Αντώνης Κοντάκης, Περί μοναξιάς, Εκδόσεις Νίκας

Δεν υπάρχουν εύκολα λόγια όταν έρχεται η ώρα να μιλήσεις για τη μοναξιά, δεν είναι απλό να την περιγράψεις αν δεν την νιώσεις, δεν είναι μια αρρώστια για να την ερμηνεύσεις και να την αναλύσεις. Η μοναξιά είναι ένα φαινόμενο πολυδιάστατο, σύνθετο, είναι μία πληγή στον άνθρωπο που δύσκολα επουλώνεται και αυτό γιατί δεν υπάρχει μία σαφής θεραπεία, για την ακρίβεια πρόκειται για μία συνθήκη πολύ επώδυνη και τόσο οδυνηρή που το μυαλό μπαίνει σε σκληρή δοκιμασία. Η μοναξιά είναι σαν το κεντρί της μέλισσας που θέλει χρόνο για να βγει και να επανέλθει το μυαλό στην θέση του. Η μοναξιά είναι ένα μαρτύριο και ένα βάσανο που όποιος το περάσει δεν το ξεχνάει ποτέ, γιατί πώς να ξεχάσεις τις στιγμές που είσαι εσύ και ο εαυτός σου, που γύρω σου όλα καταλύονται και δεν υπάρχει ελπίδα.Περισσότερα

Raynor Winn, Το μονοπάτι του αλατιού, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Υπάρχουν κάποια βιβλία που έχουν την δύναμη να αγγίζουν ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινης φύσης και κατορθώνουν να συγκινούν με την αλήθεια των λέξεών τους. Το μονοπάτι του αλατιού δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα, είναι ένας ταξιδιωτικός οδηγός επιβίωσης μέσα από την περιπέτεια δύο ανθρώπων που έχασαν τα πάντα και αποφάσισαν να αλλάξουν άρδην τις ζωές τους. Ένα ζευγάρι με τεράστια αποθέματα υπομονής και επιμονής, με εσωτερικές δυνάμεις που ούτε οι ίδιοι ενδεχομένως να μην γνώριζαν πως διέθεταν. Η ίδια η συγγραφέας αφηγείται όσα η ίδια έζησε, καθώς πραγματοποιεί αποστάσεις χιλιομέτρων και έχει διανύσει την διαδρομή στην οποία αναφέρεται μέσα στο βιβλίο. Ο κόσμος της συγγραφέως είναι τα δεδομένα που η ίδια αποκόμισε και με ευφάνταστο αλλά και πολύ τρυφερό τρόπο τα παραθέτει και ο αναγνώστης έχει την εντύπωση πως είναι και εκείνος συνοδοιπόρος.Περισσότερα

Marie Robert, Το ταξίδι της Πηνελόπης, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

“Αυτό εδώ δεν είναι ένα βιβλίο φιλοσοφίας, δεν είναι εγχειρίδιο, ούτε δοκίμιο ούτε μυθιστόρημα, είναι μια ιστορία χειραφέτησης. Μια αφήγηση για όλους εκείνους που, μια μέρα, χρειάστηκε να αφήσουν το ήσυχο λιμάνι τους” εξομολογείται η Ρομπέρ λίγο πριν τελειώσει το βιβλίο της. Δεν είναι μια τυχαία δήλωση από μέρους της, καθώς με αφορμή την Οδύσσεια του Ομήρου ως φιλοσοφία και ως ιδέα περιπλάνησης θα περιπλανηθεί και η ίδια στην ιστορία της φιλοσοφίας και την ίδια της την ζωή, τους έρωτές της, τα σχέδιά τις, τις σχέσεις της με τους γονείς της, τους φίλους της. Ξεδιπλώνει η Μαρί Ρομπέρ στο πρώτο της βιβλίο μια πραγματική περιπέτεια σκέψης που μας εμπλουτίζει  και τονώνει δίχως άλλο το είναι μας ενώ μας αιχμαλωτίζει με τον μεστό της αλλά και ταυτόχρονα λιτό της λόγο.Περισσότερα

Τζων Φάντε, Το όργιο, Εκδόσεις Δώμα

Η αμερικανική γενιά των λογοτεχνών όπως ο Τζον Φάντε, ο Τσίβερ, ο Ντος Πάσσος και τόσοι άλλοι, είναι μια ευλογημένη γενιά συγγραφέων που κατάφεραν μέσα στις δυσκολίες και τις αναποδιές να “ζωγραφίσουν” μέσα από τις σελίδες τους γεγονότα και καταστάσεις, πρόσωπα και πράγματα που οι ίδιοι βίωσαν. Παιδιά μεταναστών οι περισσότεροι, έζησαν δύσκολα παιδικά χρόνια, βίωσαν από πρώτο χέρι τη σημαντική οικονομική κρίση και τα όσα επακολούθησαν και μέσα από αυτόν τον κυκεώνα συμβάντων κατάφεραν και δημιούργησαν έργα σημαντικά και διαχρονικά. Σαν την σχολή της Νέας Υόρκης στη ζωγραφική, έτσι και όλοι αυτοί διαμόρφωσαν, ο καθένας με το προσωπικό του στίγμα φυσικά, μία σχολή πολυεπίπεδη και πολυδιάστατη που αξίζει κανείς να ανακαλύψει και σαφώς να μελετήσει.Περισσότερα

Φαμπρίς Μιντάλ, Φιλοσοφία σε 3 λεπτά, Εκδόσεις Ψυχογιός

Ο Καρτέσιος είχε πει κάποτε πως το να διαβάζεις τα καλά βιβλία είναι σαν να συνδιαλέγεσαι με τους άριστους των περασμένων αιώνων. Ας πάρουμε όμως το νήμα της ιστορίας της φιλοσοφίας από τις απαρχές της, από την ίδια την Αρχαία Ελλάδα και τους φιλοσόφους της που έχουν τόσα να μας διδάξουν, όχι θεωρίες ακατανόητες αλλά απτές σκέψεις που θα μας βοηθήσουν στη βελτίωση της καθημερινής μας ζωής. Το παρόν εγχειρίδιο είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία, μια προσφορά ζωής για να αντλήσουμε στοιχεία για την καθημερινότητά μας και να προσπαθήσουμε να απολαύσουμε τους καρπούς μιας ευζωίας που δεν είναι πάντα εύκολη να κατακτηθεί. Ο συγγραφέας Φαμπρίς Μιντάλ με εξαιρετικά εύληπτο τρόπο και με αγάπη για το πεδίο γνώσης που ενέχει η φιλοσοφία προσφέρει στο ευρύ κοινό έναν οδηγό για τον δρόμο προς την ευτυχία με στάσεις που αξίζει να βρούμε στην διαδρομή. Πραγματεύεται πολλά διαφορετικά ζητήματα που ανέκαθεν απασχολούσαν τον άνθρωπο μέσα στον χρόνο.

Η φιλοσοφία ως μέσο αγαλλίασης της ψυχής

Πολλές φορές θεωρούμε τη φιλοσοφία ως ένα στοιχείο πολυτέλειας, κάτι όχι και τόσο άμεσα αναγκαίο στην καθημερινότητά μας, χανόμαστε στα πιο απλά πράγματα και αναζητούμε λύσεις υλικές που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο ενός συναισθηματικού κενού ή μιας αποτυχίας. Έχουμε κατά νου τη φιλοσοφία ως κάτι παντελώς θεωρητικό που το προσπερνάμε γιατί η ουσία βρίσκεται αλλού, στα πιο άμεσα και απτά. “Η φιλοσοφία μου χάρισε την ετοιμότητα να αντιμετωπίσω οποιαδήποτε στροφή της μοίρας” θα μας πει ο Διογένης ο Κυνικός και πόσο δίκιο έχει. Διαβάζοντας κλασικούς και σύγχρονους φιλοσόφους δεν κερδίζουμε απλά την επαφή με ένα βιβλίο, ερχόμαστε σε επαφή με μια ολόκληρη κοσμοθεωρία για το πώς κινούμαστε, τι σκεφτόμαστε, πώς αντιδρούμε σε δυσκολίες και προβλήματα που εμφανίζονται.

Η φιλοσοφία γίνεται αδιαμφισβήτητα το απαραίτητο εργαλείο για να αντιληφθούμε αλλιώς τη ζωή στο σύνολό της, τις χαρές και τις λύπες της. Μελετώντας φιλοσοφία δεν σημαίνει πως κινητοποιείται κάποιος αυτόματος μηχανισμός που μεταβάλλει με το πάτημα ενός κουμπιού τη διάθεση μας προς το καλύτερο, οδηγώντας μας στην ευδαιμονία μας από τη μια στιγμή στην άλλη. Είναι μια διαρκής διαδικασία προσπάθειας αλλαγής θέασης των πραγμάτων, ένας άλλος εναλλακτικός τρόπος που μόνο θετικά μπορεί να μας προσφέρει γιατί έτσι θα κατανοήσουμε το πραγματικό νόημα της ύπαρξής μας και της παρουσίας μας στον κόσμο. Παρουσιάζονται εδώ βιβλία σύγχρονων κλασικών φιλοσόφων που άφησαν ανεξίτηλα το στίγμα τους στην επιστήμη της φιλοσοφίας, στην ίδια τη ζωή και την προσέγγισή της.

Αυτό το εγχειρίδιο κατανόησης της φιλοσοφίας και των διαφόρων φιλοσόφων παρουσιάζει διαχρονικά όσους έβαλαν ο καθένας με τον τρόπο του το δικό του λιθαράκι. Παρουσιάζονται λοιπόν στο παρόν σύγγραμμα άνθρωποι σπουδαίοι όπως Σωκράτης, ο Βιτγκενστάιν, η Άρεντ αλλά και η Τόνι Μόρισον, η Γερτρούδη Στάιν, ο Πικάσο και Μαξ Ζακόμπ, στοχαστές και όχι απαραίτητα φιλόσοφοι με την στενή έννοια του όρου. Πρόκειται για εμβληματικές προσωπικότητες που με την συμβολή τους ο καθένας και η καθεμία άνοιξαν ορίζοντες και διαμόρφωσαν με την σκέψη τους και το έργο τους τον δικό τους προσωπικό ρόλο σε αυτό που ονομάζουμε σύγχρονη διανόηση και θέαση του κόσμου. Είναι ένα ταξίδι στον κόσμο του στοχασμού που σίγουρα θα συγκινήσει τον αναγνώστη και θα τον συνδράμει στην προσπάθεια για κατάκτηση μιας κάποιας ευδαιμονίας συντροφιά με ένα τόσο μεστό σύγγραμμα. Το βιβλίο, εξαιρετικά οικείο, απευθύνεται σε γνώστες και μη, σε μικρούς και μεγάλους, σε όλους εκείνους που διψούν για γνώση. Είναι στην πραγματικότητα μία επιχείρηση κατανόησης της ίδιας της ανθρώπινης φύσης και του κόσμου στον οποίο ζούμε.

Ο συγγραφέας γράφει χαρακτηριστικά: “Η σημερινή ιδεολογία, σύμφωνα με την οποία πρέπει να είμαστε ήρεμοι, ζεν και να διαχειριζόμαστε τα πάντα στη ζωή μας, το μόνο που κάνει επί της ουσίας είναι να απαρνείται την ελευθερία μας”. Ο Μιντάλ εξετάζει λοιπόν κάθε πτυχή των αγχωτικών μας αντιδράσεων και έτσι καταφέρνει να συμπυκνώσει και να συμπεριλάβει πλήθος φιλοσοφημένων ανθρώπων, στοχαστών που δαπάνησαν ώρες, μέρες και χρόνια και εμείς μέσα σε λίγες σελίδες έχουμε την μοναδική ευκαιρία να γίνουμε δέκτες αυτών τους των προσπαθειών και σαφώς μπορούμε να εξάγουμε ένα σύντομο συμπέρασμα πως η συζήτηση περί φιλοσοφίας όπως άλλωστε και στην τέχνη θα συγκεντρώνεται όλο και περισσότερο στα ανθρώπινα πάθη και τα προβλήματα του καθημερινού ανθρώπου που καλείται να συμβαδίσει με εποχές που αλλάζουν τάχιστα προκαλώντας στον ίδιο δυσκολίες κατανόησης και επιβίωσης σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο υλικός.

“Για εμάς, η περισυλλογή είναι συνδεδεμένη με την εγκεφαλική σκέψη. Οι καθημερινές μας ασχολίες μπορεί να μας δίνουν ευχαρίστηση αλλά δεν παύουν να παραμένουν αρκετά επιφανειακές και κοινότοπες”

“Επιδιώκουμε να έχουν όλα ένα μονοσήμαντο νόημα, δηλαδή μονόπλευρο. Είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε για να είμαστε αποτελεσματικοί”

Πέτρος Μάρκαρης, Η εποχή της υποκρισίας, Εκδόσεις Κείμενα

Τα τελευταία δέκα χρόνια η χώρα πέρασε δια πυρός και σιδήρου, με άστατη πολιτική κατάσταση, με τις διαδηλώσεις στις πλατείες από τους αγανακτισμένους, με τους θεσμούς να επισκέπτονται κάθε τρεις και λίγο την χώρα για να επιβάλλουν τις αποφάσεις τους, στις οποίες η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση όφειλε να συμμορφώνεται. Όλα αυτά τα χρόνια πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους, άλλοι καταστράφηκαν οικονομικά, άλλοι είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται στο μισό και άλλοι να ζουν ένα οικογενειακό δράμα δίχως επιστροφή και λύση. Ο σπουδαίος Πέτρος Μάρκαρης με τον περίφημο αστυνόμο Χαρίτο έρχεται να μας θυμίσει και να μας μιλήσει, όπως άλλωστε αναφέρει και ο τίτλος του βιβλίου, για όλη αυτήν την δύσκολη και δυσμενή περίοδο.Περισσότερα

Ιχνηλατώντας την τέχνη του 19ου και του 20ου αιώνα μέσα από δύο σπουδαία βιβλία, Εκδόσεις Επίκεντρο

Ο Πικάσο είχε γράψει κάποτε πως η τέχνη ξεπλένει από τη ζωή μας την σκόνη της καθημερινότητας ενώ ο Πάουλ Κλεε με την σειρά του και με κάπως σκωπτικό τρόπο έγραφε πως όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος τόσο πιο αφηρημένη θα γίνεται η τέχνη, γιατί σε έναν κόσμο ειρηνικό η τέχνη είναι ρεαλιστική. Αυτές είναι οι απόψεις δύο σπουδαίων ζωγράφων του 20ου αιώνα που με την σκέψη τους δίνουν το στίγμα του τι είναι τέχνη για αυτούς. Η τέχνη οφείλει να είναι ένα πεδίο γνώσης που θα μεταδίδεται με αγάπη προς τους πολλούς ώστε να μην καθίσταται μια επιστήμη που θα απευθύνεται σε μία ελίτ ανθρώπων. Η τέχνη πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους, μικρούς και μεγάλους, φτωχούς και πλούσιους, γιατί μέσω της τέχνης η ψυχή θεραπεύεται και ηρεμεί.Περισσότερα

Γκιστάβ Φλωμπέρ, Αισθηματική αγωγή, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Υπάρχουν μυθιστορήματα για τα οποία ό,τι και αν γραφεί μοιάζει τόσο μικρό και σχεδόν ανούσιο, ωστόσο το να προσπαθείς να προσεγγίσεις ένα τέτοιο αριστούργημα όπως η Αισθηματική αγωγή έχει την πρόκλησή του ως στοίχημα και αξίζει τον κόπο αν κατορθώσεις να μην υποπέσεις σε ολισθήματα. Και όλα αυτά γιατί ο σεβασμός και η εκτίμηση σε ιδιοφυίες όπως ο Φλωμπέρ, ο συγγραφέας της Μαντάμ Μποβαρύ και του Μπουβάρ και Πεκισέ αποτελεί ένα διαχρονικό και αξεπέραστο μέγεθος της παγκόσμιας λογοτεχνίας που ακόμα και σήμερα δεν παύει να συγκινεί, να εγείρει ερωτήματα, να ενθουσιάζει και παράλληλα να προβληματίζει. Η Αισθηματική αγωγή είναι από εκείνα τα βιβλία που διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων σαν μια βεντάλια που απλώνεται πάνω από διάφορους τομείς και ο αναγνώστης βυθίζεται σε πολλά μέτρα κάτω από τη γη ανακαλύπτοντας θησαυρούς νοημάτων.Περισσότερα

William B. Irvine, Οδηγός για την καλή ζωή. Η αρχαία τέχνη της Στωικής χαράς, Εκδόσεις Ίκαρος

Πολλές φορές θεωρούμε τη φιλοσοφία ως ένα στοιχείο πολυτέλειας, κάτι όχι και τόσο άμεσα αναγκαίο στην καθημερινότητά μας, χανόμαστε στα πιο απλά πράγματα και αναζητούμε λύσεις υλικές που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο ενός συναισθηματικού κενού ή μιας αποτυχίας. Έχουμε κατά νου τη φιλοσοφία ως κάτι παντελώς θεωρητικό που το προσπερνάμε γιατί η ουσία βρίσκεται αλλού, στα πιο άμεσα και απτά. “Η φιλοσοφία μου χάρισε την ετοιμότητα να αντιμετωπίσω οποιαδήποτε στροφή της μοίρας” θα μας πει ο Διογένης ο Κυνικός και πόσο δίκιο έχει. Διαβάζοντας κλασικούς φιλοσόφους δεν κερδίζουμε απλά την επαφή με ένα βιβλίο, ερχόμαστε σε επαφή με μια ολόκληρη κοσμοθεωρία για το πώς κινούμαστε, τι σκεφτόμαστε, πώς αντιδρούμε σε δυσκολίες και προβλήματα που εμφανίζονται.Περισσότερα

Ortega y Gasset, Η επιλογή στον έρωτα, Εκδόσεις Ροές

Ο περίφημος Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός Κικέρων είχε πει κάποτε πως ο έρωτας και η λογική μοιάζουν με τον ήλιο και το φεγγάρι. Όταν ανατέλλει το ένα, δύει το άλλο. Ο έρωτας ανέκαθεν υπήρξε ένα πολυδιάστατο πρόβλημα καθώς τα βέλη εκτοξεύονται πολλές φορές προς άγνωστη κατεύθυνση και ουδείς γνωρίζει τις συνέπειες αυτής της κίνησης. Ερωτεύομαι σημαίνει δίνομαι ολοκληρωτικά και αυτό έχει και τις δικές του προεκτάσεις, καθώς ο ερωτευμένος θολώνει και αφοσιώνεται, ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα ανεξέλεγκτο και απρόβλεπτο. Ο Ισπανός φιλόσοφος και συγγραφέας Ortega y Gasset, προσανατολισμένος στην ανάγκη για ερμηνεία αυτού του περίπλοκου φαινομένου και με την δική του στοχαστική ματιά και την εμβάθυνση στην ανάλυσή του για τον έρωτα, ξεδιπλώνει τις σκέψεις του για αυτό το πολύπλοκο ζήτημα το οποίο και έχει απασχολήσει τον άνθρωπο αιώνες ολόκληρους.Περισσότερα

Ines Bayard, Η δυστυχία του υπογάστριου, Εκδόσεις Utopia

Μαθαίνουμε το τελευταίο διάστημα για πλήθος δολοφονιών γυναικών που τείνει να γίνει μάστιγα. Η γυναικοκτονία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αποτελεί ένα ζήτημα υψίστης σημασίας και ίσως είναι απόρροια της έντονης ψυχολογικής πίεσης που δέχονται τα ζευγάρια το τελευταίο διάστημα ύστερα ίσως και από την περίοδο εγκλεισμού λόγω κορονοϊού. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να το αφήσουμε να εξελιχθεί γιατί κανείς δεν γνωρίζει τις διαστάσεις που μπορεί να λάβει ένα τέτοιο θλιβερό φαινόμενο. Σε μία κοινωνία όπου το ανδρικό στερεότυπο έχει την δύναμη θεωρητικά και την “εξουσία” στα χέρια του γιατί έτσι χτίστηκαν οι κοινωνίες από απαρχής κόσμου, τότε η γυναίκα θα παραμένει ακόμα και στον 21ο αιώνα ως ένα ον που θα χειραγωγείται, που θα απειλείται και που θα έχει δευτερεύουσα σημασία και θα αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο για πολλούς.Περισσότερα

Ίων Δραγούμης, Κρυμμένα ημερολόγια, Εκδόσεις Πατάκη

Συμπληρώθηκαν πέρσι εκατό χρόνια από την αποφράδα εκείνη χρονιά, το 1920 συγκεκριμένα, τότε που ο δραστήριος πλην σε πολλούς αντιπαθής Ίων Δραγούμης, εκτελέστηκε ψυχρά από το βενιζελικό μέτωπο σε μία περίοδο ιδιαίτερης πολιτικής αστάθειας. Ο Δραγούμης υπήρξε δίχως καμία αμφιβολία θύμα της ίδιας του της δράσης, ένας άνδρας πολύ γοητευτικός, ένας άνδρας πολιτικός ιδιαίτερα επιφανής, ένας διπλωμάτης, ένας στοχαστής μπροστά από την εποχή του που δεν δίστασε να εκφράσει ανοιχτά τις απόψεις του για την Μακεδονία και τον αγώνα για απελευθέρωση ύστερα και από την θυσία του συναγωνιστή του Παύλου Μελά. Ο τελευταίος άφησε την τελευταία του πνοή στο μετερίζι της μάχης, αφιερώνοντας τη ζωή του όπως και ο Δραγούμης στον υπέρτατο σκοπό που δεν είναι άλλος από μία ελεύθερη Μακεδονία.Περισσότερα