Ξαναζούμε τις ένδοξες μέρες του 1821 μέσα από 14 και 1 βιβλία (Δ’ Μέρος)

Φέτος είναι η χρονιά των εορτασμών καθώς ο απανταχού Ελληνισμός γιορτάζει τα 200 χρόνια από την εθνική παλιγγενεσία μέσα σε κλίμα υπερηφάνειας και συλλογισμού για το μέλλον. Ήδη η επιτροπή που έχει συσταθεί από πέρυσι προετοιμάζει τις εργασίες για τη διάδοση της συμπλήρωσης των δύο αιώνων ύπαρξης του Νεοελληνικού κράτους και η συγκυρία είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναστοχαστούμε εαυτούς και αλλήλους και να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας στον κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν προϊόν μακρόχρονης προσπάθειας στο εσωτερικό της επικράτειας αλλά και μέσα από τις παροικίες της ελληνικής διασποράς που προετοίμαζε χρόνια πριν τον αγώνα για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού ύστερα από 400 χρόνια σκλαβιάς. Ανά τη χώρα μικρές ομάδες ανθρώπων άρχισαν να οργανώνονται και να συντονίζουν τις δράσεις τους με απώτερο στόχο να κινητοποιήσουν όλο τον πληθυσμό για τον υπέρ πάντων αγώνα.

Ο εχθρός δεν είχε λάβει γνώση και δεν είχε αντιληφθεί τη δυναμική αυτού του κινήματος που διψούσε για ελευθερία και ανεξαρτησία και για αυτό εξεπλάγη από την αντίσταση, το θάρρος και το ασίγαστο πάθος για μάχη κατά του κατακτητή. Στο διάστημα του πολέμου αυτού οι Έλληνες αγωνιστές, οι ένδοξοι πολεμιστές – πολλοί από αυτούς έπεσαν ηρωικά για την πατρίδα – όπως ο Αθανάσιος Διάκος, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, η Μαντώ Μαυρογένους και όλοι οι υπόλοιποι ήρωες της Ελληνικής επανάστασης είχαν στο πλευρό τους και πολλούς Ευρωπαίους Φιλέλληνες που πάλεψαν στο πλευρό τους και βοήθησαν ηθικά και οικονομικά τον αγώνα αυτό. Διανοούμενοι, συγγραφείς, ποιητές και πολιτικοί άνδρες στάθηκαν αρωγοί και συμπαραστάτες και με το έργο τους το συγγραφικό ή με την ίδια τους την παρουσία πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων, χαρακτηριστικότερη περίπτωση ο Λόρδος Μπάιρον που σκοτώθηκε.

Κώστας Ακρίβος, Πότε διάβολος, πότε άγγελος, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Για να γράψεις ένα καλό βιβλίο, πρέπει πρώτα να έχεις διαβάσει και ο Κώστας Ακρίβος είναι πιστός σε αυτήν την αποστολή χρόνια τώρα. Μετά το εξαιρετικό βιβλίο αφιέρωμα στον Στρατή Δούκα επανέρχεται με μία παράλληλη ιστορία, ένα δίπολο ηρώων της Επανάστασης και έτσι τιμά και εκείνος από την πλευρά του την παλιγγενεσία. Ο Ακρίβος πραγματεύεται με έξοχο αφηγηματικό τρόπο την ζωή του Γεώργιου Καραϊσκάκη και του Μήτρου Αγραφιώτη, δύο επιφανών ανδρών που γέννησε ο τόπος και που πολέμησαν πλάι πλάι στον αγώνα για την ελευθερία. Όλοι οι άνθρωποι κρύβουν μυστικά για το παρόν και το παρελθόν τους και όταν επιτελείται αυτή η μυστηριώδης διασταύρωση της ιστορίας τότε ο αναγνώστης και μελετητής μένει ενεός ενώπιον των αποκαλύψεων.

Θωμάς Κοροβίνης, Η τελευταία ώρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου, Εκδόσεις Άγρα

Ένας εκ των ηρώων που συνέβαλαν τα μέγιστα στην εθνική απελευθέρωση και στον αγώνα ενάντια στον τουρκικό ζυγό ήταν αναμφίβολα ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ένας άνδρας γενναίος σαν τον αρχαίο Λεωνίδα. Στο χάνι της Γραβιάς δόθηκε από εκείνον και από τους άνδρες του ένας ανυπέρβλητος αγώνας που εξώθησε τους Τούρκους και δεν τους επέτρεψε να περάσουν εκείνο το πέρασμα και να προωθηθούν περαιτέρω. Τα έβαλε με έναν στρατό 8000 στρατιωτών και η έκβαση ήταν επιτυχής για τους Έλληνες. Ο Κοροβίνης, όπως συνηθίζει, αφιερώνει το βιβλίο αυτό στην τελευταία ώρα της ζωής του ήρωα αυτού που συνέδεσε το όνομά του με τις πιο ένδοξες ιστορίες του Έθνους. Και όμως για κάθε ήρωα δυστυχώς υπάρχει και ένα τέλος και ο Κοροβίνης γράφει συνοπτικά αλλά δεξιοτεχνικά για αυτό το τέλος.

Σαράντος Ι. Καργάκος, Τούρκοι και Τουρκοκρατία, Εκδόσεις Ψυχογιός

Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, όσο και αν μας φαίνεται περίεργο, συνέβησαν θετικά πράγματα για τον ελληνικό πληθυσμό και περιόρισαν κάπως το δύσκολο της συμβίωσης υπό την τουρκική κυριαρχία. Ήταν από τα μέσα περίπου του 18ου αιώνα που ξεκίνησαν ουσιαστικά οι ακρότητες και η αδυναμία των Ελλήνων υπηκόων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας να αντέξουν τους φόρους και τα διάφορα δεινά, από την μία οι προεστοί και από την άλλη οι Τούρκοι, η επιβίωση ήταν μια δύσκολη άσκηση για τους ανθρώπους του μόχθου. Ο Καργάκος περιγράφει με ιδιαίτερη λεπτομέρεια και ευγλωττία  πτυχές αυτής της όχι και τόσο γνωστής περιόδου όταν οι Έλληνες υπήκοοι τότε κλήθηκαν να συνεχίζουν τη ζωή τους υπό νέα κηδεμονία και υπό νέο καθεστώς.

Σαράντος Ι. Καργάκος, Μεγάλες μορφές και Μεγάλες Στιγμές του ’21, Εκδόσεις Ψυχογιός

Πάνε πλέον δύο χρόνια που έφυγε από κοντά μας ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού, αυτός ο σπουδαίος Ιστορικός και επιστήμονας, ένας διανοούμενος από τους λίγους που διέθετε η χώρα. Σε αυτό του το πόνημα, όπως και στα άλλα εξάλλου, πάντα με έγκυρο και σαφή τρόπο ξεδιπλώνει το κουβάρι της ιστορίας. Ο Καργάκος είναι πολυεπίπεδος και ιστορικά έχει καλύψει πολλές περιόδους, εδώ πραγματεύεται το έπος του ’21 και ρίχνει φως σε σπουδαίες μορφές του αγώνα αλλά και σε σπουδαίες μάχες και στιγμές που έγραψαν ανεξίτηλα την ιστορία τους. Με την ποιότητα του λόγου του και την ευρυμάθειά του ο Καργάκος αποκαλύπτει στον αναγνώστη όλο το χρονικό εκείνης της περιόδου.

Γιώτα Αγγελοπούλου, Επανάσταση 1821 Γένους θηλυκού, Εκδόσεις Αγγελάκη

Μέσα από μία εξαιρετικά πλούσια βιβλιογραφία και μέσα από αληθινές ιστορίες, η συγγραφέας εξιστορεί διάφορα επεισόδια από το μαρτυρικό και ηρωικό 1821, ένα έτος που ο ελληνικός κόσμος αποφάσισε να πάρει στα χέρια του το μέλλον του και να επαναστατήσει απέναντι σε έναν αιμοδιψή κατακτητή. Ένας νέος Έλληνας αφηγείται το 1821 όπως το είδε ο ίδιος μέσα από τα δικά του μάτια και καταθέτει συγκλονιστικές μαρτυρίες από το μέτωπο του αγώνα αλλά και από τα μετόπισθεν. Σημαντικό μέρος του βιβλίου καταλαμβάνουν οι αφηγήσεις του σχετικά με τις γυναίκες ηρωίδες που διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο στον ξεσηκωμό του γένους και μάλιστα η συγγραφέας ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεών τους σχετικά με την γενναιότητά τους, την υπερηφάνεια τους καθώς και το κουράγιο τους. Ο αναγνώστης μαθαίνει απόκρυφες λεπτομέρειες και ταξιδεύει πίσω στον χρόνο για να ξαναζήσει εκείνες τις μοναδικές αξέχαστες ιστορικές στιγμές.

Θάνος Βερέμης – Αντώνης Κλάψης, 1821 Η επανάσταση των Ελλήνων, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Αυτήν την χρονιά ορόσημο για το Ελληνικό έθνος το αναγνωστικό κοινό βλέπει μία πληθώρα αναλύσεων ως προς τα γεγονότα της επανάστασης και ένα από τα εξέχοντα βιβλία από δύο πολύ έγκυρους ιστορικούς που έχουν μελετήσει όσο λίγοι αυτήν την εποχή είναι το παρόν πόνημα. Οι ερευνητές Θάνος Βερέμης και Αντώνης Κλάψης μας προσφέρουν μία μελέτη εμπεριστατωμένη και άκρως αναλυτική όπου μαθαίνουμε για όλες τις πτυχές του αγώνα και εντρυφούμε σε πληροφορίες και γνώσεις γνωστές και άγνωστες. Πρόκειται για ένα σύγγραμμα πλούσιο σε συγγραφικό υλικό αλλά και φωτογραφίες, οι οποίες πλαισιώνουν όλα αυτά που ένας αναγνώστης θα ήθελε να γνωρίζει.