Δημοσιεύτηκε στισ

Ευφυής έμπορος τέχνης και ευαίσθητη με τους καλλιτέχνες δημιούργησε ένα σπίτι καταφύγιο για την τέχνη (Γράμμα στην Γερτρούδη Στάιν)

Υπήρξες ένας σύγχρονος μαικήνας, σαν εκείνους τους Μέδικους και τον Στρότσι στην Αναγεννησιακή Φλωρεντία, τότε που όλα θύμιζαν τέχνη και η τέχνη σπαρταρούσε παντού, στα κάστρα, στους δρόμους, στις βασιλικές αυλές, τότε που δημιουργούνταν τα μεγάλα ζωγραφικά, γλυπτικά και αρχιτεκτονικά έργα. Εσύ λοιπόν στο Παρίσι της λάμψης, τη δική σου νέα Φλωρεντία υπήρξες εκείνη η γυναίκα που πήρες από το χέρι νέους ή και άγνωστους καλλιτέχνες και “εκμεταλλευόμενη” το ταλέντο τους και την ευφυΐα σου τους εκτόξευσες στο υπέρτατο επίπεδο αναγνώρισης με τέτοιον τρόπο που οι ίδιοι σε είχαν ως θεά Άρτεμη και Αθηνά μαζί. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

G.K. Chesterton, Ουτοπία τοκογλύφων και άλλα δοκίμια, Εκδόσεις Κίχλη

Ο Ονορέ Ντομιέ, Γάλλος ζωγράφος, γλύπτης και χαράκτης υπήρξε για την εποχή του δηλαδή τον 19ο αιώνα, ένας εκ των κορυφαίων σατιρικών ζωγράφων που ασκούσε μέσω των έργων του δριμεία κριτική στον βασιλιά Λουδοβίκο Φίλιππο, ο οποίος και ανέβηκε στην εξουσία το 1830. Ο Ντομιέ με τις γελοιογραφίες του ασκούσε έντονη πολιτική σάτιρα και ήταν αυτές ιδιαίτερα δημοφιλείς στις τάξεις των πολιτών, οι οποίοι έτσι και αλλιώς μετά την Γαλλική Επανάσταση εχθρεύονταν την βασιλική εξουσία για όλους τους αιώνες καταπίεσης. Ο Ντομιέ με την ελευθερία της έκφρασης να έχει κάνει βήματα προόδου υπήρξε ιδιαίτερα καυστικός και αιχμηρός σε σημείο να εξευτελίζει με τις γελοιογραφίες του τα πολιτικά πρόσωπα δίχως φειδώ.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ben Macintyre, Επιχείρηση Κιμάς, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Ο ζωγράφος Πάουλ Κλέε, θύμα ο ίδιος των ναζιστικών αυθαιρεσιών και χαρακτηρισμένος ως εκφυλισμένος ως προς την τέχνη του έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: “Όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος, τόσο η τέχνη γίνεται πιο αφηρημένη. Ενώ ένας ειρηνικός κόσμος παράγει ρεαλιστική τέχνη”. Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα μνήμης για την αποφασιστικότητα και την ισχυρή δυναμική που εξέφρασαν άνθρωποι ενώπιον του ναζιστικού και φασιστικού μορφώματος που θα καταλάμβανε την Ευρώπη για μία περίπου πενταετία. Ο κόσμος δυστυχώς δεν θα ήταν ποτέ ίδιος μετά από πέντε χρόνια και θα πραγματοποιούνταν τεκτονικές αλλαγές σε κάθε επίπεδο. Ο αιματηρός Β’ Παγκόσμιος πόλεμος που τόσες πληγές άνοιξε στην ήδη πληγωμένη από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο Ευρώπη υπήρξε η ταφόπλακα για τα όνειρα ειρήνης και ευημερίας που είχαν προηγηθεί της έναρξής του.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ντέλμορ Σβαρτς, Ο κόσμος είναι ένας γάμος, Εκδόσεις Μάγμα

Σε έναν κόσμο συνεχώς μεταβαλλόμενο, όπως είναι αυτός του μεσοπολέμου, κινείται η ιστορία που μας αφηγείται ο πολυμήχανος Σβαρτς, ένας συγγραφέας όχι και τόσο γνωστός στο ελληνικό κοινό. Και όμως είναι ένας συγγραφέας, που όπως προκύπτει μέσα από την ιστορία του και τις αναφορές του, είναι διαβασμένος και εμπνευσμένος από τους σπουδαίους συγγραφείς του παρελθόντος τους οποίους άλλωστε και τιμά. Η περίοδος του μεσοπολέμου γέννησε μεγάλες λογοτεχνικές σχολές, μία εκ των οποίων είναι και η αμερικανική, μια σχολή που απαρτίζεται από ονόματα όπως ο Τόμας Γουλφ, ο Τζον Ντος Πάσσος, ο Σέργουντ Άντερσον και βέβαια το βαρύ πυροβολικό που περιλαμβάνει τον Χέμινγουεϊ, τον Όργουελ, τον Φιτζέραλντ, τον Σάλιντζερ και τόσους άλλους.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Σαπφώ: Ποιήματα, Εκδόσεις Κέδρος

Η Σαπφώ δεν είναι απλώς μια ποιήτρια και μια καλή διαχειρίστρια του λόγου, είναι ένα ανώτερο πνεύμα με πλείστες ανησυχίες, με μια δυνατότητα έκφρασης εκθαμβωτική που ξεδιπλώνει την ποιητική της δεξιοτεχνία και δείχνει στους σύγχρονούς της κρυμμένες πτυχές της καθημερινής ζωής των ανθρώπων στην αρχαϊκή εποχή μέσα από την εξυμνητική της ποίηση. Η ποίησή της είναι ένα έργο πολυσύνθετο και πολυεπίπεδο, είναι μια ποίηση που ξετυλίγει το κουβάρι της ψυχικής της διάθεσης να μιλήσει στη γλώσσα των ανθρώπων της εποχής και να εμβαθύνει στο συναίσθημα, μέσα και από τα δικά της βιώματα ως μία από τις πρώτες ομοφυλόφιλες γυναίκες εκείνης της εποχής. Η ερωτική της προτίμηση ξεπηδά μέσα από τους στίχους της για αυτό εξάλλου και αφιερώνει μεγάλο κομμάτι της ποίησής της στην θεά Αφροδίτη, την θεά της ομορφιάς και της ενότητας με την οποία τόσο ταυτίζεται.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Έρικ Λάρσον, Στον κήπο με τα θηρία, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Η περίοδος του μεσοπολέμου είναι εκείνη η περίοδος του πολέμου που ορίζεται από το τέλος του αιματηρού Α’ Παγκοσμίου πολέμου με την Συνθήκη των Βερσαλλιών έως και την κήρυξη από τους Ναζί της έναρξης του ακόμα πιο καταστροφικού Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Τότε υπολογίζεται πως πέθαναν περισσότεροι άνθρωποι από αυτούς που έχασαν τη ζωή τους κατά τον Μεγάλο πόλεμο. Εκδιώξεις, μίση, πολιτικές εξοντώσεις, πείνα, φτώχεια και αβεβαιότητα οικονομική, πολιτική και κοινωνική επικράτησαν σε όλη τη Γηραιά ήπειρο και όχι μόνο, με εκατομμύρια θύματα. Σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο η αστάθεια και η ευθραυστότητα της συμφωνίας των Βερσαλλιών με την ταπείνωση των ηττημένων Γερμανών συνέδραμαν δίχως άλλο στην ανέλιξη ακροδεξιών δυνάμεων και με αυτόν τον τρόπο τροφοδότησαν τον σπόρο της ανόδου του ναζιστικού μορφώματος που βύθισε τις περισσότερες χώρες στην απόλυτη ανελευθερία και εξαθλίωση.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Λένα Διβάνη, Ονειρεύτηκα τη Διδώ, Εκδόσεις Πατάκη

Μια γυναίκα στην αντίσταση για μια ζωή, μια γυναίκα με προσωπικότητα και ερωτισμό ήταν η Διδώ Σωτηρίου. Τα κοσμητικά επίθετα θα μπορούσαν να είναι αμέτρητα και πάλι λίγα θα ήταν για να περιγράψουν αυτή την τόσο σπουδαία λογοτέχνη και γυναίκα που δεν δίστασε ποτέ να υψώσει την φωνή της και πάντα υπήρξε στην πρωτοπορία της ζωής. Πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία μαζί με την οικογένειά της, η Διδώ Σωτηρίου με τα πολύ σημαντικά της μυθιστορήματα όπως τα Ματωμένα χώματα, την Εντολή, Οι νεκροί περιμένουν και τόσα άλλα, σημάδεψε την ελληνική λογοτεχνία, ιστορία και διανόηση γιατί μίλησε στη γλώσσα των απλών ανθρώπων και θύμισε τον πόνο των ανθρώπων που έφυγαν κακήν κακώς. Μεγάλωσαν γενιές και γενιές με τα βιβλία της κυρίας με τον μπερέ και το χαρακτηριστικό άσπρο μαλλί και η ίδια είπε πολλές αλήθειες που ίσως να μην είχαν ειπωθεί ποτέ.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Φιοντόρ Ντοστογιέβσκη, Ο Κροκόδειλος, Εκδόσεις Γκοβόστη

Ο Κροκόδειλος γραμμένος το 1865 είναι ένα πολύ αντιπροσωπευτικό δείγμα ενός καυστικού χρονογράφου Ντοστογιέφσκι μέσα από το οποίο ξεπηδάνε παραπομπές και συνδετικοί κρίκοι με τα μεγάλα του μυθιστορήματα που τον εδραίωσαν ως τον αφηγητή της ανθρώπινης ψυχής. Από τους πιο πολυδιαβασμένους αλλά παράλληλα και από τους πιο αμφιλεγόμενους ακόμα και σήμερα, σε αυτό το διήγημα προκαλεί τους σύγχρονούς του να αναλογισθούν τα σφάλματά τους, να συλλογισθούν τον ρόλο τους στην κοινωνία, να αποδράσουν από το ψέμα που κρύβεται μέσα τους και να δουν την διάφανη αλήθεια. Ιστορίες όπως αυτή είναι διδακτικές για την αλλοφροσύνη των ανθρώπων και την στενότητα του πνεύματός τους αλλά και λάβροι κατά των ανθρώπων που υπονόμευσαν τον ίδιο σε μία περίοδο πλούσιας παραγωγικής σκέψης από μέρους του.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ρομαντικός γητευτής της μουσικής έζησε μια ζωή χαμένος στις νότες στις οποίες και βρήκε καταφύγιο από την ερωτική απογοήτευση (Γράμμα στον Φρεντερίκ Σοπέν)

Η κλίση σου στη μουσική ήταν εκεί να σε περιμένει ήδη από πολύ μικρή ηλικία αφού ο πατέρας σου έπαιζε βιολί και σε μύησε σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο ήδη από πολύ νωρίς, ήσουν ένα παιδί θαύμα. Χάιδευες τα πλήκτρα με τα υπέροχα δάχτυλά σου Φρέντι και αυτά ανταποκρίνονταν στον παλμό που έδινες με τόση χάρη, απογείωνες τις νύχτες στα σπίτια όπου σε καλούσαν. Η μουσική ήταν το απόλυτο καταφύγιό σου στις δύσκολες μέρες και νύχτες, οι σονάτες σου και τα κοντσέρτα σου ήταν χαρακτηριστικά τρυφερά σαν ένα παιδί που αφηγείται με νότες ένα παραμύθι και εμείς το ακούμε να μας παίζει. Γιατί ένα παιδί της μουσικής ήσουν, ένας μικρός ερωτιδεύς. Υπήρξες ένας ρομαντικός της ζωής αν και η ζωή σου δεν ήταν και τόσο ρομαντική και στοργική μαζί σου. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Joseph Roth, Ο τυφλός καθρέφτης, Εκδόσεις Κριτική

Πιστός στην ανάδειξη των αδυναμιών των ανθρώπινων σχέσεων καθώς και των συναισθημάτων που εκπορεύονται από αυτές, ο Γιόζεφ Ροτ σε όλα του τα μυθιστορήματα, τα διηγήματα καθώς και τις νουβέλες του, μας παρουσιάζει έναν ανθρώπινο χάρτη μέσα στον οποίο ενυπάρχουν έρωτας, πάθη, τρωτά σημεία και μάλιστα σε ένα περιβάλλον άστατο. Όπως και ο επιστήθιος φίλος του, ο Στέφαν Τσβάιχ, έτσι και εκείνος, στα καφέ που συχνάζουν και στους περιπάτους τους αφουγκράζονται τον παλμό της κοινωνίας και μας χαρίζουν μέσα από το λογοτεχνικό τους έργο πρόσωπα και εικόνες που έχουν ομοιότητες πολλές με εμάς, σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα. Αυτό συμβαίνει διότι ο κόσμος και οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, ακόμα και αν οι εποχές αλλάζουν με ραγδαίο ρυθμό.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Βασιλική Ρούσκα, Ο διάλογος του ιερού και της τέχνης στην ποιητική του Van Gogh, Εκδόσεις Αρμός

“Για να ζωγραφίσεις τη ζωή, πρέπει να καταλαβαίνεις όχι μόνο την ανατομία, αλλά και το πως νιώθουν και τι σκέφτονται οι άνθρωποι για τον κόσμο όπου ζουν. Ο ζωγράφος που κατέχει μόνο την τεχνική του και τίποτε άλλο, θα καταλήξει ένας πολύ επιφανειακός ζωγράφος” είχε πει κάποτε ένας μελετητής του Βαν Γκογκ. Φιλόσοφος της ζωής αλλά χτυπημένος από την τραγική του μοίρα, ο Ιπτάμενος Ολλανδός για να θυμηθούμε τον Βάγκνερ, κατάφερε στα λίγα χρόνια που έζησε να δημιουργήσει έναν μύθο αξεπέραστο γύρω από το όνομά του. Εν ζωή δεν επιβραβεύτηκε, δεν επιδοκιμάστηκε το έργο του, έφυγε με την πικρία της μη αναγνώρισης, έσβησε όμως με την πεποίθηση πως υπηρέτησε το πάθος του τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την ζωγραφική.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Richard Seaford, Διόνυσος, Εκδόσεις Καλέντη

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολλούς λόγους να ανατρέξουν στην άνωθεν εξήγηση των όσων τους συνέβαιναν και έτσι έπλασαν τους θεούς, τους ημίθεους και όλες τις ιστορίες των μύθων, ιστοριών δηλαδή που οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να αφηγούνται για να εξηγούν τα πολλές φορές ανεξήγητα και δυσερμήνευτα. Η ελληνική μυθολογία είναι “προϊόν” δύο βασικών λόγων που αξίζει να αναφερθούν.  Ο πρώτος λόγος είναι πως οι αρχαίοι Έλληνες, όντας ένας λαός με πληθώρα εμπορικών συναλλαγών στην ευρύτερη περιοχή και πάντα ανοιχτοί και φιλικοί σε φροντίδα των ξένων επισκεπτών που έρχονταν σε διάφορες ελληνικές πόλεις ήρθαν σε επαφή με πολλούς λαούς κυρίως στην Μεσόγειο, την θάλασσα μας όπως συνηθίζει να λέγεται. Αφενός λοιπόν επηρεασμένοι από τα ταξίδια τους ίσως να γνώρισαν την πανίσχυρη μυθολογία των αρχαίων Αιγυπτίων και να άντλησαν από εκεί στοιχεία για το “χτίσιμο” ενός δικού τους μυθικού κόσμου όπως εμείς τον γνωρίζουμε σήμερα μέσα από τα βιβλία και θαμπωνόμαστε από την ομορφιά του.Περισσότερα