύεται και ηρεμεί.Περισσότερα

Άλλαν Πέρσυ, Φρίντα Κάλο: 60 μαθήματα για μια ελεύθερη ζωή, Εκδόσεις Πατάκη

Η ζωή της γυναίκας είναι αγάπη, πόνος και αφοσίωση είπε ο δάσκαλος Μπαλζάκ. Δεν υπάρχει καλύτερη ρήση που να αποτυπώνει τη ζωή της Φρίντα Κάλο, μίας από τις πιο υπέροχες αλλά και πονεμένες γυναίκες- παρουσίες που σημάδεψαν την τέχνη του 20ου αιώνα. Ο Άλλαν Πέρσυ, γνωστός για την σειρά βιβλίων με θέμα κορυφαίες προσωπικότητες, εδώ καταπιάνεται με μια γυναίκα σύμβολο που άφησε εποχή στον καλλιτεχνικό χώρο. Ο ίδιος βέβαια μέσα από την πολυτάραχη ζωή της μας προσφέρει μαθήματα που αντλεί από τα όσα η ίδια πέρασε. Πρόκειται για μια μαχήτρια της ζωής, ένα πλάσμα που  άντεξε στον πόνο και την θλίψη και με την τέχνη της βγήκε νικήτρια και μπόρεσε να κατακτήσει το παγκόσμιο στερέωμα.Περισσότερα