Άλλαν Πέρσυ, Φρίντα Κάλο: 60 μαθήματα για μια ελεύθερη ζωή, Εκδόσεις Πατάκη

Η ζωή της γυναίκας είναι αγάπη, πόνος και αφοσίωση είπε ο δάσκαλος Μπαλζάκ. Δεν υπάρχει καλύτερη ρήση που να αποτυπώνει τη ζωή της Φρίντα Κάλο, μίας από τις πιο υπέροχες αλλά και πονεμένες γυναίκες- παρουσίες που σημάδεψαν την τέχνη του 20ου αιώνα. Ο Άλλαν Πέρσυ, γνωστός για την σειρά βιβλίων με θέμα κορυφαίες προσωπικότητες, εδώ καταπιάνεται με μια γυναίκα σύμβολο που άφησε εποχή στον καλλιτεχνικό χώρο. Ο ίδιος βέβαια μέσα από την πολυτάραχη ζωή της μας προσφέρει μαθήματα που αντλεί από τα όσα η ίδια πέρασε. Πρόκειται για μια μαχήτρια της ζωής, ένα πλάσμα που  άντεξε στον πόνο και την θλίψη και με την τέχνη της βγήκε νικήτρια και μπόρεσε να κατακτήσει το παγκόσμιο στερέωμα.

Μια θαρραλέα γυναίκα για όλες τις εποχές

Είναι θαυμαστό να μιλάει και να γράφει κάποιος για αυτήν την γυναίκα-σύμβολο και να σκιαγραφεί την προσωπικότητα της μεταλαμπαδεύοντας στους νεότερους την ιστορία της και την στάση της στη ζωή. Το πέρασμά της από αυτόν τον μάταιο κόσμο χαρακτηρίστηκε όντως από αγάπη για τον σύντροφο, μέντορά της και στήριγμα της Ντιέγκο Ριμπέρα (ένας από τους εξέχοντες ζωγράφους της μεξικάνικης αλλά και παγκόσμιας καλλιτεχνικής σκηνής), από πόνο, μιας και χτυπήθηκε άσχημα από την μοίρα σε νεαρή ηλικία λόγω ενός ατυχήματος που της στέρησε πολλές χαρές και από αφοσίωση στην τέχνη, την οποία υπηρετούσε με ζήλο και σθένος μέχρι και λίγο πριν αφήσει την τελευταία της πνοή, κουρασμένη και ταλαιπωρημένη από την αδυναμία της.

Η Φρίντα Κάλο γεννήθηκε στο Μεξικό το 1907 και από μικρή είχε μέσα της την φλόγα της αρτίστας κόντρα στο πνεύμα των καιρών που ήθελαν την γυναίκα έρμαιο των αντρών και εξαρτημένες από την εξουσία τους. Η Φρίντα φαινόταν από νωρίς ότι θα αποτινάξει αυτόν τον ρόλο της παθητικής γυναίκας μιας και έκρυβε ένα αγρίμι και μία δυναμικότητα σπάνια για γυναίκα. Δεν είναι τυχαίο πως η εμφάνισή της στα νιάτα της δεν θύμιζε καθόλου τη γυναίκα που θα σαγήνευε τον Ντιέγκο Ριβέρα όταν θα τον συναντούσε τελικά επιμένοντας να του δείξει έργα της. Είχε δίψα για δημιουργία και δεν θα άφηνε την ευκαιρία να πάει χαμένη. Εξάλλου η ίδια έλεγε πως ζωγραφίζω τα λουλούδια για να μην πεθάνουν.

Ο συγγραφέας έχει συγκεντρώσει αποφθέγματά της μέσα από τα οποία αναλύει τη φιλοσοφία και τη στάση ζωής απέναντι στα πράγματα και κυρίως την απέραντη δύναμη που είχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα υγείας ύστερα από το τραγικό συμβάν που στο τέλος της στερούσε την κίνησή της. Είχε την θέληση να πρωταγωνιστήσει και αυτό θα το διεκδικούσε με κάθε πιθανό τρόπο. Κυνήγησε με επιμονή και αποφασιστικότητα τον τότε maître της μεξικάνικης ζωγραφικής Ντιέγκο Ριμπέρα για να δει τα έργα της και να εξασφαλίσει πως θα της παρείχε πρώτα από όλα την ειλικρινή του άποψη για αυτό που θα του έδειχνε. Ο χαρακτήρας ήταν ανέκαθεν τέτοιος που δεν θα δεχόταν σε καμία των περιπτώσεων ελεημοσύνη και γλυκά λόγια του αέρα. Είχε τη δύναμη, αν αποδεικνυόταν ότι δεν ήταν ικανή, να αποδεχτεί την απόρριψη του έργου της και να στραφεί σε άλλα μονοπάτια.

Μέσα από τα όσα καταγράφει στο βιβλίο, η ίδια βίωσε τον πόνο και τον αισθάνθηκε πολύ έντονα και πολύ νωρίς δυστυχώς. Στα 18 της χρόνια και γυρνώντας με το λεωφορείο σπίτι της παθαίνει ένα σοβαρό ατύχημα στην σπονδυλική της στήλη, ένα γεγονός που βύθισε την οικογένεια της αλλά κυρίως την ίδια σε βαθιά θλίψη μιας και οι γιατροί της γνώρισαν πως θα είχε για πάντα κινητικά προβλήματα τα οποία δυστυχώς θα έβλεπε να επιδεινώνονται χρόνο με τον χρόνο με τελικό αποτέλεσμα την ολική παράλυσή. Η δύναμη όμως που έκρυβε μέσα της θα την βοηθούσε να πραγματοποιήσει όλα αυτά για τα οποία είχε στρατευθεί.

Επιθυμούσε διακαώς να χαρεί την ζωή και τον έρωτα με τον Ριμπέρα και να ασχοληθεί με την ζωγραφική που τόσο αγαπούσε. Στον ίδιο άλλωστε έλεγε πως τα άτομα του κορμιού μου είναι τα δικά σου και δονούνται μαζί για να αγαπιόμαστε. Το άστρο της ήταν τόσο φωτεινό που δεν μπορούσε να σβήσει, ο διακόπτης της επιθυμίας της για δημιουργία ήταν πάντα αναμμένος. Ακόμα και στο τέλος της ζωής της που την καθήλωσε σε αναπηρικό καροτσάκι, πήγαινε σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μιας και ήταν συνειδητοποιημένη καλλιτέχνις, αντιτασσόταν σε κάθε αντιδημοκρατική πράξη και υπερασπιζόταν με κάθε μέσο την ανάγκη για ελευθερία. Πως άλλωστε μια γυναίκα ανεξάρτητη και ελεύθερη μπορούσε να πράξει αλλιώς; Στους φίλους και γνωστούς δεν αποκάλυπτε ποτέ τον πόνο της και την οδύνη που περνούσε, αυτόν τον κρατούσε μέσα της γιατί λειτουργούσε αυτοκαταστροφικά και αντιδρούσε βλάπτοντας τον εαυτό της.

Πρόκειται για ένα σπουδαίο βιβλίο που συμπυκνώνει σε λίγες σελίδες όλο τον στοχασμό της Φρίντα και μπορεί και εμπνέει κάθε ηλικίας ανθρώπους ώστε να ανταπεξέλθουν σε δυσκολίες. Μετέτρεψε τον πόνο της και την δυστυχία της σε έργα τέχνης και μεταλαμπάδευσε αυτή την λαχτάρα για ζωή. Η ζωντάνια της, ο πόθος της και το πάθος της για ζωή και έρωτα ήταν έκδηλα σε κάθε στιγμή της ζωής της και αυτή η επιθυμία της πηγάζει από την θέλησή της να αποδώσει κάθε σκέψη της, κάθε ανησυχία της και κάθε κλάμα, το δάκρυ του οποίου κυλάει έμμεσα στον θεατή που ζει το τέλος της. Η Φρίντα έφυγε μια μέρα του Ιουλίου το 1954 και ταξίδεψε στον ζωγραφικό της παράδεισο, εκεί όπου έμελλε να την συναντήσει λίγο αργότερα, το 1957 και για πάντα ο δικός της Ντιέγκο.

“Ποτέ στη ζωή μου δε θα ξεχάσω την παρουσία σου. Με μάζεψες κατεστραμμένη και με επέστρεψες ακέραιη, ολόκληρη”

“Μερικές φορές πρέπει να ξεχάσεις αυτό που νιώθεις και να θυμηθείς αυτό που αξίζεις”