Ιστορικά μυθιστορήματα

Philip Kerr, Η τριλογία του Βερολίνου, Εκδόσεις Κέδρος

“Οι Βιολέτες του Μάρτη” Βερολίνο, 1936. Λίγο πριν από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Μια γκρίζα πόλη, με καταθλιπτικούς δρόμους κι ανέκφραστα πρόσωπα, παραδομένη στη βροχή και στα μεγαλεπήβολα σχέδια του Χίτλερ. Η τζαζ, τα καμπαρέ, η ευθυμία, η χαλαρότητα ανήκουν στο παρελθόν.

“Ο χλομός εγκληματίας” Βερολίνο, 1938. Η Γερμανία, υποταγμένη στη μεγαλομανία του Χίτλερ, φαίνεται έτοιμη να κατακτήσει τον κόσμο. Ο Μπέρνι Γκούντερ συνεργάζεται με την αστυνομία για την εξιχνίαση μιας σειράς αποτρόπαιων δολοφονιών με θύματα κορίτσια. Παράλληλα, αναλαμβάνει μια σημαντική υπόθεση εκβιασμού που αφορά στον ομοφυλόφιλο γιο της πάμπλουτης μεγαλοεκδότριας Λάνγκε. Με τον Χίτλερ στην εξουσία, η ομοφυλοφιλία του Ράινχαρντ Λάνγκε θα τον οδηγούσε σίγουρα σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης…

“Γερμανικό ρέκβιεμ” Βερολίνο, 1947. Η αυτοκρατορία του Χίτλερ έχει καταρρεύσει. Η Γερμανία θυμίζει πλέον ξεπεσμένη ντίβα, που μέσα στα ερείπια ενός ένδοξου παρελθόντος μετρά τις απώλειες του πολέμου: μισογκρεμισμένα κτίρια, κατεστραμμένοι δρόμοι, άνθρωποι-φαντάσματα του παλιού τους εαυτού με δελτίο τροφίμων στο χέρι.

Με φόντο τη γερμανική πρωτεύουσα τη θυελλώδη εποχή του Β’ Παγκόσμιου πολέμου, τρεις διαφορετικές σκοτεινές υποθέσεις συνθέτουν την Τριλογία του Βερολίνου, ένα από τα αριστουργήματα της νουάρ λογοτεχνίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Mika Waltari, Ιωάννης Άγγελος, Εκδόσεις Καλέντη

«Είδατε με τα ίδια σας τα μάτια πως δεν ήρθα ως κατακτητής αλλά ως ελευθερωτής, γιατί θα ελευθερώσω τον ελληνικό λαό της Κωνσταντινούπολης από τη χιλιόχρονη σκλαβιά των αυτοκρατόρων και των ευγενών. Εσείς φταίτε για τα βάσανα της πόλης σας, που δεν πετάξατε από πάνω σας το ζυγό και δεν με καλέσατε να σας ελευθερώσω. Σε λίγο όμως τα βάσανα θα τελειώσουν…». Ο «Ιωάννης Άγγελος» είναι οι ημερολογιακές σημειώσεις ενός μυστηριώδους ξένου κατά τη διάρκεια της πολιορκίας και της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Μέσα από τις σελίδες του μια φλογερή ιστορία αγάπης γεννιέται και ανθίζει ενώ συντελείται η καταστροφή του κόσμου, μια καταστροφή την οποία τα γεγονότα της δικής μας εποχής κάνουν άκρως επίκαιρη. Ο Ιωάννης Άγγελος θεωρείται το καλύτερο μυθιστόρημα ενός μεγάλου πεζογράφου και ένα από τα λαμπρότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας στο είδος του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Τζορτζ Όργουελ, Πεθαίνοντας στη Καταλονία, Εκδόσεις Κάκτος

Ισπανία, 1936. Στην κορύφωση του εμφυλίου πολέμου ο συγγραφέας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του επαναστατικού μετώπου με σκοπό να γράψει άρθρα για αγγλικές εφημερίδες, αλλά εντάσσεται στην πολιτοφυλακή και ζει άμεσα τα γεγονότα και την ατμόσφαιρα μιας μεγάλης στιγμής της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Η ορμή της εξέγερσης, η οργάνωση των αντίπαλων στρατοπέδων, ο πόλεμος χαρακωμάτων και οι πολιτικές κινήσεις που καθόρισαν την έκβαση του ισπανικού εμφυλίου καταγράφονται με ζωντάνια και αλήθεια στο βιβλίο αυτό του Τζωρτζ Όργουελ. Κοινό φόντο της αφήγησης στο σύνολό της είναι το βίωμα – που ξεπερνά τη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία – της δραματικής προσπάθειας του ανθρώπου να κερδίσει μια νέα ζωή, άξια να τη ζει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Συλλογικό, Η μεγάλη πορεία. Ο Ξενοφών και η κάθοδος των Μυρίων, Εκδόσεις Ενάλιος

(…) Στο βιβλίο αυτό που επιμελείται ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ, δώδεκα κορυφαίοι ακαδημαϊκοί αναλύουν την Ξενοφώντος “Ανάβασιν”, πλούσια και πολύτιμη πηγή κοινωνικής και πολιτιστικής ιστορίας, μέσα από μια μεγάλη γκάμα θεματολογίας, όπου αναλύονται τα προσωπικά κίνητρα του ίδιου του συγγραφέα, αλλά και οι συμπεριφορές των στρατιωτών του, οι σχέσεις τους με τις γυναίκες, οι θρησκευτικές τους ανησυχίες, η συμπεριφορά τους απέναντι στους λαούς που συναντούσαν στην διάρκεια της πορείας τους προς την θάλασσα του Αιγαίου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Jean-Marie Blas de Robles, Εκεί που ζουν οι τίγρεις, Εκδόσεις Πόλις

Ο Ελεάζαρ φον Βογκάου εργάζεται ως ανταποκριτής ειδησεογραφικού πρακτορείου στην Αλκάνταρα της Βραζιλίας. Η γυναίκα του Ελάινε, καθηγήτρια παλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μπραζίλια, τον έχει εγκαταλείψει και συμμετέχει σε μια επιστημονική αποστολή στη ζούγκλα του Μάτο Γκρόσο, εκεί όπου κάποιες τελετουργίες ιθαγενών τελούνται στα λατινικά. Η κόρη τους Μοέμα είναι φοιτήτρια εθνολογίας, παραδομένη στη χρήση ουσιών. Δίπλα τους, η μιγάδα Σολεντάντ, η μυστηριώδης, γοητευτική Ιταλίδα Λορεντάνα, ο διεφθαρμένος κυβερνήτης του Μαρανιάουν και η αλκοολική σύζυγός του, ο Νέλσον, ένα ανάπηρο αγόρι από τις φαβέλες που ονειρεύεται να εκδικηθεί, ο σοφός γιατρός Εούκλιντες ντα Κούνια, αλλά και κάποιοι οπαδοί του ναζισμού.

Ένα μυθιστόρημα γεμάτο ανατροπές, που παίζει με τις αντηχήσεις και τις αντανακλάσεις, με την αλήθεια και τα φαινόμενα, με την πραγματικότητα και τη μυθοπλασία, συνδυάζοντας με τρόπο σαγηνευτικό την περιπέτεια και τον φιλοσοφικό μύθο, την ψυχολογία, την κοινωνική ανάλυση, την ιστορία και την πολιτική.
Το συναρπαστικό παλίμψηστο μυθιστόρημα του Μπλας ντε Ρομπλές παραπέμπει στα έργα των Μπόρχες, Κορτάσαρ, Καλβίνο, Έκο, αλλά και στον Ποτότσκι και το Χειρόγραφο της Σαραγόσα. (Από την παρουσίαση της έκδοσης).


Corinne Jouanno, Το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου, Εκδόσεις ΜΙΕΤ

Ο Μέγας Αλέξανδρος, με την αύρα του θρύλου πού ο ίδιος καλλιέργησε και με την οποία φρόντισε πολύ συνειδητά, ενόσω ακόμα ζούσε, να περιβάλει τον εαυτό του, έκανε γενιές ολόκληρες ιστορικών, πολιτικούς άνδρες και καθημερινούς ανθρώπους να ονειροπολούν, γοητευμένοι από τις περιπέτειές του σε μακρινές χώρες. Το “Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου” είναι αδιάψευστος μάρτυρας της δυνατής έλξης που άσκησαν και ασκούν τα κατορθώματα του Κατακτητή. Αυτή η μυθιστορηματική βιογραφία, στημένη με σπαράγματα του αρχαίου θρύλου, έγινε γρήγορα μπεστ σέλερ: από την Αλεξάνδρεια, τον τόπο καταγωγής της, διαδόθηκε σε πλήθος πόλεις της Ευρώπης και της Ασίας, όπου μεταφράστηκε, διασκευάστηκε, μεταπλάστηκε σε τριάντα περίπου γλώσσες. Επομένως η ανάδυση στα τέλη της αρχαιότητας αυτού του έργου, που η παράδοση μάς το μεταβίβασε παραπλανητικά υπό το όνομα του Καλλισθένη, αποτελεί γεγονός κρίσιμο για την ιστορική πορεία του μύθου του Αλέξανδρου. Στην ίδια την Ελλάδα, το “Μυθιστόρημα”, κείμενο ζωντανό, δεν έπαψε να μεταμορφώνεται στο πέρασμα των αιώνων: από διασκευή σε διασκευή, η λαϊκή φαντασία προσαρμόζει και αναπλάθει τη μορφή του Κατακτητή για να τον κάνει να ταιριάζει καλύτερα στα ιδεώδη και τις αξίες κάθε εποχής. Είτε ως υπόδειγμα βασιλέως, είτε ως τρομερό παιδί, είτε ως παραβατικός τυχοδιώκτης και κυνηγός της περιπέτειας που αψηφά τα όρια, είτε, τέλος, ως πιστός ομολογητής, ο μυθιστορηματικός Αλέξανδρος, ενεργώντας όπως επιτάσσουν κάθε φορά οι νέες περιπέτειες της πλοκής, απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από το ιστορικό πρότυπό του, προσλαμβάνοντας φανταστικά χαρακτηριστικά. Την πολυδαίδαλη αυτή πορεία μεταμόρφωσης του ήρωα παρακολουθεί το βιβλίο της Κορίν Ζουαννό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


 


Μάνες Σπέρμπερ, Η καμένη βάτος. Δάκρυ στον ωκεανό (Πρώτος τόμος), Εκδόσεις Καστανιώτη

Στη δεκαετία του ’30, ο σταλινισμός διαποτίζει τις συνειδήσεις των λαών της Δ. Ευρώπης και της ΕΣΣΔ. Όμως οι περισσότεροι κομουνιστές πιστεύουν ότι το δηλητήριο ήταν βάλσαμο. Λίγοι συνειδητοποιούσαν πως κάτι δεν πήγαινε καλά, πως είχαν κάνει λάθος. Οι προσβολές της αλήθειας και οι ενδοκομματικές προδοσίες (φαινόμενα που αποτυπώθηκαν καθαρά στις δίκες της Μόσχας) διέψευσαν με τραγικό τρόπο τα οράματα όσων είχαν επενδύσει όλη τους την υπόσταση στην υπόθεση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Ντόινο Φάμπερ, ιστορικός, ηγετικό στέλεχος του γερμανικού ΚΚ, κεντρικός ήρωας του βιβλίου. Μέσα από τη διαδρομή του επαναστάτη-στοχαστή, ο συγγραφέας στήνει μια μεγαλειώδη τοιχογραφία της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, εισχωρεί στα άδυτα της Κομιντέρν και αποκαλύπτει ότι το εργαστήρι των μηχανισμών που αλλοίωσαν τα ανθρωπιστικά ιδεώδη της Επανάστασης δεν είχε άλλη έδρα από τη μεγαλύτερη των αβύσσων: την ανθρώπινη ψυχή. Προσωπικά πάθη και αδυναμίες διαπλέκονται σ’ ένα μείγμα εκρηκτικό, που τινάζει πολλές ζωές στον αέρα.
Ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα που μένει αξέχαστο στη μνήμη του αναγνώστη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).


Ian Pears, Το πορτραίτο, Εκδόσεις Άγρα

Στις αρχές του εικοστού αιώνα, ένας σημαίνων κριτικός τέχνης ταξιδεύει από το Λονδίνο στο μακρινό αγροτικό νησί Ουάτ, στα βορειοδυτικά παράλια της Γαλλίας, με σκοπό να τον ζωγραφίσει ένας παλιός φίλος, ένας προικισμένος αλλά βασανισμένος καλλιτέχνης, που ζει αυτοεξόριστος. Ενόσω ποζάρει για τον πίνακα, ο ζωγράφος θυμάται τα χρόνια της φιλίας τους, τον διφορούμενο ρόλο του τεχνοκρίτη ως πάτρωνα, τη δύναμη που ασκούσε στους επίδοξους καλλιτέχνες, αλλά και την εμφανή σκληρότητά του, όταν ευνοούσε την καριέρα ορισμένων και κατέστρεφε τη ζωή κάποιων άλλων. Η ισορροπία της δύναμης ανάμεσα στους δυο άντρες μετατοπίζεται θεαματικά, καθώς ο τεχνοκρίτης μετατρέπεται σε παθητικό υποκείμενο και ο ζωγράφος αγωνίζεται να αποδώσει στον καμβά τόσο τη μορφή όσο και τη βαθύτερή του προσωπικότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).