Ποίηση

Αντιόπη Γκότση, Σαράντα πεπρωμένα σειρήτια, Εκδόσεις Κουκκίδα

Το φως στο σκοτάδι·
να γονιμοποιείς το ίδιο το σπέρμα
στην σύσταση του θαύματος
κι όπως ο λεκτικός παράμορφος παραδεισώνεται
να πλέουμε βλέπον
με αντιδογματική των αλλαγμάτων
το σκος στο φωτάδι.
[Από την έκδοση].Περισσότερα

Φιλοσοφία

Rene Girard, Βία και Θρησκεία, Εκδόσεις Νήσος

Μπορεί η έκρηξη διαφορετικών φαινομένων πολιτικής, στρατιωτικής και ρητορικής βίας, όπως η πυρηνική απειλή, οι αλληλοσπαραγμοί στον αραβικό κόσμο και η άνοδος του ξενοφοβικού λαϊκισμού, να αναχθεί πειστικά σε ένα συνεκτικό ερμηνευτικό σχήμα και να εξηγηθεί επαρκώς; Τι οδήγησε στην σημερινή βαθιά κρίση νομιμοποίησης της διεθνιστικής και ανοιχτής πολιτικής των θεσμών του δυτικού κόσμου και γιατί οι μεγάλες Εκκλησίες, μέχρι προσφάτως κεντρικοί πυλώνες προάσπισης της ειρήνης και της κοινωνικής ευαισθησίας, αποτελούν συστηματικό στόχο των κοινωνιών που προασπίζονται ακριβώς τις ίδιες αυτές αξίες;
Η μιμητική θεωρία του Ρενέ Ζιράρ, θέτοντας στο κέντρο του ερμηνευτικού της σχήματος μια εικονοκλαστική σύνδεση μεταξύ βίας και θρησκείας, αξιώνει την επιτυχή διαύγαση της αιτίας αυτών των φαινομένων στο σύνολό τους. Μεταφρασμένη για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, η παρούσα συλλογή κειμένων αποτελεί την καλύτερη εισαγωγή στο έργο και στην επικαιρότητα του μεγάλου αυτού Γάλλου στοχαστή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Θέατρο και τέχνη

Guillem Clua, Το χελιδόνι, Κάπα εκδοτική

Με ρωτούν κάποιες φορές με ποιο κριτήριο επιλέγω τα έργα που μεταφράζω, δηλαδή τα περισσότερα, αν σκεφτεί κανείς ότι από τα εκατό πάνω-κάτω μεταφρασμένα μέχρι σήμερα, είναι ζήτημα αν φτάνουν σε διψήφιο αριθμό όσα μεταφράστηκαν κατ’ ανάθεση κάποιου θιάσου.
Η αλήθεια είναι πως η επιλογή έχει δυσκολέψει τα τελευταία χρόνια, λόγω της ποσότητας αλλά και της ποιότητας των έργων που γράφονται στον ισπανόφωνο κόσμο. Διαβάζω καθημερινά τουλάχιστον ένα νέο έργο. Όσα με ενδιαφέρουν, τα γράφω αρχικά σε μια λίστα που την έχω βαφτίσει “καραντίνα”. Σε αυτήν επιστρέφω συχνά, όταν πλησιάζει ο καιρός να αρχίσω μια μετάφραση, ξαναδιαβάζω κάποια έργα, αφαιρώ μερικά για τα οποία έχω αλλάξει γνώμη μετά τη δεύτερη ανάγνωση και τελικά επιλέγω αυτό που θα μεταφράσω. Αυτή είναι κατά κανόνα η διαδικασία. Η τακτική και νοικοκυρεμένη.
Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις, που το νοικοκυριό πάει περίπατο, γιατί ενσκήπτει έρως σφοδρός. Υπάρχουν έργα που με την πρώτη ανάγνωση αφήνω στη μέση ό, τι άλλο κάνω για να ξεκινήσω τη μετάφρασή τους. Έργα που μόλις τα διαβάσω νιώθω πως “δεν υπάρχει παρά μόνο ένα άλογο στον κόσμο, και είναι αυτό που κυνηγάω”. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και Το Χελιδόνι. Γράφοντας μάλιστα αυτό το σημείωμα συνειδητοποιώ ότι όσα έργα του Γκιλιέμ Κλούα έχω μεταφράσει ήταν όλα έρωτες σφοδροί. Δεν πέρασαν ποτέ από την “καραντίνα”· Killer, Δέρμα στις φλόγες, Μάρμπουργκ, Smiley, Το Χελιδόνι, το καθένα για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, αλλά και για έναν κοινό: με έκαναν να δακρύζω, από τα γέλια ή από τη συγκίνηση.Περισσότερα

Παιδική λογοτεχνία

Riad Sattouf, Τα ημερολόγια της Εστέρ, Εκδόσεις Ποταμός

Με λένε Εστέρ και είμαι 10 χρονών. Διηγήθηκα 52 τρομερά ενδιαφέρουσες αληθινές ιστορίες για μένα (για την οικογένειά μου, τους φίλους μου, τη ζωή μου κ.τ.λ.) στον Ριάντ Σατούφ κι αυτός έφτιαξε αυτό το πολύ ρεαλιστικό βιβλίο που έχει και κακές λέξεις (σκατά-μαλάκα-πουτάνα) γιατί έτσι μιλάμε εμείς οι νέοι. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Ιστορία

Αλέξανδρος Μασσαβέτας, Κωνσταντινούπολη. Στις άγνωστες γειτονιές του Κεράτιου, Εκδόσεις Πατάκη

Γιατί λέγεται πως η Πόλη δεν αλώθηκε, αλλά παραδόθηκε; Γιατί δεν συμμετείχαν όλοι οι πολιορκημένοι στην άμυνά της; Γιατί αναθεμάτισε ο μετέπειτα πατριάρχης Γεννάδιος τον αγωνιζόμενο Κωνσταντίνο Παλαιολόγο; Γιατί δήλωσε ο Πορθητής πως κατακτώντας την Πόλη πήρε την “εκδίκηση των Τρώων”; Έχουν οι Ρωμιοί της Πόλης καταγωγή “βυζαντινή”; Τι φορούσαν οι αυτοκράτορες της Ρωμανίας; Γιατί θεωρήθηκε η Ρουμανία “Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο”; Γιατί μιλούσαν οι Εβραίοι της Πόλης ισπανικά; Γιατί έχουν οι Φαναριώτες κακή φήμη; Γιατί αναθεμάτισε ο Γρηγόριος Ε’ την Ελληνική Επανάσταση; Γιατί έχουν οι περισσότεροι Ελληνορθόδοξοι της Πόλης πρώτη γλώσσα την τουρκική; Γιατί έχουν κηρύξει πόλεμο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες; Γιατί πίνουν οι σημερινοί Τούρκοι πολύ περισσότερο τσάι απ’ ό, τι καφέ; Γιατί ήταν η οθωμανική Πόλη γεμάτη ξύλινα κτίσματα και πότε και πώς εξαφανίστηκαν;
Σε αυτές και πολλές άλλες ερωτήσεις ψάχνει απάντηση το παρόν οδοιπορικό, τόσο στις σελίδες της ιστορίας όσο και στους δρόμους της ίδιας της Πόλης. Προσκαλεί τον αναγνώστη να γνωρίσει μία ιστορική περιοχή της Κωνσταντινούπολης κατά μήκος του Κερατίου κόλπου. Οι δρόμοι, τα κτίρια και τα ερείπιά τους αποτυπώνουν την διαδρομή μιας πόλης σε αέναη μετάλλαξη: την μετάβαση από την βυζαντινή στην οθωμανική Πόλη και από εκείνη στην μεγαλούπολη του σήμερα. Παράλληλα σκιαγραφεί όψεις της γεμάτης εντάσεις και αντιφάσεις τουρκικής κοινωνίας των ημερών μας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Πολιτική και οικονομία

Θεόδωρος Π. Παπαθεοδώρου, Η χώρα που πληγώναμε, Εκδόσεις Ποικίλη Στοά

Η εθνική συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων για τους μεγάλους άξονες των πολιτικών υπέρβασης της κρίσης ανάγεται πλέον σε υπαρξιακό δίλημμα για την Ελλάδα. Συνυφαίνεται με το τέλος των τυχοδιωκτικών πολιτικών και των ιδεοληπτικών αγκυλώσεων του χθες. Προϋποθέτει μια διακυβέρνηση με συνείδηση του ιστορικού ρόλου της και με προγραμματική συμφωνία εμπιστοσύνης -με την κοινωνία παρούσα και συμμετέχουσα- για τις μεγάλες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της μετάβασής της στη νέα κανονικότητα.
Στο θεμελιώδες αυτό πολιτικό πρόταγμα ανταποκρίνεται σήμερα πρωταγωνιστικά, μέσα από την ανασυγκρότησή της, η μεγάλη προοδευτική δημοκρατική παράταξη – για την υπεράσπιση της Ελλάδας των ανοιχτών οριζόντων και της ευρωπαϊκής προοπτικής, για την επανεκκίνηση της οικονομίας, την ανασυγκρότηση του κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους, καθώς και για την ανάταξη της κοινωνικής συνοχής. Το όραμα της νέας Ελλάδας είναι αυτό που εμπνέει τη Νέα Αλλαγή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Βιογραφίες

Mathilde Sanchez, Che. Εικόνες μιας ζωής, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα ανήκει μόνο στον εαυτό του. Πενήντα χρόνια μετά την εκτέλεσή του σε βουνό της Βολιβίας, ο Τσε μοιάζει να μας στέλνει ένα τελευταίο συνωμοτικό κλείσιμο του ματιού που παρακινεί σε εξέγερση. Ο πιο διάσημος αντάρτης του 20ού αιώνα προβάλλει τη δική του μεγάλη πορεία αντικομφορμισμού στις νέες γενιές. Πέρα από τις πράξεις πολιτικής αναταραχής, με μεγάλη επιρροή στη δεκαετία του ’60, σήμερα είναι κυρίως η φυσιογνωμία του -αυτή η οικεία και ταυτόχρονα άγνωστη εικόνα- που προβάλλει ένα συναίσθημα κόντρα στο σύστημα και ένα πρότυπο αδιάφθορης συμπεριφοράς απέναντι στην εξουσία.
Το βιβλίο «Che, Εικόνες μιας ζωής» υπερβαίνει τα όρια της βιογραφίας και του απλού φωτογραφικού άλμπουμ. Μέσα από τις τετρακόσιες φωτογραφίες, πολλές από αυτές ανέκδοτες, επιλέγει να προτείνει ένα οδοιπορικό στο οποίο, εν είδει σεμιναρίου, εικόνες και αφήγηση, φωνές και οράματα συνδυάζονται και αναμειγνύονται. Επομένως πρόκειται για ένα βιβλίο-φιλμ στο οποίο, μισό αιώνα μετά το θάνατό του, ο Τσε Γκεβάρα καλπάζει και πάλι. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).Περισσότερα

Στο Σπίτι των Αναγνωστικών Ερώτων

Έχω την ανάγκη να μοιραστώ άστατες δικές μου σκέψεις. «Διαβάζουμε για να ζούμε» έγραψε ο Φλωμπέρ. Είναι η ανάγνωση ένας τρόπος να ξεφεύγει κανείς από την ματαιότητα θαρρώ και να κατορθώνει να ζει ολόκληρες εποχές μέσα από ένα διαχρονικό μυθιστόρημα. Πόσοι Φλωμπέρ, Χάρντυ ή Τσβάιχ μπορούν να ξαναγεννηθούν, πόσο οι εποχές μπορούν να επαναληφθούν και να γεννήσουν βιβλία που θα κλονίζουν την σκέψη μας και θα συγκλονίζουν συθέμελα τη ζωή μας. Δεν χάνω την πίστη μου γιατί ακόμα και σήμερα πιστεύω πραγματικά πως υπάρχουν και μπορούν. Κάτι τέτοιες σκέψεις πλημμυρίζουν το μυαλό μου ενώ έχω βυθιστεί από την κορφή ως τα νύχια σε λογοτεχνικούς παραδείσους παλιούς και νέους, ενώ έχω όμορφα διαμελιστεί σε συλλογισμούς που οι πατούσες των ποδιών μου ζαρώνουν από την γοητευτική εκείνη ικανοποίηση. Πώς να το εξηγήσω και πώς να το περιγράψω, πώς να καταγράψω αμέτρητες σιωπές ηδονής που προκύπτουν από τον λογοτεχνικό πυρετό μιας ανάγνωσης που αρχή έχει και τελειωμό δεν θέλω να έχει.Περισσότερα

Συλλογικό, Ο Λακάν και η επιστήμη, Εκδόσεις Ροπή

Ο ανά χείρας συλλογικός τόμος παρουσιάζει μια σειρά μελετών που εξετάζουν τις απόψεις ενός γαλλόφωνου ψυχαναλυτή, που, όμως, είχε την αμφιλεγόμενη τιμή να έχει “αφοριστεί” από τη Διεθνή Ψυχαναλυτική Εταιρεία (IPA). Αυτές οι μελέτες διερευνούν τη σύλληψη της επιστήμης από τον Jacques Lacan, αλλά και τη σχέση της με την ψυχανάλυση υπό μία οπτική που – υπό ευρεία έννοια – θα εκλαμβανόταν ως διττή. Αυτή περιλαμβάνει, κατά πρώτον, την έρευνα για την “επιστημονικότητα της ψυχανάλυσης” και κατά δεύτερον, την εξέταση αυτού που θα μπορούσε να αποκληθεί ένα είδος της “ψυχανάλυσης της επιστήμης”. Η μελέτη του κάθε κεφαλαίου είναι αυτοτελής και μπορεί να διαβαστεί με τους δικούς της όρους. Παρόλα αυτά, χωρίς να ελαχιστοποιείται η σημασία των μεταξύ τους εντάσεων, πρέπει να σημειωθεί εμφατικά ότι παρουσιάζουν ισχυρές οικογενειακές ομοιότητες που τις συνδέουν σε ένα κοινό ερευνητικό σχέδιο. Στα κεντρικά θέματα που οι συγγραφείς των κεφαλαίων πραγματεύονται και επεξεργάζονται εκ νέου, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, συμπεριλαμβάνεται η χρήση των μαθηματικών στη λακανική ψυχανάλυση, η σπουδαιότητα της γλωσσολογίας και των φροϋδικών κειμένων για την προσέγγιση του Lacan, καθώς και η σημασία που αποδίδεται στην ηθική και τον ρόλο του υποκειμένου. (Απόσπασμα από την εισαγωγή της έκδοσης).

David Bercovici, Η προέλευση των πάντων, Εκδόσεις Πατάκη

H ιστορία των πάντων. 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια – από τη Μεγάλη Έκρηξη έως την έλευση του ανθρώπινου πολιτισμού.
Με οξυδέρκεια και κομψότητα -και μέσα σε χρόνο και χώρο ρεκόρ- ο γεωφυσικός Ντέιβιντ Μπερκοβίτσι εξηγεί πώς έφτασαν τα πάντα στη σημερινή τους μορφή – από τη δημιουργία των άστρων και των γαλαξιών μέχρι τον σχηματισμό της ατμόσφαιρας και των ωκεανών της Γης, και από την προέλευση της ζωής μέχρι τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο Μπερκοβίτσι παντρεύει το χιούμορ με την περιπέτεια της επιστήμης, εκτοξεύοντας τον αναγνώστη σχεδόν 14 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω στον χρόνο, ενώ συνδυάζει τις βασικές θεωρίες πάνω στις οποίες πατάμε για να κατανοήσουμε ετερόκλητα θέματα όπως η σωματιδιακή φυσική, η τεκτονική των πλακών και η φωτοσύνθεση.
Στο μοναδικό αυτό εγχείρημα του Μπερκοβίτσι κρύβεται ένας θησαυρός πραγματικής επιστήμης και συναρπαστικής ιστορίας, μια μοναδική εισαγωγή στους κλάδους της κοσμολογίας, της γεωλογίας, της γενετικής, της κλιματικής επιστήμης και της εξέλιξης του ανθρώπου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

“Είμαστε αστρική σκόνη. Ο “οδηγός τσέπης” για το σύμπαν του Ντέιβιντ Μπερκοβίτσι ξετυλίγει αυτή την όμορφη αλήθεια και εξηγεί τι είναι αυτό που καθιστά μοναδικό τον πλανήτη μας. Στα χέρια σας κρατάτε ένα βιβλίο γεμάτο με ανακαλύψεις από μια διαφορετική οπτική γωνία”. (Sean B. Carroll, συγγραφέας του The Serengeti Rules).

Ελληνική λογοτεχνία

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον…, ΠΕΚ

Τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, κείμενα εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη ταυτόχρονα, τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Μιλούν για το πόσο ηρωικό είναι να σκοτώσει κανείς μέσα του τον δράκο του πόθου, αλλά και για την «αγρία χαρά» εκείνου που επιλέγει να ζει μέσα στο βάσανό του. Ο Νοσταλγός τού επέκεινα, ο αθεράπευτα μελαγχολικός Παπαδιαμάντης, βλέπει τον γήινο έρωτα ως συγκαλυμμένο ναρκισσισμό, ενώ θεωρεί πως οι μόνες στιγμές αληθινής ευτυχίας για τον άνθρωπο γεννιούνται από τον έρωτα προς το θείο. Είναι αυτές οι μυστικές στιγμές, ωστόσο, που αποδίδονται από τον μεγάλο τεχνίτη με εξόχως γήινο και αισθησιακό τρόπο.
Στη μελέτη της η Αγγέλα Καστρινάκη επιχειρεί να φωτίσει τα αινιγματικά παπαδιαμαντικά κείμενα, με οδηγό τα πανανθρώπινα και τα χριστιανικά σύμβολα. Όμορφες κόρες, κάτω από τη γοητευτική τους όψη αποκαλύπτονται επικίνδυνα στοιχειά του νερού, και νεαροί άντρες κρύβουν κάποτε μέσα τους τη βία του αρπακτικού, ακόμα και τον ίδιο τον διάβολο. Η θάλασσα και η λίμνη, η φωτιά, τα λουλούδια, οι σπηλιές, τα άστρα κι η σελήνη δεν είναι μονάχα διάκοσμος του φυσικού κόσμου, παρά αποτελούν σημεία που οδηγούν βαθύτερα στο νόημά του. Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Παπαδιαμάντης χειρίζεται το θέμα του προπατορικού αμαρτήματος, η μελετήτρια υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας έμμεσα αλλά επίμονα υποβάλλει την ανάγκη αποφυγής του σαρκικού έρωτα και της τεκνογονίας, που μόνο δεινά προσθέτουν στον κόσμο, κινούμενος έτσι στα όρια της αποδεκτής χριστιανικής πίστης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Περισσότερα