Michel Winock, Charles de Gaulle, Εκδόσεις Ποταμός

Σε δύσκολες και ταραγμένες εποχές όπου τα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα απαιτούν δυναμικότητα, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, τα κράτη και ο κόσμος γενικότερα έχουν ανάγκη από στιβαρούς και σοβαρούς ηγέτες. Είναι εκείνοι που θα έχουν την τόλμη, την ηγετική ικανότητα και το σθένος να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους καταστάσεις και να ανταπεξέλθουν στον κρίσιμο ρόλο τους. Τέτοια είναι η περίπτωση του Σαρλ Ντε Γκωλ, ενός στρατιωτικού που με την φυσιογνωμία του κατάφερε να διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ έχει μείνει στην ιστορία για την παρέμβασή του κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, για την αποφυγή ενός εμφυλίου πολέμου ύστερα από το τέλος του πολέμου αλλά και για την απόφασή του για την αποαποικιοποίηση της Αλγερίας. Ένας άνθρωπος με ηγετική μορφή πάλεψε για την εδραίωση της δημοκρατίας στη Γαλλία και παραιτήθηκε όταν είδε πως δεν ήταν πια αρεστός στο λαό.

Η ιστορία ενός σύγχρονου ηγέτη που έσωσε τη Γαλλία από το χάος και την αναρχία

“…το κράτος χρειάζεται μία κεφαλή, δηλαδή έναν αρχηγό, στον οποίο το έθνος να μπορεί να δει, πέρα από τους όποιους κλυδωνισμούς, τον άνθρωπο που επωμίζεται την ευθύνη για τα σημαντικά και εγγυάται το μέλλον του”. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά ιδιαίτερα στη Γαλλία, υπάρχει η παράδοση της μοναρχίας, ενός βασιλιά δηλαδή που έχει την τελική απόφαση στα θέματα όπου απαιτείται ταχεία ανάληψη δράσεων. Η συγκέντρωση αυτής της εξουσίας σε ένα πρόσωπο σε περίοδο δημοκρατίας δεν είναι απλό ζήτημα καθώς υπάρχουν διαφορετικές εξουσίες, ωστόσο ο Ντε Γκωλ πίστευε ακράδαντα στην ανάγκη να μην υπάρχει πολυφωνία που προκαλεί παραλυσία. Ο συγγραφέας Γουινόκ στην εξαιρετική αυτή προσωπογραφία του στρατηγού και προέδρου Ντε Γκωλ σκιαγραφεί την φιλοσοφία του πολιτικού ανδρός και εστιάζει στην προετοιμασία που οδήγησε σε λήψη των αποφάσεων που τελικά έκριναν την τύχη της Γαλλίας.

Ο Ντε Γκωλ για παράδειγμα είχε μια απέχθεια για τα παραδοσιακά κόμματα καθώς έκρινε πως αυτά εξυπηρετούν μικροσυμφέροντα και δεν εκπροσωπούν τον λαό ως οφείλουν. Ήθελε η Γαλλία, για την οποία ανησυχούσε χωρίς ιδιοτέλεια ή άλλο σκοπό και ενδιαφερόταν μόνο για το καλό της και όχι για ιδία προβολή, να είναι πρωταγωνίστρια σε παγκόσμια κλίμακα και να είναι πυλώνας σταθερότητας και πύλη αξιών. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, δεν είχε άλλη έγνοια παρά μόνο την ανάγκη η Γαλλία να αντισταθεί στον εχθρό, να προσπαθήσει να αναδείξει το πρόσωπο της Γαλλίας που δεν υποκύπτει στον Χίτλερ και δεν υποχωρεί για αυτό από το Λονδίνο όπου βρισκόταν οργάνωσε τις δυνάμεις της αντίστασης ώστε η κυβέρνηση του Βισύ που επιθυμούσε διακαώς συμβιβασμό με τον εχθρό, αυτή η κυβέρνηση δωσίλογων, να απαξιωθεί στα μάτια των Γάλλων.

Ο συγγραφέας του βιβλίου γράφει στην εισαγωγή το εξής ενδιαφέρον που αποτυπώνει την βαθιά δημοκρατική συνείδηση του Ντε Γκωλ και το πάθος του για τη Γαλλία που υπηρέτησε για μια ζωή μέχρι και τον θάνατό του: “Για τον Ντε Γκωλ, η νομιμότητα δεν μπορούσε να προέλθει παρά από τον λαό, αλλά η δημοκρατία δεν ήταν επ’ ουδενί η διακυβέρνηση του λαού από τον λαό, ήταν η διακυβέρνηση της Γαλλίας από τα κόμματα που ενδιαφέρονταν αδιαλείπτως από τα συμφέροντά τους”. Έμεινε εκτός εξουσίας για πάνω από δέκα χρόνια, από το 1946 ως το 1958 γιατί οι διάφορες κομματικές φατρίες, όπως τις ονόμαζε ο ίδιος, φρόντισαν να τον απομακρύνουν γνωρίζοντας καλά τη δύναμή του στη διαχείριση κρίσεων, αλλά τελικά η εμβληματική του προσωπικότητα θα αποδείκνυε τη δική τους αδυναμία, όπερ και εγένετο.

Ο Ντε Γκωλ, όλο αυτό το διάστημα που βρισκόταν στην εφεδρεία, φρόντισε να προετοιμάσει το έδαφος για την ανάκτηση της ηγεμονίας του ενώ παρατηρούσε ως ενεργός και δραστήριος την ανικανότητα των κομμάτων να συγκλίνουν και να μπορέσουν να κυβερνήσουν με ομαλότητα και σταθερότητα υπό μια ενιαία φωνή. Ουσιαστικά, η έλευσή του το 1958 στην εξουσία, εν μέσω Ψυχρού πολέμου, ήταν μια επιτακτική ανάγκη καθώς δεν υπήρχε αξιοπιστία και δυνατότητα επίλυσης καυτών προβλημάτων όπως τελικά αποδείχτηκε το ζήτημα της Αλγερίας. Εκείνος με κίνδυνο της ζωής του, έλαβαν χώρα τρεις απόπειρες δολοφονίας του από ακροδεξιά στοιχεία, πήρε τις αποφάσεις που έπρεπε και μετέτρεψε την Αλγερία σε ένα ανεξάρτητο κράτος αποκαθιστώντας την ηρεμία σε ένα καζάνι που έβραζε.

Ο Ντε Γκωλ, με το ανάστημά του και την επιβλητική του εμφάνιση, πάντα ντυμένος με τα ρούχα του στρατηγού, βρίσκεται τώρα να πρωταγωνιστεί στα βιβλία της ιστορίας που τον τιμούν. Λάθη δεν κάνει όποιος δεν κάνει τίποτα και εκείνος έλαβε δύσκολες αποφάσεις κατά τη διάρκεια της θητείας του διαπράττοντας σίγουρα και λάθη με την ισχυρογνωμοσύνη του και το πείσμα που τον διέκρινε. Εν τούτοις, αυτό που μετράει είναι πως η Ευρώπη και η Γαλλία του χρωστούν πολλά ενώ μην παραλείψουμε το γεγονός που ως ηγεμόνας κέρδιζε τον σεβασμό των συνομιλητών του, του Τσώρτσιλ κατά τη διάρκεια του πολέμου, του Αϊζενχάουερ αργότερα, του Κένεντι και πολλών άλλων πολιτικών αρχηγών που είδαν στο πρόσωπό του έναν άξιο και δίκαιο άνθρωπο χωρίς δεύτερες σκέψεις και μικροπολιτική δράση. Η σημερινή εποχή έχει ανάγκη όμοιων ηγεμόνων και πολιτικών ανδρών για αυτό και η βιογραφία αυτή είναι τόσο σημαντική για να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι.

“Δεν είναι μόνο η Ελεύθερη Γαλλία που τον ενδιαφέρει να διατηρήσει ενωμένη σε κοινό βηματισμό, είναι το σύνολο της Αντίστασης και, ακόμα παραπέρα, ο γαλλικός λαός τον οποίο θέλει να πάρει με το μέρος του”.

“Ο Ντε Γκωλ, ο οποίος ποτέ δεν είχε πάρει ανοιχτά θέση κατά της αποικιοκρατίας, αποδέχεται την απαραίτητη αποαποικιοποίηση. Κατανοεί ότι η ανεξαρτησία των περιοχών των πρώην αποικιών, δεν είναι σημάδι παρακμής, αλλά αντίθετα πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για μια νέα πολιτική μεγαλείου”