Κρίστα Βολφ, Τι απομένει, Εκδόσεις Καστανιώτη

Η Κρίστα Βολφ, μία από τις επιφανέστερες Γερμανίδες συγγραφείς της μεταπολεμικής περιόδου, στο βιβλίο αυτό καταγράφει όσα η ίδια βίωσε στη Γερμανία που μετρούσε τις πληγές της, αυτές που άφησε ανοιχτές ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος. Μία χώρα διαιρεμένη στα δύο, μια χώρα τραυματισμένη, μια χώρα διχοτομημένη να παλεύει ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, όπως ακριβώς το Βερολίνο, την πόλη που είδε την ένωσή της μόλις το 1989 μετά από σχεδόν 50 χρόνια πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας. Περισσότερα

Τα κρυμμένα διαμάντια της λογοτεχνίας (Μέρος Γ’)

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από την ανακάλυψη πολύτιμων βιβλίων που για κάποιο αόριστο ή ανεξήγητο λόγο δεν βρήκαν στο σωστό χρόνο την κατάλληλη θέση τους μέσα στο λογοτεχνικό στερέωμα ή δεν είχαν την πρέπουσα προβολή κατά την πρώτη κυκλοφορία τους – στη γλώσσα τους ή στη μετάφρασή τους – και άρα κάπου λησμονήθηκαν. Κάποια από αυτά μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά και αυτό είναι πολύ σημαντικό εκδοτικό γεγονός. Έρχεται όμως πάντα η στιγμή όπου κάποιος θα βρεθεί με την επίμονη σκαπάνη του – είναι κάποιοι αυτοί – να φέρει στην επιφάνεια βιβλία που ξεχωρίζουν και αξίζει να μνημονευτούν. Πάντα υπήρχε μέσα μου το μικρόβιο και η λαχτάρα να ξετρυπώνω μικρά λογοτεχνικά αριστουργήματα που παραμένουν διαχρονικά μέχρι σήμερα, βιβλία διαφορετικά μεταξύ τους ως προς την θεματική, βιβλία όμως που σαγηνεύουν και αιχμαλωτίζουν την ανάγνωση, βιβλία που αξίζει να κοσμούν κάθε βιβλιοθήκη, βιβλία ξεχωριστά και πολύτιμα σαν πετράδια που κάποιος βρίσκει στην έρημο. Τέτοια είναι τα βιβλία που παρουσιάζονται εδώ με μόνο και αποκλειστικό κριτήριο την ποιότητα της αφήγησής τους και την αδιαμφισβήτητη λογοτεχνική τους αξία, βιβλία γραμμένα από συγγραφείς που άφησαν το αποτύπωμά τους και τη σφραγίδα τους στο χρόνο.Περισσότερα

Pat Barker, Η σιωπή των κοριτσιών, Εκδόσεις Αιώρα

“Στη γυναίκα αρμόζει η σιωπή” λέει η Βρισηίδα, η Τρωάδα σκλάβα και αφηγήτρια του βιβλίου της Μπάρκερ. Η Ιλιάδα, το περίφημο και ξακουστό έπος του Ομήρου, κατά μια έννοια ξαναγράφεται από την πλευρά, αυτή την φορά, των κοριτσιών. Η Βρισηίδα, σκλάβα του Αχιλλέα βιώνει από μέσα όλα τα γεγονότα του Τρωικού πολέμου και καταθέτει τη δική της προσωπική ματιά σε όλα έζησε ως αιχμάλωτη στο ελληνικό στρατόπεδο. Διενέξεις, παρασκήνια, φόβοι και αγωνίες, όλα τα συναισθήματα μιας γυναίκας υποταγμένης αλλά αξιοπρεπούς λαμβάνουν χώρα μέσα από την ιστορία, την οποία η Μπάρκερ χτίζει και ουσιαστικά ξαναγράφει ένα μέρος της Ιλιάδας με το δικό της προσωπικό τρόπο. Δεν προσπαθεί, άλλωστε κάτι τέτοιο θα ήταν ανόητο και μάταιο, να συγκριθεί με τον μεγάλο Έλληνα αφηγητή, αλλά παρουσιάζει μια άκρως ενδιαφέρουσα και μεστή ιστορία γύρω από την μάχη των μαχών μέσα από το πρίσμα της δικής της ηρωίδας.Περισσότερα

Τα κρυμμένα διαμάντια της λογοτεχνίας (Μέρος Β’)

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από την ανακάλυψη πολύτιμων βιβλίων που για κάποιο αόριστο ή ανεξήγητο λόγο δεν βρήκαν στο σωστό χρόνο την κατάλληλη θέση τους μέσα στο λογοτεχνικό στερέωμα ή δεν είχαν την πρέπουσα προβολή κατά την πρώτη κυκλοφορία τους – στη γλώσσα τους ή στη μετάφρασή τους – και άρα κάπου λησμονήθηκαν. Κάποια από αυτά μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά και αυτό είναι πολύ σημαντικό εκδοτικό γεγονός. Έρχεται όμως πάντα η στιγμή όπου κάποιος θα βρεθεί με την επίμονη σκαπάνη του – είναι κάποιοι αυτοί – να φέρει στην επιφάνεια βιβλία που ξεχωρίζουν και αξίζει να μνημονευτούν. Περισσότερα

Τα κρυμμένα διαμάντια της λογοτεχνίας (Μέρος Α’)

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από την ανακάλυψη πολύτιμων βιβλίων που για κάποιο αόριστο ή ανεξήγητο λόγο δεν βρήκαν στο σωστό χρόνο την κατάλληλη θέση τους μέσα στο λογοτεχνικό στερέωμα ή δεν είχαν την πρέπουσα προβολή κατά την πρώτη κυκλοφορία τους – στη γλώσσα τους ή στη μετάφρασή τους – και άρα κάπου λησμονήθηκαν. Κάποια από αυτά μεταφράζονται για πρώτη φορά στα Ελληνικά και αυτό είναι πολύ σημαντικό εκδοτικό γεγονός. Έρχεται όμως πάντα η στιγμή όπου κάποιος θα βρεθεί με την επίμονη σκαπάνη του – είναι κάποιοι αυτοί – να φέρει στην επιφάνεια βιβλία που ξεχωρίζουν και αξίζει να μνημονευτούν. Περισσότερα

Ο Αμερικανικός εμφύλιος πόλεμος με τα μάτια της λογοτεχνίας

Ο Αμερικανικός εμφύλιος πόλεμος, ο πιο αιματηρός και καταστροφικός πόλεμος για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιων προβλημάτων μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, του Βορρά και του Νότου. Η χώρα είχε από καιρό διασπαστεί στα δύο με τις ανισότητες να προκαλούν από νωρίς, ήδη από την πρώτη δεκαετία του 19ου αιώνα, διαμάχες και συγκρούσεις σε οικονομικό κυρίως επίπεδο. Από την μία πλευρά υπήρχε ο νότος με τις απέραντες εκτάσεις φυτειών βαμβακιού και από την άλλη ο Βορράς, ο οποίος διατηρούσε ένα άλλο παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο βασισμένο στη βιοτεχνία και τη βιομηχανία. Και οι δύο εκμεταλλεύτηκαν τους δούλους, οι έγχρωμοι στον Νότο, οι “λευκοί” στον Βορρά, ως το απαραίτητο εργατικό δυναμικό για την ανάπτυξη της οικονομίας τους.Περισσότερα

Μαθαίνοντας για τον Ισπανικό εμφύλιο μέσα από την λογοτεχνία

Ο Ισπανικός Εμφύλιος πόλεμος ξεκίνησε στις 17 Ιουλίου 1936 και ολοκληρώθηκε με την επικράτηση του δικτάτορα Στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο την 1 Απριλίου 1939. Πρόκειται για έναν πόλεμο σημαδιακό και καθόλα αιματηρό, έναν ολέθριο πόλεμο ο οποίος άναψε το φυτίλι για το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, όπως τουλάχιστον αναφέρουν οι μελετητές. Είναι ο πόλεμος που κόστισε συνολικά τη ζωή σε περίπου 500000 ανθρώπους, που διέλυσε την πόλη Γκουέρνικα και αφάνισε χωρίς λόγο 250000 αμάχους, είναι ο πόλεμος που ανέδειξε τον στρατηγό Φράνκο ως κυρίαρχη μορφή της ισπανικής πολιτικής σκηνής των επόμενων δεκαετιών βυθίζοντας τη χώρα στην ανελευθερία και την καταστρατήγηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Είναι ο πόλεμος που στηρίχτηκε καθολικά από το ναζιστικό μέτωπο κυρίως με πρωταγωνιστές το Χιτλερικό μόρφωμα και το Μουσολινικό καθεστώς. Είναι όμως και ο πόλεμος της αντίστασης των Δημοκρατικών και άλλων δυνάμεων απέναντι στον φασισμό που εδραιωνόταν σαν μάστιγα στη χώρα.Περισσότερα

Τζορτζ Μουρ, Εξομολογήσεις ενός νεαρού άνδρα, Εκδόσεις Εξάντας

Ομολογουμένως πρόκειται για ένα βιβλίο διαμάντι από αυτά που διαβάζεις και ξαναδιαβάζεις. Είναι ένα απαραίτητο φιλοσοφικό εγχειρίδιο σε μορφή μυθιστορήματος που θα τολμήσω να ονομάσω αφηγηματικό ευαγγέλιο με την έννοια πως αγγίζει τον αναγνώστη, τόσο ως προς το επίμαχο θέμα της εξομολόγησης του πρωταγωνιστή/συγγραφέα, όσο και ως προς τον επιμορφωτικό του χαρακτήρα. Και εξηγούμαι ευθύς αμέσως. Η ιστορία του νεαρού άνδρα ξεδιπλώνεται με αναφορές σε βιβλία που διάβασε και σε συγγραφείς που θαύμασε, σε πίνακες και ζωγράφους που είδε και γνώρισε, ξετυλίγει εν ολίγοις έναν ολόκληρο κόσμο γνώσης με τρόπο ζηλευτό και μεταδίδει τον σπόρο της γνώσης στον αναγνώστη. Η ζωή του οδηγείται από τα αναγνώσματά του, βυθίζεται με αξιολάτρευτο τρόπο σε αυτά και αντλεί διδάγματα μέσα από έναν προσωπικό μονόλογο που αγγίζει τα όρια της θεατρικότητας, ένα σκηνικό με θέα στο κοινό που τον ακούει και τον βλέπει.Περισσότερα

Διαβάζοντας φιλοσοφία τρέφουμε τη σκέψη μας και την ψυχή μας

Πολλές φορές θεωρούμε τη φιλοσοφία ως ένα στοιχείο πολυτέλειας, κάτι όχι και τόσο άμεσα αναγκαίο στην καθημερινότητά μας, χανόμαστε στα πιο απλά πράγματα και αναζητούμε λύσεις υλικές που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο ενός συναισθηματικού κενού ή μιας αποτυχίας. Έχουμε κατά νου τη φιλοσοφία ως κάτι παντελώς θεωρητικό που το προσπερνάμε γιατί η ουσία βρίσκεται αλλού, στα πιο άμεσα και απτά. “Η φιλοσοφία μου χάρισε την ετοιμότητα να αντιμετωπίσω οποιαδήποτε στροφή της μοίρας” θα μας πει ο Διογένης ο Κυνικός και πόσο δίκιο έχει. Διαβάζοντας κλασικούς και σύγχρονους φιλοσόφους δεν κερδίζουμε απλά την επαφή με ένα βιβλίο, ερχόμαστε σε επαφή με μια ολόκληρη κοσμοθεωρία για το πώς κινούμαστε, τι σκεφτόμαστε, πώς αντιδρούμε σε δυσκολίες και προβλήματα που εμφανίζονται.Περισσότερα

Joao Ricardo Pedro, Το δικό σου πρόσωπο θα είναι το τελευταίο, Εκδόσεις Πόλις

Η πλούσια πορτογαλική λογοτεχνία των Πεσσόα, Σαραμάγκου, Καμόες, Λόμπο Αντούνιες και Καστέλο Μπράνκο συνεχίζεται αδιάλειπτα με βιβλία όπως αυτό του Ρικάρδο Πέντρο, οι σπόροι έπιασαν τόπο. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που πραγματεύεται την σύγχρονη πορτογαλική ιστορία μέσα από έναν οικογενειακό ιστό που μετράει τρεις γενιές. Ένα μυθιστόρημα πιστό στην παράδοση της ποιοτικής λογοτεχνίας, συγκινητικό, καθηλωτικό, αφηγηματικά άρτιο, ιστορικά ενδιαφέρον, ένα δεξιοτεχνικά δοσμένο χρονικό για όσα βίωσε η οικογένεια Μέντες, μια αφήγηση που διατρέχει την ιστορία και επιφυλάσσει μαθήματα για τον άνθρωπο του τότε και του σήμερα. Ενδείκνυται να διαβαστεί πάνω από μία φορά για να μπορέσει ο αναγνώστης να εντρυφήσει στις ζωές των ηρώων και να αφουγκραστεί το πάθος, τις αδυναμίες, τις αναμνήσεις τους και τα βιώματά τους.Περισσότερα

Ιστορία, το απαραίτητο όχημα για την κατανόηση του κόσμου

“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι η ιστορία όπως και η τέχνη είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μας διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ. Περισσότερα

Ανώνυμου, Η Μεσσαλίνα της Γαλλίας, Εκδόσεις Κίχλη

Ερωτικές ακολασίες, πυρετώδεις εξάρσεις, ηδονικές απολαύσεις, παθιασμένα φιλιά και χάδια, καυτές πράξεις και εκστατικές ερωτοτροπίες, όλα αυτά πρωταγωνιστούν σε αυτό το εξαίσιο δείγμα ερωτικής λογοτεχνίας του 18ου αιώνα. “Πρόκειται για κείμενο που έχει ως στόχο τη Μαρία Αντουανέττα, την ομόκλινη καθοδηγήτριά της δούκισσα ντε Πολινιάκ και το ευρύτερο ανακτορικό περιβάλλον” γράφει ο Ανδρέας Στάικος στο επίμετρο του βιβλίου. Απροκάλυπτα και δίχως αναστολές ο συγγραφέας του κειμένου καταθέτει και περιγράφει όλα όσα συνέβαιναν στο βασιλικό περιβάλλον, αναφέρεται στα ερωτικά σκιρτήματα και τις σεξουαλικές ορμές που παραπέμπουν σε ρωμαϊκά όργια, όργια που αποδεικνύουν γιατί έλαβε χώρα η Γαλλική Επανάσταση. Το κείμενο δεν είναι μόνο ενδιαφέρον ως προς το κοινωνικό του σκέλος αλλά και ως προς την ιστορική συγκυρία κατά την οποία συντάσσεται.Περισσότερα