Πολιτική λογοτεχνία ή λογοτεχνική πολιτική; 19ος αιώνας

Οι ιδέες του Διαφωτισμού έδωσαν τη θέση τους στην αυτοκρατορία του Ναπολέοντα, στη μετέπειτα πτώση της και στη Βιομηχανική Επανάσταση. Όλες αυτές οι ραγδαίες πολιτικές αλλαγές επηρέασαν τη δομή και τις συνήθειες της κοινωνίας και αναμφίβολα άφησαν το στίγμα τους στη λογοτεχνία της εποχής. Ωστόσο, η δύναμη της λογοτεχνίας δεν αμφισβητήθηκε ποτέ και έτσι οδηγούμαστε στο ερώτημα αν οι εξελίξεις επηρεάζουν τους συγγραφείς ή αν τα βιβλία τους παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση των εκάστοτε συνθηκών. Αυτή, βέβαια είναι μια ερώτηση που δεν θα βρει ποτέ απάντηση, αλλά δεν παύει να αποτελεί ενδιαφέρουσα ενασχόληση η μελέτη της σχέσης αυτής.Περισσότερα

Πολιτική λογοτεχνία ή λογοτεχνική πολιτική;

πολιτική

Αποτελεί κοινό τόπο πως η λογοτεχνία έχει διττή φύση. Δεν αποτελεί μόνο μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης αλλά και φορέα κοινωνικών και πολιτικών αντιλήψεων. Οι εκάστοτε ιστορικοί παράγοντες που επικρατούσαν σε μία χώρα ή σε μία χρονική περίοδο επηρέαζαν τους συγγραφείς και είχαν φανερό αντίκτυπο στα έργα τους, τα οποία φιλοδοξούσαν όχι μόνο να ασκήσουν μια γόνιμη κριτική στα πολιτικά πράγματα, αλλά και να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Η τέχνη, και εν προκειμένω η λογοτεχνία, ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από τις ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, ούτε θα μπορούσε να μην εκφράσει τον αντίκτυπό τους στην καθημερινότητα των ανθρώπων.Περισσότερα

Ο έρωτας στα χρόνια των ανθρώπων μέσα από 10 μυθιστορήματα

έρωτας

Έρως ανίκατε μάχαν έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες και μάλλον είχαν δίκιο. Ο έρωτας, αυτός ο φτερωτός Θεός με τα βέλη του, δεν έχει πάψει να απασχολεί τους ανθρώπους, να τους αιχμαλωτίζει, να τους σαγηνεύει, να τους αναστατώνει, να τους προβληματίζει, να τους διχάζει, να τους εξουσιάζει καίρια με όλη του τη δύναμη και εκείνοι ανυπεράσπιστοι να λαβώνονται στο βωμό του. Οι λογοτέχνες βρίσκονται επίσης στο μεταίχμιο των ερωτικών εξάρσεων και εκφράζουν πάθη και φλογερά συναισθήματα έτσι όπως  τα ζουν και οι ίδιοι, ως γνήσιοι θνητοί και θύματά του. Οι ήρωες των βιβλίων που παρουσιάζονται εδώ είναι η τρανή απόδειξη πως ουδείς μπορεί να αντισταθεί στη μαγεία και τα δίχτυα του έρωτα. Καθίστανται ευάλωτοι και εύθραυστοι, τρωτοί και όμηροι, στέκονται ανήμποροι στις ερωτικές περιπτύξεις και οδηγούνται πολλές φορές σε ανήθικες συμπεριφορές ενώ βιώνουν την ερωτική περιπέτεια στα όριά τους.Περισσότερα

Η ομοφυλοφιλία στην τέχνη και τη λογοτεχνία: η γοητευτική τέχνη του να είσαι διαφορετικός

Wilde

“Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι” έγραφε ο καυστικός και φλεγματικός Ιρλανδός Όσκαρ Ουάιλντ επιχειρώντας να καυτηριάσει όλα όσα του συνέβαιναν. Είχε αποδεχτεί ανοιχτά την “αδυναμία” του και λειτουργούσε χωρίς να απαρνείται την ομοφυλοφιλία του, την οποία όμως και δεν αποκάλυπτε, δημόσια φοβούμενος την ίδια του τη ζωή και το μίσος των ανθρώπων. Σε αυτό το δραματικό μονοπάτι της άνισης μάχης με τα στερεότυπα της κοινωνίας πάλεψαν και άλλοι δημιουργοί όπως ο Άντυ Γουόρχολ, ο Φράνσις Μπέικον, ο Φρέντι Μέρκιουρι, ο δικός μας αλλά και οικουμενικός Κωνσταντίνος Καβάφης, ο μελαγχολικός Ναπολέων Λαπαθιώτης και τόσοι άλλοι. Περισσότερα

5 βιβλία που ενέπνευσαν γνωστά τραγούδια του διεθνούς ρεπερτορίου

μουσικη

Η μουσική και η λογοτεχνία αποτελούν αστείρευτες τέχνες, καθώς τόσο τα ερεθίσματα και η έμπνευση, όσο και η ανάγκη του δημιουργού να εκφράζει σκέψεις και συναισθήματα και του κόσμου να αναγνωρίζει κομμάτια του εαυτού  του μέσα σε έργα τέχνης, δεν τελειώνουν ποτέ. Φυσικά, δεν παύει ποτέ και η μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Πόσα και πόσα τραγούδια δε δανείστηκαν τα θέματά τους από αγαπημένα βιβλία; Άλλα χρησιμοποίησαν τους τίτλους τους, άλλα εμπνεύστηκαν από τις ιστορίες τους, ενώ άλλα περιέχουν αυτούσιες φράσεις τους. Τα παραδείγματα είναι, φυσικά, πάρα πολλά και δεν θα μπορούσαν να εξαντληθούν σε ένα μόνο άρθρο. Παρακάτω ακολουθούν μερικά βιβλία τα οποία σχετίζονται με δημοφιλή τραγούδια.Περισσότερα

5 σημαντικά βιβλία για να περάσουμε καλύτερα τις γιορτές

βιβλία

Το 2018 μας χαρίζει τις τελευταίες του πινελιές και περιμένουμε με χαρά να υποδεχτούμε το 2019. Λίγο όμως πριν κλείσει η αυλαία της χρονιάς που διανύουμε, ας αφιερώσουμε χρόνο για διάβασμα. Το βιβλίο είναι πάντα παρόν, το χρειαζόμαστε για να νιώθουμε καλύτερα, γιατί μπορεί και μας συντροφεύει. Δεν υπάρχει καλύτερη συγκυρία αυτές τις μέρες που απέχουμε για λίγο από την εργασία μας, από το να διαβάσουμε λίγο περισσότερο, να απολαύσουμε στιγμές χαλάρωσης με ένα βιβλίο στο χέρι, να γευτούμε τη χαρά της ανάγνωσης ανάμεσα σε γεύματα και δείπνα με συγγενείς και φίλους. Περισσότερα

5 παιδικά βιβλία για μαγικά Χριστούγεννα

παιδικά χριστούγεννα

«It’s the most wonderful time of the year!», όπως λέει και το γνωστό τραγούδι του Andy Williams, που φυσικά δεν θα μπορούσε να αναφέρεται σε άλλη περίοδο εκτός από αυτή των Χριστουγέννων. Χιλιάδες φωτάκια, πανέμορφα στολίδια, μεθυστικές μυρωδιές από γλυκά που μόλις ψήθηκαν, άνθρωποι που γεμίζουν τους δρόμους παρά το κρύο κάνοντας τα ψώνια τους και γνωστές νοσταλγικές μελωδίες συμπληρώνουν την εικόνα που όλοι βλέπουμε καθημερινά τώρα που τα Χριστούγεννα είναι προ των πυλών. Όμως, αυτή η γιορτή είναι πολλά περισσότερα από αυτά που ακούμε και βλέπουμε· είναι κυρίως αυτά που αισθανόμαστε. Οι καρδιές όλων μας τέτοιες μέρες πλημμυρίζουν από αγάπη, ζεστασιά και τρυφερότητα, ενώ θυμόμαστε πόσο σπουδαίες είναι η ταπεινότητα και η γενναιοδωρία. Και τι καλύτερο από το να είσαι παιδί αυτές τις υπέροχες μέρες; Γιατί μόνο τα παιδιά μπορούν να βιώσουν και να πιστέψουν πραγματικά σε αυτή τη μαγεία που βρίσκεται παντού γύρω μας. Μία από τις πιο όμορφες δραστηριότητες που μπορούν να ψυχαγωγήσουν τα παιδιά και ταυτόχρονα- γιατί όχι;- να φέρουν τους μεγάλους πιο κοντά με τα πραγματικά διδάγματα των Χριστουγέννων, είναι η ανάγνωση παιδικών βιβλίων. Στη λίστα που ακολουθεί παρακάτω θα βρείτε προτάσεις βιβλίων με ζωντάνια και πλούσια εικονογράφηση που μπορούν να σας εγγυηθούν πως θα ζήσετε μαγικά Χριστούγεννα!Περισσότερα

Οι άστεγοι, η φτώχεια και η πείνα του Χάμσουν

άστεγοι

Με αφορμή το βιβλίο “Η πείνα” του Κνουτ Χάμσουν, επιθυμία μου είναι να αναπτύξω τον προβληματισμό μου και να κρούσω τον κώδωνα του κινδύνου που αυτή τη στιγμή είναι σιωπηλός ενώ θα έπρεπε να είναι ηχηρός ͘ ο λόγος της παρέμβασής μου είναι το σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο της φτώχειας, της πείνας και των αστέγων. Οι περισσότεροι από εσάς θα γνωρίζετε πως πριν από λίγες μέρες πέθανε στο Λονδίνο ένας ακόμα άστεγος, ένας φτωχός άνθρωπος θύμα της διαρκούς κρίσης, ο οποίος έτυχε να είναι Έλληνας, θα μπορούσε να είναι Κινέζος, Ινδός, Αυστριακός ή Αρμένιος. Σημασία έχει το συμβάν και εκεί στέκομαι. Περισσότερα

Νικολάι Γκόγκολ: Ο λογοτέχνης με την ταραγμένη ψυχή

Γκόγκολ

Πριν από μερικά χρόνια είχα την τύχη να παρακολουθήσω την παράσταση “Ο επιθεωρητής”, ένα έργο καυστικό για την πραγματικότητα στη Ρωσία της εποχής του Γκόγκολ. Είναι συγκλονιστικό, ένα έργο που γράφτηκε τόσα χρόνια πριν να είναι τόσο επίκαιρο και σύγχρονο στη σημερινή εποχή, αυτό σημαίνει πως οι εποχές άλλαξαν, όχι όμως και οι άνθρωποι. Το έργο αυτό σατιρίζει ανοιχτά τη γραφειοκρατική δομή της αυτοκρατορίας με τις εξυπηρετήσεις, την υποταγή σε ψευδεπίγραφες ελπίδες, την πίστη σε εύκολες λύσεις, σε ανύπαρκτες δομές και αρχές, ενώ καταδεικνύει όλο το φάσμα της αυταπάτης και της διαφθοράς που διαπερνά την κοινωνία. Ο Γκόγκολ, για αυτό το έργο αλλά και για το σύνολο της προσφοράς του, παραμένει, τόσο για την παγκόσμια όσο και για τη ρωσική λογοτεχνία, ένα αέναο σημείο αναφοράς, παρά το γεγονός πως έφυγε μόλις σε ηλικία 45 ετών χτυπημένος από την προσωπική του θλίψη και μελαγχολία, για τις τύψεις του περί προδοσίας της ρώσικης υπερηφάνειας.Περισσότερα

Η μουσική των λέξεων: Τραγούδια εμπνευσμένα από την κλασική λογοτεχνία.

bush

Η λογοτεχνία και μουσική πολύ συχνά κρατιούνται χέρι χέρι και πορεύονται μαζί στο δρόμο της δημιουργικότητας παράγοντας μαγικά αποτελέσματα. Πόσοι και πόσοι στίχοι δεν είναι εμπνευσμένοι από έργα κορυφαίων λογοτεχνών και πόσα λογοτεχνικά έργα δεν έχουν επηρεαστεί από διάφορες μορφές μουσικής; Η επίδραση της μουσικής στη λογοτεχνία είναι καταφανής, τόσο στη μουσικότητα και στο ρυθμό του λόγου, όσο και στην προσφορά θεματολογίας και χαρακτήρων. Από την άλλη και η λογοτεχνία αφήνει τα αποτυπώματα της πάνω στον κόσμο της μουσικής αποτελώντας πηγή έμπνευσης για μια πληθώρα μουσικών και στιχουργών. Περισσότερα

Η λογοτεχνία στο μεσοπόλεμο: 6 + 1 βιβλία που πρέπει να διαβάσουμε

interwar

Ο Μεγάλος πόλεμος, ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος έληξε πριν από 100 χρόνια με την ελπίδα πως ο κόσμος θα άφηνε πίσω του τις αιματηρές συγκρούσεις και τον αλληλοσπαραγμό στα διάφορα μέτωπα, πως η ειρήνη θα επανερχόταν και θα βασίλευε από εκείνη τη στιγμή και μετά, μετατρέποντας τον πόλεμο σε μία δυσάρεστη παρένθεση. Δυστυχώς, οι ελπίδες αποδείχθηκαν φρούδες και στην περίοδο του μεσοπολέμου, μέχρι δηλαδή και το ξέσπασμα του ακόμα πιο καταστροφικού Β’ Παγκοσμίου πολέμου, πέθαναν περισσότεροι άνθρωποι από αυτούς που έχασαν τη ζωή τους κατά τον Μεγάλο πόλεμο. Εκδιώξεις, μίση, πολιτικές εξοντώσεις, πείνα, φτώχεια και αβεβαιότητα οικονομική, πολιτική και κοινωνική επικράτησαν σε όλη τη Γηραιά ήπειρο και όχι μόνο, με εκατομμύρια θύματα. Περισσότερα

Τζόζεφ Κόνραντ: Ένας συγγραφέας ταξιδιώτης του κόσμου

κόνραντ

“Η καρδιά του σκότους”, “Ο νέγρος του νάρκισσου”, “Ο Τυφώνας”, “Η γραμμή της σκιάς”. Να ορισμένα από τα αριστουργήματα που ο Τζόζεφ Κόνραντ άφησε παρακαταθήκη με την μόνη του έγνοια που είχε, να αιχμαλωτίζει την προσοχή του αναγνώστη του. Αυτός ο συντηρητικός κύριος που έχασε τους γονείς του σε πολύ μικρή ηλικία και βρέθηκε να ταξιδεύει στους ωκεανούς ήδη από την ηλικία των 13 χρόνων, υπήρξε μία από τις επιφανέστερες προσωπικότητες που γέννησε η λογοτεχνία. Περισσότερα