Δημοσιεύτηκε στισ

Εμίλ Ζολά, Νανά, Εκδόσεις Γκοβόστη

Πρόκειται για ένα από τα πιο διαχρονικά κοινωνικά μυθιστορήματα όπου ο αναγνώστης ζει έντονα την εποχή την οποία ο Ζολά μας περιγράφει. Το βιβλίο εκδίδεται το 1880 εν μέσω φόβων για έναν γαλλοπρωσικό πόλεμο που βρίσκεται προ των πυλών αλλά και αναταραχών για μία γαλλική κοινωνία σε έκρυθμη κατάσταση παρά την φαινομενική της ηρεμία. Μία κοινωνία η οποία άλλωστε δείχνει να ζυμώνεται και να πλάθεται μέσα από τα γεγονότα που όλο τρέχουν. Την ίδια περίοδο το γαλλικό κίνημα του ιμπρεσιονισμού έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη και έχει προκαλέσει σκάνδαλο, ακριβώς όπως και η Νανά, με τους ζωγράφους να βγαίνουν έξω από τα εργαστήριά τους για να απαθανατίσουν στιγμές των ανθρώπων σε καθημερινές και απλές δραστηριότητές τους, τα λεγόμενα instantanés. Δεν μπορεί κανείς να λησμονήσει εξάλλου την φιλία του συγγραφέα με μεγάλους ζωγράφους της εποχής όπως τον Μανέ ή τον Τουλούζ Λωτρέκ, από τους οποίους θα αντλήσει και πολλά στοιχεία και θα συζητήσει πρόσωπα και πράγματα.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Νίκος Β. Λίτσας, Αναζητώντας τον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου, Εκδόσεις Υπατία-Λυδία

Στην περίφημη ερώτηση της Γοργόνας αν ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος παραμένει ως απάντηση πως ο βασιλιάς ζει και βασιλεύει. Το όνομα του βασιλιά Αλέξανδρου, γιου του Φιλίππου, εξυμνείται και συνεχίζει να μνημονεύεται ανά τους αιώνες και η αναζήτηση του τάφου του που κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πού ακριβώς βρίσκεται, παραμένει για όλον τον κόσμο ένα μέγα μυστήριο, που μένει να αποκαλυφθεί. Ο Μέγας Αλέξανδρος, με όλες του τις αδυναμίες ως άνθρωπος, έχει ένα όνομα που ο καθένας ανά τον κόσμο προφέρει με δέος και σεβασμό ως προς τα επιτεύγματα του νεαρού στρατηλάτη, μαθητή του Αριστοτέλη που άσκησε στον κόσμο της εποχής του τη δική του ιδιαίτερη γοητεία. Ο Μέγας Αλέξανδρος άφησε πλούσια κληρονομιά την προσπάθειά του να γεφυρώσει το χάσμα των διαφορετικών πολιτισμών μέσα από μία προχωρημένη για την εποχή φιλοσοφία, την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και ήταν αυτός που επιχείρησε να διαδώσει τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα στα πέρατα του κόσμου.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Σιμπίλ Ντελακρουά, Ένα πουλί στον ώμο μου, Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Σίγουρα όλοι μας σε κάποια στιγμή θα έχουμε νιώσει ανεπαρκείς και φοβισμένοι. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης μας μπορεί να ήταν τόσο μεγάλη που να μην μας άφηνε να πλησιάζουμε άλλους ανθρώπους γιατί φοβόμασταν την απόρριψη τους. Τέτοιου είδους συναισθήματα δεν τα νιώθουμε μόνο εμείς, μα όλοι γύρω μας. Μάλιστα, είναι πολύ συχνά στα παιδιά, ειδικά τις πρώτες μέρες του σχολείου. Το τρυφερό αυτό βιβλίο αφορά εκείνες ακριβώς τις δύσκολες μέρες στη ζωή ενός παιδιού και την έλλειψη αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης στον εαυτό του.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Έρνστ Τόλλερ, Ήμουν ένας Γερμανός. Η αυτοβιογραφία ενός επαναστάτη, Εκδόσεις Ερατώ

Προσωπικότητα που έδρασε με σθένος και γενναιότητα μέσα σε μία ταραχώδη εποχή, ο Ερνστ Τόλλερ υπήρξε πνευματικός άνθρωπος μέσα στην επαναστατικότητα που τον ενέπνεε και τον εξέφραζε. Κυριότερο σημείο και βασικός σταθμός της ζωής του ήταν το γεγονός πως υπηρέτησε αρχικά στο μέτωπο του πολέμου στο πλευρό των Γερμανικών δυνάμεων και μάλιστα προήχθη σε υπαξιωματικό του Στρατού. Εκεί είδε όμως ιδίοις όμμασι και από νωρίς τη φρίκη και τη ματαιότητα ενός άδικου και καταστροφικού πολέμου σε τέτοιο σημείο που αρρώστησε ψυχικά και έτσι κρίθηκε ακατάλληλος για την συνέχιση του στο στράτευμα. Απαλλάχτηκε και ανέλαβε δράση επαναστατική με σκοπό την αλλαγή της πολιτικής σκυτάλης και τελικά την πολυπόθητη ειρήνη. Ο Τόλλερ υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία μιας επανάστασης που είχε ως στόχο τον άνθρωπο στο επίκεντρό της και την ανάληψη της εξουσίας στην υπηρεσία εκείνου και όχι την εξόντωσή του μέσω ενός αδηφάγου πολέμου.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Henry Miller, Ο τροπικός του καρκίνου, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Διαχυτικός, ερωτικός, προκλητικός, τρυφερός, ρομαντικός, ποιητικός, λυρικός είναι μόνο κάποια από τα επίθετα που μπορούν να χαρακτηρίσουν τον Χένρι Μίλερ, αυτόν που όπως ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ μαγεύτηκε από την “Κινητή γιορτή” στο Παρίσι και μέσα από τα βιβλία του θέλησε να μεταδώσει στον αναγνώστη όλο τον ερωτικό παλμό και πυρετό που έζησε. Έκανε αυτό που η Αλεξάντρα Κολοντάι είχε πει κάποτε: “Σε λίγο θα κάνουμε έρωτα όπως ακριβώς πίνουμε ένα ποτήρι νερό”. Μέσα από την παρισινή τριλογία, μέρος της οποίας αποτελεί ο Τροπικός του Καρκίνου μαζί με την Μαύρη άνοιξη και τον Τροπικό του Αιγόκερω, ο συγγραφέας καταγράφει και καταθέτει όλο τον ερωτικό ψυχισμό που εκπέμπει η πόλη του φωτός με τις πόρνες, τους εραστές, έναν κόσμο που καίγεται από σαρκική επιθυμία και από σεξουαλικές διαθέσεις δίχως τέλος.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Βίκτορ Σερζ, Χρόνια δίχως έλεος, Εκδόσεις Θύραθεν

Με σαφώς αυτοβιογραφικά στοιχεία που αναφέρονται και στη δική του ζωή στο Παρίσι και το Μεξικό αλλά και από τα χρόνια που υπηρέτησε ως στρατιώτης στηρίζοντας την ιδέα του μπολσεβικισμού, ο Σερζ παραθέτει ένα πανόραμα των ιστορικών κρίσιμων στιγμών της εποχής και ένα συνολικό πλαίσιο των γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια των χρόνων που προηγήθηκαν του πολέμου. Μέσα από την στοχαστική και καυστική αφήγησή του διαπιστώνουμε τις εκφάνσεις του παραλογισμού ενός  πολέμου που καταφθάνει ενώ παράλληλα όλα αυτά που λαμβάνουν χώρα μαρτυρούν την ωμότητα μίας αυταρχικής εξουσίας και μία ουτοπία στην πίστη ενός καλύτερου μέλλοντος. Αυτό που είχε χαρακτηρίσει τις εξελίξεις της περιόδου είναι ο άνθρωπος της εποχής να παλεύει να επιβιώσει σε μία εποχή όπου συνειδήσεις καταβαραθρώνονται, άνθρωποι θυσιάζονται στο βωμό μιας ανούσιας προπαγάνδας και τα όνειρα ποδοπατούνται.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Χέρμαν Μπροχ, Οι αθώοι, Εκδόσεις Κριτική

Διαβάζοντας όλο και περισσότερο για την περίοδο του μεσοπολέμου και μελετώντας κανείς τόσο τα ιστορικά όσο και τα μυθιστορηματικά βιβλία που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης συγκυρίας, ανακαλύπτει πόσο η ατομική ευθύνη του καθενός και της καθεμιάς τελικά οδήγησε στην άνοδο του ναζισμού. Μία κοινωνία βρισκόταν σε αναβρασμό λόγω των ιστορικών γεγονότων με την απώλεια εισοδήματος, τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας και τον πληθωρισμό που κάλπαζε και προκαλούσε φτώχεια και ανέχεια. Αυτά είναι πραγματικά γεγονότα που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ούτε και να αγνοήσει. Ωστόσο, το να οδηγείς στην πυρά μια συγκεκριμένη μερίδα ανθρώπων – τους Εβραίους εν προκειμένω – για όλα τα δεινά που σου συμβαίνουν είναι κάτι εντελώς διαφορετικό που αξίζει να αναλυθεί. Ο Μπροχ μας παρουσιάζει την άλλη όψη του νομίσματος με ανθρώπους σε πλήρη έλλειψη συναίσθησης των όσων συμβαίνουν γύρω τους και αυτοί όμως δεν είναι άμοιροι ευθυνών.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Klaus Mann, Μεφίστο, Εκδόσεις Έρμα

Το Μεφίστο είναι ένα σκοτεινό και ομιχλώδες μυθιστόρημα, είναι μία καταβύθιση από μέρους του συγγραφέα σε όσα ο ίδιος βίωσε κατά την κρίσιμη περίοδο της επικράτησης της δικτατορίας του Γ’ Ράιχ. Είναι η αντανάκλαση ενός κόσμου κλεισμένου και αποκλεισμένου από μία ομάδα, μια συμμορία ανθρώπων που εξευτελίζουν, εκμεταλλεύονται και χειραγωγούν την ανθρώπινη υπόσταση. Το δράμα που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη είναι μία παράσταση κωμικοτραγική με χαρακτηριστικά τέρατος, ένας θίασος στον οποίο δεν παίρνουν μέρος μόνο οι ηθοποιοί όπως ο Χέφγκεν, αλλά κυρίως οι ίδιοι οι οργανωτές που κινούν τα νήματα του όλου θεάματος, δηλαδή η χιτλερική προπαγάνδα. Πίσω από τη μάσκα κρύβεται ένας άνθρωπος που χωρίς να το κατανοεί υπηρετεί τον σκοπό μιας ολόκληρης κυβέρνησης – αν μπορεί κανείς να την ονομάσει κυβέρνηση γιατί δεν είναι δημοκρατική ως προς την λειτουργία της – και υποσκάπτει την ίδια του την ελευθερία.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Isaac Bashevis Singer, Σώσα, Εκδόσεις Κίχλη

Λίγο πριν ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος και τα στρατεύματα του Χίτλερ εισβάλλουν στην Πολωνία, ο συγγραφέας Άαρον Γκρέιντινγκερ αφηγείται τη ζωή του στην πόλη που τόσο αγάπησε, τη Βαρσοβία. Κεντρικός πρωταγωνιστής στη ζωή του είναι η Σώσα, ένα κορίτσι μειωμένης πνευματικής ικανότητας αλλά με υπέροχη ψυχή, μία κοπέλα ταγμένη και αφοσιωμένη σε εκείνον που λατρεύει σαν θεό της και ποτέ δεν εγκαταλείπει. Ο Σίνγκερ, όπως σε όλα του τα βιβλία, έτσι και εδώ, υμνεί την χαμένη κοινότητα των Εβραίων της Πολωνίας, οι άνθρωποι της οποίας βίωσαν με βαναυσότητα και βαρβαρότητα το μίσος του ναζιστικού καθεστώτος. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα μυθιστόρημα βαθιά φιλοσοφικό που αναδεικνύει κρυφές πτυχές της ζωής του ίδιου του συγγραφέα μέσα όμως από την περιγραφή των ζωών τρίτων προσώπων με τους οποίους ο ίδιος ήρθε σε επαφή ή παρατηρούσε.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Μαρσέλ Προυστ, Σχετικά με τον Μπωντλαίρ, Εκδόσεις Κουκούτσι

“Όταν έγραφα αυτό το γράμμα στον Ζακ Ριβιέρ, δεν είχα δίπλα στο κρεβάτι μου, βλέπετε ήμουν άρρωστος, κανένα βιβλίο. Συγχωρήστε λοιπόν τις πιθανές, κι εύκολες να διορθωθούν, ανακρίβειες ορισμένων παραθεμάτων. Απλώς ξεφύλλιζα τη μνήμη μου και προσανατόλιζα το γούστο των φίλων μου. Δεν είπα ούτε τα μισά απ’ όσα ήθελα, και κατά συνέπεια πολλά περισσότερα από τα διπλά όσων είχα υποσχεθεί” γράφει ο Μαρσέλ Προυστ στην επιστολή του προς τον Ζακ Ριβιέρ στον οποίο απευθύνει τις απόψεις του για τον Μπωντλαίρ εν έτει 1921. Διότι ο Προυστ, ο κορυφαίος συγγραφέας, λίγο πριν φύγει από τη ζωή – πεθαίνει το 1922 και είναι ήδη άρρωστος στο κρεβάτι – έχει ήδη ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος του μνημειώδους έργου “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο”. Δυστυχώς βέβαια οι περισσότεροι εκ των τόμων θα κυκλοφορήσουν μετά τον θάνατό του από τον αδερφό του Ρομπέρ.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Hans Fallada, Και τώρα ανθρωπάκο;, Εκδόσεις Gutenberg

“Ο Φάλαντα γνωρίζει από πρώτο χέρι την κατάσταση την οποία περιγράφει. Το Και τώρα ανθρωπάκο; είναι γραμμένο στην καρδιά της κρίσης και από συγγραφέα που είχε νιώσει για τα καλά τις συνέπειές της. Μετά την επιτυχία του προηγούμενου μυθιστορήματος, ο Φάλαντα είδε τον εκδότη και συγχρόνως εργοδότη του, συμπαρασυρόμενο από τις χρηματοπιστωτικές αναταράξεις, να φτάνει στο χείλος της χρεοκοπίας” γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης στην εισαγωγή του βιβλίου και αποκαλύπτει εύστοχα όλο το παρασκήνιο και το ιστορικό πίσω από την συγγραφή αυτού του συγκλονιστικού βιβλίου. Ο Φάλαντα επιλέγει όπως και στα άλλα του βιβλία να γράψει ένα βιβλίο στο οποίο ψυχαναλύει τον πρωταγωνιστή του, δηλαδή τον εαυτό του μιας και όλα όσα καταθέτει αγγίζουν τη δική του προσωπική ζωή και τις δικές του παλινωδίες από τις οποίες δεν κρύβεται.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Heinrich A. Winkler, Βαϊμάρη. Η ανάπηρη δημοκρατία 1918-1933, Εκδόσεις Πόλις

Είναι αδιαμφισβήτητο πως η φρίκη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου προκαλεί στους Ευρωπαίους μια συγκλονιστική κρίση συνείδησης, σε τέτοιο βαθμό που αμφισβητούν πλέον ανοιχτά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Έχουμε άρνηση των παραδοσιακών αξιών, φυγή στο παράλογο, αμφισβήτηση της κατεστημένης κοινωνικής τάξης των ελίτ και αναζήτηση εξόδου από το αδιέξοδο με μία τάση στην γενική ανατροπή (κάτι που εκφράζεται και μέσω του σουρεαλισμού). Η Κοινωνία των Εθνών, πρόδρομος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, δημιουργήθηκε ακριβώς μετά τον πόλεμο για να εξομαλύνει τις διαφιλονικούμενες πλευρές και να αποσοβήσει μελλοντικές συγκρούσεις. Δυστυχώς, αποδείχτηκε φρούδα η ελπίδα αυτή και ο ρόλος της αυτοακυρώθηκε, χάνοντας σιγά σιγά μέλη της όπως η Γερμανία και η Ιταλία που αποχώρησαν.Περισσότερα