Στέφαν Τσβάιχ & Γιόζεφ Ροτ: Λογοτεχνική συμπόρευση δύο επιστήθιων φίλων και ειρηνιστών

Zweig και Roth

Είναι λίγο πολύ γνωστή η ιστορία των δύο φίλων, του Δάμωνα και του Φιντία, με την οποία θα ήθελα να ξεκινήσω αυτό το άρθρο-αφιέρωμα σε δύο λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του 20ου αιώνα, τον Στέφαν Τσβάιχ (Stefan Zweig) και τον Γιόζεφ Ροτ (Josef Roth). Δύο μορφές που άφησαν ανεξίτηλα το σημάδι τους και το αποτύπωμά τους σε αυτό που ονομάζουμε λογοτεχνία και διανόηση. Περισσότερα

Εμίλ Ζολά: Μια (λογοτεχνική) ζωή στην υπηρεσία της κοινωνίας και της αλήθειας

 «Ο καλλιτέχνης δεν είναι τίποτα χωρίς το ταλέντο, αλλά το ταλέντο δεν είναι τίποτα χωρίς τη δουλειά». Και πράγματι, ο κοινωνικά ευαίσθητος Εμίλ Ζολά ποτέ δε σταμάτησε να εργάζεται με όπλο το χάρισμά του στη γραφή. Ποτέ δεν κουράστηκε να κυκλοφορεί σαν ιμπρεσιονιστής ζωγράφος και να καταγράφει με την ματιά του και ύστερα με το μελάνι του επάνω στο χαρτί τις κοινωνικές ανθρώπινες στιγμές, τις εξάρσεις, τις αδυναμίες, τα τρωτά σημεία που αντίκριζε. Περισσότερα

Νίκος Καχτίτσης: Μαχόμενος τη μοναχικότητα με όπλο τη λογοτεχνία

Ο Νίκος Καχτίτσης ανήκει σε εκείνη την κατηγορία λογοτεχνών που δεν ορίζονται ως λογοτέχνες κατ’ επάγγελμα, αλλά κατ’ ανάγκη, ανάγκη γιατί η ζωή του δεν του εξασφάλισε ήρεμα λιμάνια και έτσι κατέφυγε στο γράψιμο για να ανακουφίσει την ψυχή του μακριά από ανέμους. Και αυτή η ανάγκη έκφρασής του σε όλη την διάρκεια της ζωής του δε θα πάψει να είναι ο κύριος μοχλός και η κινητήριος δύναμη της ύπαρξής του. Περισσότερα

Ίβο Άντριτς, Ένας Προφητικός Αφηγητής της Ιστορίας

Η ιστορία του Ίβο Άντριτς είναι από αυτές που η λογοτεχνική -και όχι μόνο- ιστορία μπορεί και θυμάται, γιατί λησμονώντας την θα ήταν πολύ πιο φτωχή. Ο Άντριτς υπήρξε μυθιστοριογράφος, ποιητής και συγγραφέας σύντομων ιστοριών και κατάφερε με τη γραφή του να καταγράψει την πολυτάραχη ιστορία της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, έτσι όπως ο ίδιος την έζησε καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του, υπηρετώντας ως διπλωμάτης σε διάφορες θέσεις και μέρη της Ευρώπης και δυστυχώς να προβλέψει τα οδυνηρά γεγονότα που διαδραματίστηκαν με τη διάλυση της άλλοτε κραταιάς και περήφανης χώρας. Περισσότερα

Βασίλι Γκρόσμαν και Αλεξάντρ Σολζενίτσιν: Δύο λογοτεχνικές μορφές αντίστασης και υπεράσπισης της αλήθειας

Η ιστορία της σύγχρονης Ρωσίας του 20ου αιώνα είναι άμεσα συνυφασμένη με την ιστορία της Ευρώπης, δεν είναι άλλωστε τυχαία η ανάμειξη της Ρωσίας σε διάφορα ευρωπαϊκά θέματα και βέβαια στους ευρωπαϊκούς πολέμους, τόσο του 19ου όσο και του 20ου αιώνα. Θα αναφερθώ σε δύο μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας που με τη γραφή τους, τη σκέψη τους και την πολυτάραχη ζωή τους σημάδεψαν, όχι μόνο τη λογοτεχνία, αλλά και την ιστορία της χώρας και κατ’ επέκταση όλου του κόσμου και της αντίληψης για αυτόν. Διήγαν παράλληλους βίους, τα βιβλία τους λογοκρίθηκαν και απαγορεύτηκαν, γεύτηκαν τη βαρβαρότητα και την αδικία του ολοκληρωτικού και απολυταρχικού σταλινικού και εν μέρει του μετασταλινικού καθεστώτος και κατάφεραν να αποκατασταθούν ηθικά στο εξωτερικό όπου και αναγνωρίστηκαν. Περισσότερα

Στο Σπίτι των Αναγνωστικών Ερώτων

Έχω την ανάγκη να μοιραστώ άστατες δικές μου σκέψεις. «Διαβάζουμε για να ζούμε» έγραψε ο Φλωμπέρ. Είναι η ανάγνωση ένας τρόπος να ξεφεύγει κανείς από την ματαιότητα θαρρώ και να κατορθώνει να ζει ολόκληρες εποχές μέσα από ένα διαχρονικό μυθιστόρημα. Πόσοι Φλωμπέρ, Χάρντυ ή Τσβάιχ μπορούν να ξαναγεννηθούν, πόσο οι εποχές μπορούν να επαναληφθούν και να γεννήσουν βιβλία που θα κλονίζουν την σκέψη μας και θα συγκλονίζουν συθέμελα τη ζωή μας. Δεν χάνω την πίστη μου γιατί ακόμα και σήμερα πιστεύω πραγματικά πως υπάρχουν και μπορούν. Κάτι τέτοιες σκέψεις πλημμυρίζουν το μυαλό μου ενώ έχω βυθιστεί από την κορφή ως τα νύχια σε λογοτεχνικούς παραδείσους παλιούς και νέους, ενώ έχω όμορφα διαμελιστεί σε συλλογισμούς που οι πατούσες των ποδιών μου ζαρώνουν από την γοητευτική εκείνη ικανοποίηση. Πώς να το εξηγήσω και πώς να το περιγράψω, πώς να καταγράψω αμέτρητες σιωπές ηδονής που προκύπτουν από τον λογοτεχνικό πυρετό μιας ανάγνωσης που αρχή έχει και τελειωμό δεν θέλω να έχει.Περισσότερα

Πέντε Βιβλία για το Καλοκαίρι

Ο Γιάννης Αντωνιάδης προτείνει πέντε βιβλία, για να μας κάνουν συντροφιά το φετινό καλοκαίρι…Περισσότερα