Όγδοο: Η ποίηση στη μουσική μέσα από τρεις μοναδικές μουσικές παραγωγές

Είναι κοινός τόπος πως έχουμε στο μυαλό μας την ποίηση ως ένα είδος αναγνώσματος δυσπρόσιτο και ξένο, πολλές φορές δυσνόητο, από το οποίο απομακρυνόμαστε γιατί δεν μας είναι οικείος χώρος. Δυστυχώς δεν έχουμε αγκαλιάσει την ποίηση όσο θα έπρεπε και δεν την έχουμε εντάξει στην καθημερινή μας ζωή ως κάτι απαραίτητο, ως κάτι προσοδοφόρο, ως ένα είδος δηλαδή που μπορεί να συμβάλλει στην προσωπική μας πνευματική και ψυχική ευεξία. Η ποίηση, είναι πραγματικά μία όαση τρυφερότητας, ένας τόπος επαφής με άλλους κόσμους μακρινούς και φανταστικούς, είναι η έξοδος διαφυγής από έναν κόσμο πολλές φορές πεζό και μίζερο. Πόσο μάλλον όταν αυτή συνδυάζεται με τη μουσική και ανοίγει φτερά σε μακρινές πολιτείες.Περισσότερα

Nikolai Leskov, Σιδερένια θέληση, Εκδόσεις Ποταμός

Ο συγγραφέας της Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ Νικολάι Λεσκόφ ανήκει σε εκείνη την γενιά των κορυφαίων και επιφανών Ρώσων συγγραφέων και μπορεί και στέκεται επάξια ανάμεσα σε συγγραφείς που ταυτίζονται με την ιστορία της λογοτεχνίας όπως ο Τολστόι, ο Πούσκιν, ο Ντοστογιέφσκι. Και το δικό του διαμέτρημα δεν υπολείπεται σε τίποτα, είναι ένας αριστουργηματικός δεξιοτέχνης του λόγου μέσα από ιστορίες όπως αυτή που έχουμε την τύχη να διαβάζουμε εδώ μέσα από την εξαιρετική μετάφραση της Ελένης Μπακοπούλου που δίνει στην ελληνική μετάφραση τη ζωντάνια που χρειάζεται. Ο Λεσκόφ, με τον δικό του μοναδικό τρόπο και με έναν πολλές φορές αιχμηρό λόγο, αναδεικνύει αυτό που ο Ντοστογιέφσκι ονόμαζε ρωσική ψυχή. Επιστρατεύει μία αφηγηματική ορμή που παρασέρνει τα πάντα στο διάβα της και αφηγείται στον αναγνώστη την πάλη μεταξύ του Γερμανού και του Ρώσου σε μία μάχη που θυμίζει μαραθώνια μονομαχία σαν αυτή που περιέγραψε ο Τσέχοφ στο δικό του έργο.Περισσότερα

5 μοναδικά παραμύθια που ταξιδεύουν τα παιδιά στον κόσμο της αφήγησης (Β’ Μέρος)

“Το να ζεις μόνο δεν είναι αρκετό, είπε η πεταλούδα. Πρέπει να έχεις λιακάδα, ελευθερία και ένα μικρό λουλούδι” είχε γράψει ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Τα παραμύθια που απευθύνονται τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους είναι ένας τρόπος να είσαι ελεύθερος και να κρατάς μέσα σου για πάντα ζωντανό το άρωμα του μικρού λουλουδιού. Ειδικά για τα παιδιά που διαμορφώνουν χαρακτήρα και απορροφούν σαν σφουγγάρι ό,τι ερεθίσματα τους προσφέρονται, τα παραμύθια παραμένουν ένας κόσμος εξερεύνησης και ανακάλυψης συναισθημάτων και εικόνων, ένας κόσμος που τους χαρίζει ένα νοερό ταξίδι στον πυρήνα της φαντασίας τους.Περισσότερα

Arno Schmidt, Μαύροι καθρέφτες, Εκδόσεις Κίχλη

Το βιβλίο αυτό δεν είναι ένα κανονικό μυθιστόρημα, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα δυστοπικό μυθιστόρημα, καθώς ενέχει στοιχεία επιστημονικής φαντασίας και μιλά για ένα αλλόκοτο μέλλον, θα μπορούσαμε ακόμα να το λογίσουμε και ως ένα μυθιστόρημα κοινωνικό ή ψυχολογικό. Και όμως δεν κατηγοριοποιείται εύκολα, είναι ένα ξεχωριστό μεταφυσικό και εκκεντρικό σύγγραμμα που συμπυκνώνει όλο τον ψυχισμό και την αγωνία του συγγραφέα για μια μεταπολεμική Ευρώπη που παραμένει πολύ ρευστή, όταν αυτό γράφεται το 1951 και το μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο. Ο Σμιτ δεν είναι ένας επαγγελματίας της συγγραφής με την σημερινή ορολογία, είναι ένα ανήσυχο πνεύμα που εξωτερικεύει και καταθέτει ένα ιδιότυπο αφηγηματικό ύφος μέσα από ένα λεξιλόγιο και μια γλωσσική επεξεργασία ενίοτε δυσνόητη.Περισσότερα

Ta-Nehisi Coates, Ο χορευτής του νερού, Εκδόσεις Ίκαρος

Ζούμε σε μία εποχή που η στιχομυθία και η αναφορά περί ρατσισμού έχει δυστυχώς επανέλθει πολύ έντονα στο προσκήνιο. Τα κρούσματα ξενοφοβίας και επιθετικότητας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο και κυρίως στην Ευρώπη, η οποία και πλήττεται σφόδρα λόγω και του μεγάλου προβλήματος του μεταναστευτικού. Παράλληλα, τα κινήματα της λαμβάνουν όλο και πιο αυξημένα ποσοστά στις ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που είχε να συμβεί από την εποχή της ανόδου του ναζισμού και του φασισμού στην γηραιά ήπειρο τη δεκαετία του 1930. Μέσα σε αυτό το σκηνικό κοινωνικού πολέμου και αστάθειας, μέσα στη δίνη των φυλετικών διακρίσεων και του εκφοβισμού, τα μυθιστορήματα του παρελθόντος, όπως και αυτό που παρουσιάζεται εδώ, έρχονται να μας θυμίσουν πόσο εύθραυστος είναι ο κοινωνικός ιστός και πως η ιστορία μπορεί και επαναλαμβάνεται με απρόβλεπτες συνέπειες. Περισσότερα

Owen Matthews, Μαύρος ήλιος, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Ψυχρός πόλεμος και οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής επιστρατεύουν εργαλεία για να εμποδίσουν τυχόν επιθέσεις στο έδαφός τους. Έχει προηγηθεί η ατομική βόμβα στην Χιροσίμα και έχει αποδειχθεί η βαναυσότητα των Σοβιετικών του Στάλιν που δεν δείχνουν ίχνος κατανόησης ή ευσπλαχνίας στους αντιφρονούντες του καθεστώτος. Από όπου και αν το δει κανείς, από όποια πλευρά και αν κοιτάξει, η δεκαετία του 1960 δεν ξεκινάει με καθόλου καλούς οιωνούς για το μέλλον του πλανήτη. Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Μάθιους σε αυτό το ξεχωριστό βιβλίο συνομιλεί με την ιστορία και την αναδεικνύει για να αποκαλύψει όσα συνέβησαν εν έτει 1961 στην Σοβιετική Ένωση. Ο κόσμος την επαύριον του πολέμου και για αρκετά χρόνια θα βυθιστεί σε έναν υπόγειο πόλεμο, σε υπόγειες συγκρούσεις που έχουν ως αποτέλεσμα θύματα και δολοφονίες μέσα από έναν ενδελεχή πόλεμο κατασκοπείας.Περισσότερα

John Updike, Λαγέ τρέξε, Εκδόσεις Οξύ

Ανήκει στην ευλογημένη γενιά συγγραφέων όπως ο Σαρόγιαν, ο Τσίβερ, ο Σάλιντζερ, ο Γουίλιαμς, για να αναφέρουμε μόνο κάποια ονόματα και μέσα από την τετραλογία του για τον Χάρι Άνγκστρομ, ο Άπνταϊκ συστήνεται στο κοινό του ως ένας εκ των κορυφαίων εκπροσώπων του κοινωνικού μυθιστορήματος. Το Λαγέ τρέξε αποτελεί το πρώτο μέρος της τετραλογίας και τα υπόλοιπα τρία μέρη θα ακολουθήσουν σύντομα από τις εκδόσεις Οξύ και έτσι θα έχουμε την τύχη και τη χαρά να αναγνώσουμε όλο το φάσμα της ανάλυσης του πρωταγωνιστή μέσα σε αυτά τα δύσκολα χρόνια της αμερικανικής επανεκκίνησης. Τα βιβλία αυτά αναφέρονται στην δύσκολη δεκαετία του ’50, σε μια χρονική περίοδο όπου πολλά στερεότυπα διακατέχουν την αμερικανική κοινωνία και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου αναδεικνύουν αυτές τις παλινωδίες περί κοινωνικής ανέλιξης που προκαλούν ερωτήματα.Περισσότερα

Οδυσσέας Ελύτης, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο, Εκδόσεις Ύψιλον

Δύο λαμπρές μορφές της διανόησης, ποιητές και οι δύο της ζωής και του έρωτα, άνθρωποι και εργάτες του πνεύματος με όλη την σημασία της λέξης, ακούραστοι μελισσοκόμοι της σκέψης και όχι απλοί επισκέπτες μιας κάποιας πνευματικής διεργασίας απλά για το θεαθήναι, υπήρξαν Ελύτης και Εμπειρίκος. Εδώ συναντιούνται καθώς ο Οδυσσέας Ελύτης του Άξιον Εστί γράφει για τον εξέχοντα ταξιδιώτη ποιητή της Οκτάνας Ανδρέα Εμπειρίκο. Μιαν άλλη αναφορά στον Γκρέκο όπως είχε κάνει χρόνια νωρίτερα ο Καζαντζάκης, ένα μαγικό ταξίδι στον ποιητικό λόγο και μία απαστράπτουσα συνύπαρξη υπό έναν κοινό ουρανό. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι σαν τον Ελύτη και τον Εμπειρίκο είχαν ένα δικό τους προσωπικό και ξεχωριστό κώδικα επικοινωνίας, υπόγειο και αόρατο αλλά τόσο ουσιαστικό, που εμάς μας αρκεί να τους διαβάζουμε και ας μην είμαστε σε θέση παρά να κατανοήσουμε κάποια βασικά τους στοιχεία.Περισσότερα

Αρσέν Λουπέν, ο εκκεντρικός (ή η τέχνη τού να κλέβεις έξυπνα και καλλιτεχνικά)

Δεν είναι κρυφό πλέον πως ξεκινά το δεύτερο μέρος της πολυαναμενόμενης σειράς γύρω από τον Αρσέν Λουπέν και τις περιπέτειες του περίφημου ήρωα, κάτι το οποίο όλοι περιμένουμε με ανυπομονησία. Με το πρώτο μέρος να έχει σημειώσει τέτοια επιτυχία και τόση απήχηση στο κοινό δεν είναι περίεργο που τόσο ο Γάλλος εκδότης όσο και οι υπόλοιποι εκδότες – και οι εκδόσεις Ερατώ που εκδίδουν στα ελληνικά τα βιβλία του – δεν προλαβαίνουν να τυπώνουν αντίτυπα για να απαντήσουν στην αναπάντεχη πλην όμως πολύ ευχάριστη ζήτηση των βιβλίων του Μωρίς Λεμπλάν που η αλήθεια είναι πως είχε ξεχαστεί για λίγο από το λογοτεχνικό προσκήνιο. Και όμως, αυτός ο διαχρονικός ήρωας θα είναι πάντα λόγος επαρκής για να προκαλεί το κοινό να τον διαβάσει, να το ψυχαγωγεί, να το προσκαλεί να βρει την απάντηση στο αίνιγμα των κλοπών.Περισσότερα

Robert Walser, Οι εκθέσεις του Φριτς Κόχερ, Εκδόσεις Κριτική

“Ένα αγόρι μπορεί να μιλάει πολύ σοφά και πολύ ανόητα σχεδόν ταυτόχρονα ͘  ομοίως και στις εκθέσεις. Αποχαιρέτησα τη μητέρα του αγοριού ευχαριστώντας τη με τον πιο ευγενικό τρόπο που μπόρεσα να βρω. Μου ιστόρησε διάφορες πτυχές της ζωής του μικρού παιδιού, που ταυτίζονται ευχάριστα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των σχολικών του εργασιών που παρουσιάζονται εδώ” γράφει ο Βάλζερ εν είδει προλόγου ως προς τις εκθέσεις που ακολουθούν σε μία σειρά θεμάτων. Προφανώς και το “πρόσχαρο, σοβαρό πειραχτήρι” που πέθανε νωρίς δυστυχώς και άφησε πίσω αυτές τις εκθέσεις είναι μια άλλη φωνή του ίδιου του συγγραφέα, ο καθρέφτης της νεότητάς του. Αναμφίβολα, η σοφία σαφώς και υπερέχει της ανοησίας γιατί οι εκθέσεις αυτές, πολυπρισματικές και πολυεπίπεδες αναδεικνύουν την προσωπικότητα του ίδιου του συγγραφέα, ο οποίος και δίνει φωνή σε ένα παιδί για να μπορέσει να μας αφηγηθεί όσα ο ίδιος σκέφτεται.Περισσότερα

Λετίσια Κολομπανί, Η πλεξούδα, Εκδόσεις Πατάκη

Η παγκόσμια καταγραφή για την βία κατά των γυναικών αλλά και για τον τρόπο αντιμετώπισής τους στον χώρο εργασίας δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική – καθόλου τυχαίες οι αποκαλύψεις τον τελευταίο καιρό – και καταδεικνύει πως έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για την πραγματική ισότητα των φύλων, όχι στα χαρτιά αλλά στην πράξη. Το βιβλίο της Κολομπανί είναι μια γροθιά στο στομάχι για τον σύγχρονο κόσμο και τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στο “ασθενές φύλο”, κάτι βέβαια που τείνει να γίνει κανονικότητα. Η αφήγηση της συγγραφέως δείχνει πως ακόμα και σε χώρες του δυτικού κόσμου και μάλιστα προηγμένες όπως ο Καναδάς, οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας και δεν έχουν ίσες ευκαιρίες όπως θα ήταν το σωστό. Η παράλληλη ιστορία των τριών γυναικών είναι ιδιαίτερα φορτισμένη συγκινησιακά και καταγράφει μαρτυρίες τριών γυναικών που πάλεψαν για την θέση τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι.Περισσότερα

Ξαναζούμε τις ένδοξες μέρες του 1821 μέσα από 14 και 1 βιβλία (Δ’ Μέρος)

Φέτος είναι η χρονιά των εορτασμών καθώς ο απανταχού Ελληνισμός γιορτάζει τα 200 χρόνια από την εθνική παλιγγενεσία μέσα σε κλίμα υπερηφάνειας και συλλογισμού για το μέλλον. Ήδη η επιτροπή που έχει συσταθεί από πέρυσι προετοιμάζει τις εργασίες για τη διάδοση της συμπλήρωσης των δύο αιώνων ύπαρξης του Νεοελληνικού κράτους και η συγκυρία είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναστοχαστούμε εαυτούς και αλλήλους και να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας στον κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν προϊόν μακρόχρονης προσπάθειας στο εσωτερικό της επικράτειας αλλά και μέσα από τις παροικίες της ελληνικής διασποράς που προετοίμαζε χρόνια πριν τον αγώνα για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού ύστερα από 400 χρόνια σκλαβιάς. Ανά τη χώρα μικρές ομάδες ανθρώπων άρχισαν να οργανώνονται και να συντονίζουν τις δράσεις τους με απώτερο στόχο να κινητοποιήσουν όλο τον πληθυσμό για τον υπέρ πάντων αγώνα.Περισσότερα