Μια “παρέα” αρρωστημένων μυαλών με επίκεντρο και ιθύνοντα νου τον Χίτλερ αποφασίζουν να εγκαταστήσουν ήδη από τη δεκαετία του ’30 μία “φιλοσοφία” εξόντωσης και εξολόθρευσης απλών ανθρώπων, αθώων ανθρώπων, αφού πρώτα έχουν καταλάβει την εξουσία. Μέσα σε αυτήν ομάδα βρίσκουμε και τον πρωταγωνιστή που τοποθετεί ο συγγραφέας στην ιστορία αυτή, τον γνωστό Χίμλερ, πρωτοπαλίκαρο της θλιβερής πολιτικής του Χίτλερ που μόνο σκοπό είχε την εξολόθρευση κυρίως του εβραϊκού στοιχείου και την ανόρθωση της λεγόμενης Άριας φυλής, έτσι όπως εκείνος και η συμμορία του είχαν θεωρήσει πως ανήκαν. Στο βιβλίο αυτό ξεδιπλώνεται η ανέλιξη του Χίμλερ στην πρωτοκαθεδρία του ναζιστικού κόμματος και την εξέλιξή του ως έναν εκ των κύριων αυτουργών αυτό που ονομάζουμε βαρβαρότητα και βασανισμός.
Δύο ήρωες στην μάχη της αντίστασης
Ο Laurent Binet εστιάζει στο πρόσωπο αυτού του εγκληματία αλλά και στον ηρωισμό δύο Τσεχοσλοβάκων, μελών μιας ευρύτερης ομάδας, επονομαζόμενων ως οι “Τρεις Βασιλιάδες”, που πλήρωσαν με τη ζωή τους την αντίσταση απέναντι σε ένα καθεστώς αδυσώπητο. Η αποστολή τους ιερή, το σχέδιό τους οργανωμένο, η δράση τους συνεχής και γενναία, δίχως κανέναν δισταγμό ή ενδοιασμό για αυτό που όρισαν οι ίδιοι να επιτελέσουν. Η παρουσία τους στην αντίσταση προσέφερε στο κίνημα της αντιναζιστικής προπαγάνδας όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζονταν για να κινητοποιήσουν υγιείς δυνάμεις του απλού λαού και να έχουν έτσι με το μέρος τους μεγάλο κομμάτι του γερμανικού λαού. Μία τέτοια πράξη αντίστασης εξάλλου υπήρξε και το Λευκό Ρόδο αλλά και πρόσωπα όπως εκείνα που περιγράφονται στο βιβλίο του Χανς Φάλλαντα Μόνος στο Βερολίνο.
Η αντικατασκοπεία του Λονδίνου, αυτή που ανακάλυψε και τον Άλαν Τούρινγκ, τον εφευρέτη μιας αινιγματικής μηχανής αποκωδικοποίησης μηνυμάτων, προετοίμαζε κρυφούς και ταγμένους στρατιώτες όπως αυτοί οι δύο νεαροί Τσεχοσλοβάκοι που γνώριζαν εξαρχής πως η δική τους σταυροφορία ήταν ριψοκίνδυνη και οι ίδιοι παρά τις δυσκολίες στο εγχείρημά τους αυτό δεν έπαψαν στιγμή να πιστεύουν πως μπορούν να τα καταφέρουν. Δεν ήταν μόνοι τους, συνάντησαν και άλλους συντρόφους τους για να προετοιμάσουν σωστά το έδαφος στην απόπειρα δολοφονίας του Χίμλερ και να γίνουν έτσι το όχημα που θα προσπαθούσε με μυστικό σχέδιο να εξοντώσει έναν από τους βασικούς εμπνευστές των απάνθρωπων σχεδίων του Χίτλερ.
Γράφει χαρακτηριστικά ο Laurent Binet: “Είναι σημαντικό να δώσουμε ένα μάθημα στους Τσέχους εκπαιδευτικούς, διότι η συντεχνία τους είναι μια δεξαμενή για τους εχθρούς μας. Πρέπει να τους αφανίσουμε και να κλείσουμε τα λύκεια της Τσεχίας. Βεβαίως, θα πρέπει να βρούμε άλλα μέρη όπου η μαθητιώσα νεολαία της Τσεχίας θα εκπαιδευτεί εκτός σχολείου, ώστε να την απομακρύνουμε απ’ αυτό το κλίμα ανατροπής και αναρχίας”. Αυτό το απόσπασμα είναι ενδεικτικό της μηδενικής ανοχής στην διαφορετικότητα, είναι απόδειξη της μισαλλοδοξίας και του μίσους γενικότερα που έδειχναν σε λαούς και έθνη με ιστορία θεωρώντας πως οι ίδιοι είναι ο περιούσιος λαός του Θεού και οι επί της γης άρχοντες. Δεν επιθυμούσαν την παιδεία των λαών, ήταν αντίθετοι σε κάθε τι χριστιανικό, δεν είχαν κανένα ίχνος ελέους ή ανθρωπιάς, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων.
Τους νεαρούς Τσεχοσλοβάκους, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να μείνουν ζωντανοί για να χαρούν την ελευθερία που θα ερχόταν λίγα χρόνια μετά, τους αντιμετώπισαν ως κοινούς εγκληματίες μόνο και μόνο επειδή υπερασπίζονταν έννοιες που στους Ναζί ήταν παντελώς ξένες. Το ιδεώδες της ελευθερίας οι δύο νεαροί και οι σύντροφοί τους το κυνήγησαν μέχρι τέλους ακόμα και όταν βρέθηκαν μέσα στην στοά που είχαν βρει καταφύγιο για να μην τους πιάσουν ζωντανούς. Εκεί βρέθηκαν να υπόκεινται στον βασανιστικό θάνατο γιατί δεν είχαν πλέον δυνατότητα διαφυγής, προτίμησαν όμως έναν τέτοιο θάνατο από τα βασανιστήρια που θα τους περίμεναν. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο πριν λίγα χρόνια αλλά αξίζει κανείς να το διαβάσει και να απολαύσει την υπέροχη γραφή του συγγραφέα όσο και την εξαιρετικά δουλεμένη μετάφραση από τον Γιώργο Ξενάριο.
Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Χίμλερ ήταν ένα ισχυρό χτύπημα στο καθεστώς αλλά είχε και δυσβάσταχτες συνέπειες μιας και ύστερα από αυτό το γεγονός εκτελέστηκαν τόσοι και τόσοι ως αντίποινα σε αυτήν την πράξη. Αυτή εξάλλου υπήρξε και η πάγια τακτική των Ναζιστών ακόμα και μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Χίτλερ κατά την επιχείρηση Βαλκυρία. Και προειδοποιούσαν με ένταση και με αίσθημα εκδίκησης προς κάθε μεριά το παρακάτω: “Οιοσδήποτε είναι σε θέση να παράσχει τις εν λόγω πληροφορίες και δεν τις γνωστοποιεί αυτοβούλως στην αστυνομία θα εκτελείται μαζί με την οικογένειά του, όπως επιτάσσει το διάταγμα της 27ης Μαΐου περί κηρύξεως καταστάσεως πολιορκίας”. Το καθεστώς τρόμου ήταν καθημερινή πραγματικότητα αλλά ευτυχώς για τον κόσμο τα ίδια τα άτομα αυτά έπεσαν στον λάκκο τον οποίο οι ίδιοι έσκαψαν και η ιστορία τους έγραψε στις πιο μαύρες της σελίδες. Και σαφώς οι δύο νεαροί Τσεχοσλοβάκοι, όπως και άλλοι τόσοι ανώνυμοι ήρωες, ανήκουν στις πιο ένδοξες στιγμές της ιστορίας.
“Για να είναι καλή μια ιστορία, χρειάζεται πάντα ένας προδότης. Έτσι, και στη δική μου, υπάρχει ένας. Το όνομά του είναι Κάρελ Τσούρντα. Είναι τριάντα χρονών, και αδυνατώ να καταλάβω, από τις φωτογραφίες που μπόρεσα να βρω, αν η προδοσία φαίνεται στο πρόσωπό του”.
“Νιώθω τον άνεμο που μαστιγώνει τα πρόσωπα των δύο Γερμανών μέσα στ’ αυτοκίνητο. Ο οδηγός οδηγεί πολύ γρήγορα, το ξέρω, έχω χιλιάδες μαρτυρίες που το βεβαιώνουν, δεν ανησυχώ γι’ αυτό”.
