Μαρίνα Πετράκη, Ρίμινι, η λησμονημένη νίκη, Εκδόσεις Πατάκη

Το Ρίμινι είναι συνυφασμένο με μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα ιστορία, μια ιστορία που μας πάει αιώνες πίσω και για την ακρίβεια στα μέσα του 15ου αιώνα. Σύμφωνα με την ιστορία λοιπόν το 1465 Ιταλοί θαυμαστές του Γεώργιου Γεμιστού Πλήθωνα με επικεφαλής τον Σιγισμούνδο Μαλατέστα, ο οποίος ήταν συγγενής της δέσποινας Κλεώπας Μαλατέστα που γνώριζε καλά ο Πλήθων, ήρθαν με πλοία στην Λακεδαίμονα. Αυτή ήταν μια πράξη βέβηλη καθώς εισέβαλαν στον τουρκοκρατούμενο Μυστρά, έσκαψαν και έκλεψαν τα οστά του και τα μετέφεραν στο Ναό των Μαλατέστα (Tempio Malatestiano) στο Ρίμινι όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα, «για να βρίσκεται ο μεγάλος διδάσκαλος μεταξύ ελευθέρων ανθρώπων».

Ανακαλύπτοντας την ιστορία μέσα από τα μονοπάτια της, γνωστά και άγνωστα

Ήταν σαφές πως διδάσκαλοι, όπως ο Γεμιστός Πλήθων, υπήρξαν ιδιαίτερα δημοφιλείς στη Δύση καθώς μέσω εκείνων η φιλοσοφία, οι ιδέες και η αρχαία ελληνική γραμματεία μπορούσε να διασπαρθεί σε όλη την πεφωτισμένη Δύση και να γεννήσει κινήματα και ελευθερία πνεύματος, ευρυμάθεια και ανάπτυξη εκπαιδευτική όπως και έγινε άλλωστε. Όλα αυτά δεν είναι άσχετα με το περιεχόμενο του βιβλίου καθώς το ελληνικό στοιχείο έρχεται και πάλι στο προσκήνιο επ’ αφορμή των όσων θα συμβούν σε αυτό το καλοκαιρινό πλέον θέρετρο εκείνο τον καιρό του 1944. Τότε όμως, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου τα γεγονότα και η ατμόσφαιρα ήταν εντελώς διαφορετικά. Στο Ρίμινι δόθηκαν σκληρές και αδυσώπητες μάχες που κόστισαν απώλειες, τραυματίες και νεκρούς και στα δύο στρατόπεδα, εκεί ήταν ο τόπος συγκρούσεων μεταξύ του ναζιστικού στρατοπέδου και των συμμαχικών δυνάμεων.

Το πόνημα αυτό της κ. Μαρίνας Πετράκη είναι μια σπουδαία ευκαιρία για όλους εμάς να μάθουμε άγνωστες πτυχές του πολέμου που νομίζουμε πως γνωρίζουμε αλλά τελικά αγνοούμε. Ελάχιστοι ίσως γνωρίζουν για το πολεμικό θέατρο, ένα τραγικό πολεμικό έργο κατά κύρια ομολογία που εκτυλίχθηκε σε αυτό το τόσο ειδυλλιακό σήμερα μέρος. Και όμως το Ρίμινι σηματοδότησε την κυριαρχία των συμμαχικών δυνάμεων σε μια κρίσιμη καμπή του πολέμου. Η συγγραφέας αναφέρεται τόσο στις συγκρούσεις αυτές μεταξύ των δύο αντίπαλων στρατοπέδων, τις στρατηγικές αλλά και τις άμυνες ζώνης που οργανώθηκαν όσο και στη μεγάλη προέλαση των ελληνικών δυνάμεων που πρωταγωνίστησαν και είχαν την τιμή να σηκώσουν πρώτες την ελληνική σημαία στην πόλη με σθένος και γενναιότητα. Οι ελληνικές δυνάμεις με αρχηγό τον Θρασύβουλο Τσακαλώτο ήταν εκείνες που έλαβαν τα εύσημα για την άριστη οργάνωσή τους αλλά και για το αξιόμαχό τους σε μια στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση βρισκόταν υπό πίεση σε καθεστώς εξορίας και ο πόλεμος μετέωρος ως προς τον νικητή.

Η Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία υπήρξε ένας θεσμός, ένα ιστορικό γεγονός που θυμίζει εκείνο που έλεγε ο Καζαντζάκης πως η Ελλάδα υπάρχει και επιβιώνει μέσα από διαδοχικά θαύματα. Αυτό ήταν ένα θαύμα τέτοιας φύσης και σε αυτό πρωταγωνίστησαν και έδρασαν αξιωματικοί και στρατιώτες που είχαν το ηθικό ακμαίο και την αντοχή ατελείωτη και έδρασαν σύμφωνα με σχέδιο. Πριν από την προέλασή τους είχαν προηγηθεί μάχες δίχως τέλος μεταξύ των Γερμανών που είχαν επιφέρει πλήγμα στη Συμμαχία σε διάφορα σημεία αλλά και είχαν υποστεί και οι ίδιοι πλήγμα από τις Συμμαχικές δυνάμεις, επρόκειτο αναμφίβολα για ένα μέτωπο αμφίρροπο. Η Μαρίνα Πετράκη αποκαλύπτει πως οι Σύμμαχοι δεν είχαν πάντα αγαστή συνεργασία, υπήρχαν αντιζηλίες όπως αποκαλύπτεται και λεπτομερώς στο βιβλίο. Εξάλλου υπήρχαν δυνάμεις από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και οι αποφάσεις υπήρξαν ένας γρίφος για πολύ δύσκολους λύτες. Έτσι, οι διάφορες γραμμές έπρεπε να τηρηθούν πάση θυσία και να γίνονται συνεννοήσεις άμεσες ώστε να συγκρατηθεί το μέτωπο αφού οι Γερμανοί περίμεναν το λάθος χειρισμό.

Περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια επιχειρησιακή τα όσα έλαβαν χώρα σε εκείνο το σημείο όπου έπρεπε να διακοπούν πάση θυσία οι δίαυλοι των Γερμανών, να ανακοπεί η δική τους προέλαση σε μια διαμάχη όπου θα επικρατούσε ο πιο ευφυής και οξυδερκής στον τρόπο διαχείρισης των μαχών, ένα στοίχημα διόλου εύκολο μιας και διακυβεύονταν πολλά. Η αποφασισμένη ελληνική στρατιά διαδραμάτισε ιστορικό και καίριο ρόλο στην πορεία της επικράτησης και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως η τοπική κοινωνία τους αποδέχθηκε με χαρά και τιμές, χωρίς ευτράπελα παρά το γεγονός πως μια ξένη δύναμη θα είχε τώρα τον πρώτο λόγο. Κανείς δεν ξέρει τι πέρασαν και οι τοπικοί πληθυσμοί από τα τάγματα εφόδου του Μουσολίνι και τι αντιμετώπιση είχαν. Σε κάθε περίπτωση δεν συνέβησαν παράδοξα από τον ελληνικό στρατό από όσα μας αναφέρει η συγγραφέας και μπόρεσε να γραφτεί έτσι άλλη μία ένδοξη σελίδα στην ιστορία του ελληνικού στρατού.

“Οι εχθρότεροι της πατρίδος μας μόνον έναν σκοπόν έχουν, να προκαλέσουν δια της διαγωγής μας, την έλλειψιν εμπιστοσύνης των Μεγάλων μας Συμμάχων Άγγλων από τους οποίους μόνον χειρονομίας στοργής και πατρικής υπομονής έχομεν ιδεί” αναφέρει μεταξύ άλλων ο Τσακαλώτος και λίγο πριν το χάος που θα προκαλούσε ο τραγικός εμφύλιος πόλεμος ο ελληνικός λαός είχε ένα χαρμόσυνο νέο να μάθει και να περηφανευτεί για τους στρατιώτες που έφεραν εις πέρας ένα δύσκολο έργο.