Μιλώντας για ιστορία μέσα από ένα αστυνομικό μυθιστόρημα (Τζον Μπιούκαν, Τα 39 σκαλοπάτια, Εκδόσεις Μίνωας)

Ο ήρωας του βιβλίου προσκαλεί τον αναγνώστη να τον ακολουθήσει σε όλη τη διαδρομή της αγωνίας, καθώς με τίμημα την ίδια του τη ζωή διαφυλάσσει ένα μυστικό που μόνο εκείνος γνωρίζει, ενώ δεν υποκύπτει σε απειλές και κατηγορίες. Τιμώντας την μνήμη του αδικοχαμένου Αμερικανού διατηρεί υψηλά το φρόνημά του καθώς και φροντίζει σε κάθε στιγμή να αποδεικνύει την δική του αθωότητα απέναντι σε εκείνους που θέλουν να τον εμπλέξουν σε βρώμικα παιχνίδια. Ο Μπιούκαν στήνει μία υπόθεση αληθοφανή με πολλά στοιχεία εμπνευσμένα από τη θητεία του στο Βρετανικό Κοινοβούλιο και με όπλο τη δεινότητά του στο γράψιμο υφαίνει ένα ξεχωριστό αστυνομικό μυθιστόρημα όπου δεν είναι τόσο η λύση του γρίφου και η εξιχνίαση του εγκλήματος, όσο ο δρόμος προς αυτό που έχει σημασία. Και εκεί ο Μπιούκαν κερδίζει το λογοτεχνικό στεφάνι ελιάς γιατί η αφήγησή του είναι ξεχωριστή και μοναδικά σαγηνευτική.Περισσότερα

Εκλάμψεις πάθους και ψυχικές επαναστάσεις σαν ένας άλλος Ρεμπώ (F. Scott Fitzgerald, Επιστροφή στη Βαβυλώνα και άλλα διηγήματα, Εκδόσεις Άγρα)

Σε αυτά τα διηγήματα αποκαλύπτεται και αναδύεται η κατάρρευση ενός ονείρου και μίας πολλά υποσχόμενης ευδαιμονίας που εκπροσωπούσε την κοινωνία του μεσοπολέμου και στιγμάτισε μία ολόκληρη εποχή μέχρι το ξέσπασμα του κραχ το 1929 και κατόπιν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου που ο Φιτζέραλντ “κατάφερε” να μην γευτεί. Θυμίζει αυτή η δεκαετία του 1920 και το σκηνικό που είχε με θεατρικότητα στηθεί στις αρχές του 20ου αιώνα τότε που η belle époque είχε κατακλύσει τον κόσμο με χαρά, ξεγνοιασιά και ανεμελιά. Η ιστορία όμως δυστυχώς έμελλε να επαναληφθεί, μιας και αυτή η εποχή τέλειωσε κι’ αυτή πρόωρα με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και την γνωστή κατάληξη στις ζωές των ανθρώπων και την πίκρα στο στόμα όλων για αυτά που άφησε πίσω ανολοκλήρωτα τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Περισσότερα

Ορμητικός αφηγητής του πόνου ή ακούραστος ψυχολόγος του εαυτού του (Β.Μ. Γκάρσιν, Το κόκκινο λουλούδι, Εκδόσεις Πόλις)

Ο Γκάρσιν, αυτός ο βασανισμένος και τρομαγμένος από τα ίδια του τα βιώματα ιππότης, σφράγισε με την προσωπικότητα του και την γραφή του την ευλογημένη λογοτεχνική γενιά του 1870 και είναι αυτός – άγνωστο σε πολλούς – που προανήγγειλε και ανακοίνωσε τον ερχομό του Άντον Τσέχωφ. Ο Γκάρσιν μας μυεί στον δικό του κόσμο, σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος που περιγράφει στο σύντομο αυτό διήγημα, υποφέρει έτσι όπως ακριβώς υπέφερε ο ίδιος ο Χριστός πάνω στο σταυρό. Τέτοιο Γολγοθά, τέτοια ανηφόρα καλείται να ανέβει μήπως και κατά τύχη δει ένα κεράκι αναμμένο που θα φωτίσει την πελεκημένη του ψυχή. Μία ψυχή που μέσα στην αρρώστια και στον φιλάσθενο ψυχισμό του αναζητά στηρίγματα, δρόμους εναλλακτικούς για να κατευνάσει την πάλη με το εγώ του. Το “κόκκινο λουλούδι” είναι ένα συγκοινωνούν δοχείο με τον “Θάλαμο 6” του Τσέχωφ και από αυτό το διήγημα ο Τσέχωφ αντλεί και εμπνέεται το κείμενό του. Απόδειξη αναμφισβήτητη και τρανή πως τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται και επιχειρούν έναν ανοιχτό διάλογο που δεν έχει όρια και δεν χωράει αναβολή.Περισσότερα

Τραβώντας την κουρτίνα των ηθών της εποχής του (Μπαλζάκ, Η βεντέτα, Εκδόσεις Ροές)

Ο Μπαλζάκ με τον δικό του τρόπο εισέρχεται στο σπίτι των συναισθημάτων της οικογένειας Πιόμπο για να παραδειγματίσει τον αναγνώστη μέσα από τις καθημερινές αυτές σκηνές που ο ίδιος μελετάει μέσω και άλλων επεισοδίων για το που μπορεί να οδηγήσει η τυφλή δίψα για εκδίκηση και η αδικαιολόγητη έχθρα που εκείνη την εποχή βασιλεύει. Το φίδι που διψάει για να δαγκώσει έχει μπει ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις και τις έχει ποτίσει με το δηλητήριο της αντιπαλότητας. Από την μία τους ηττημένους οπαδούς του Ναπολέοντα που αδυνατούν να χωνέψουν την κατατρόπωσή τους και έχουν εξωθηθεί στην απομόνωση και από την άλλη τους οπαδούς της βασιλικής εξουσίας που έχουν ανέλθει στα σαλόνια της πολιτικής.Περισσότερα

Στα μονοπάτια του έρωτα όλοι βαδίζουν ανυπεράσπιστοι και ευάλωτοι (Τανιζάκι, Το κλειδί, Εκδόσεις Άγρα)

Πόσο η αγάπη μπορεί να υπερκεράσει τις όποιες διαφορές σε ένα ζευγάρι, να τις λυγίσει και να καταστήσει μία πολύχρονη σχέση και πάλι βιώσιμη; Ποια είναι η μυστική και μαγική συνταγή που θα θρέψει τους καρπούς του έρωτα ανάμεσα σε έναν άντρα και μία γυναίκα μετά από πολλά χρόνια γάμου; Ο Τανιζάκι, ο εκ των κορυφαίων εκπροσώπων της ιαπωνικής λογοτεχνίας, θα δώσει την δική του θέση, θα εντρυφήσει και θα αναμοχλεύσει λόγια και πράξεις για να μπει βαθιά σε έναν ρόλο που θυμίζει “ηδονοβλεψία” όταν με μορφή κατασκόπου και σαν να παραφυλάει στην κλειδαρότρυπα ενός δωματίου, κατασκευάζει με τον δικό του μοναδικό τρόπο ένα σύγγραμμα γεμάτο υποψίες, αγωνία, αλήθειες και ψέματα και εισχωρεί σε μία εξονυχιστική ανάλυση της σχέσης των δύο φύλων. Όλα αυτά τα θαυμαστά θα τα πετύχει μέσα από τα απόκρυφα ημερολόγια ενός άντρα και μίας γυναίκας, δύο χαρακτήρων που αντιπροσωπεύουν τα πάθη και την δίψα των ανθρώπων για έξοδο από την καθημερινότητα σε μία Ιαπωνία που ισορροπεί ανάμεσα στην σεμνοτυφία, τα στερεότυπα και την ανάγκη για απελευθέρωση από τα στενά κοινωνικά δεσμά που ορίζουν τις σχέσεις. Η φωλιά των συναισθημάτων ανοίγει, τα πουλιά του έρωτα κελαηδάνε υπό το μαγικό του ραβδί και τραγουδάνε στον σκοπό ενός ύμνου στο παιχνίδι της σαγήνης.Περισσότερα

Στα χνάρια ενός ανθρώπου έρμαιο της απαξίωσης και της αμφιβολίας για το αύριο (Ρόμπερτ Βάλζερ, Τα αδέλφια Τάννερ, Εκδόσεις Ροές)

Όλη η ιστορία έχει την βαθιά αναζήτηση ενός εγώ μέσα στο εμείς. Γιατί ο Σίμον Τάννερ είναι ένας άνθρωπος ευαίσθητος, σκεπτόμενος, καλοπροαίρετος αλλά και επαναστατικός, αντιδραστικός, ειλικρινής που πληρώνει το τίμημα των λόγων του χωρίς να υπολογίζει το κόστος των πράξεών του. Παραμένει άνεργος για μεγάλο διάστημα αλλάζοντας διάφορες δουλειές και υπηρετώντας ανθρώπους διαφόρων ιδιοσυγκρασιών χωρίς ποτέ να βρίσκει αυτό που του ταιριάζει, που τον ικανοποιεί. Και κάθε φορά που αφήνει πίσω του το μέτωπο μίας εργασίας για αυτόν χαμένης έχει την σιγουριά πως το φταίξιμο δεν είναι δικό του. Παλεύει να στηριχτεί στα πόδια του, να μην λυγίσει και να συνεχίσει να αποζητά το συμφέρον του που δεν είναι άλλο από μία εργασία που να τιμά το πρόσωπό του και να μην γίνεται έρμαιο του κάθε εργοδότη. Αυτό μήπως θυμίζει κάτι από την σημερινή τροπή του εργασιακού status quo κυρίως στον ελληνικό χώρο? Και ο Σίμον Τάννερ δεν μεμψιμοιρεί ούτε και απογοητεύεται για αυτό το ατελείωτο αλισβερίσι, αποδέχεται την μοίρα του και την αντιμετωπίζει κατάματα. Περισσότερα

Ένας άνθρωπος κατατρεγμένος και κυνηγημένος από τα ίδια του τα βιώματα (Νίκος Καχτίτσης, Ο εξώστης, Εκδόσεις Κίχλη)

Ο εξώστης είναι η επιτομή και το απαύγασμα της ίδιας του της προσωπικότητας που προσπαθούσε να ισορροπήσει σε μία πραγματικότητα ξένη, αλλόκοτη και απειλητική. Αγαπημένες του ασχολίες ήταν πάντα η αλληλογραφία με φίλους, όπου άλλοι τον πλήγωσαν και άλλοι τον στήριξαν, η γραφή ποιημάτων – μάλιστα μικρός ακόμα κέρδισε σε διαγωνισμό  στο σχολείο το 1941 – και βέβαια η συγγραφή εν γένει καθ’όλη τη διάρκεια του ταραγμένου όσο και δημιουργικού βίου του. Μοιάζει η ζωή του με αρχαία ελληνική τραγωδία που όσο φτάνει προς το τέλος της κορυφώνεται σε έναν χορό που έχει πίκρες, λίγες χαρές και πολύ πόνο. Αυτό το μυθιστόρημα γεννήθηκε μέσα από τα εσώψυχά του, την καρδιά του που νιώθουμε να σφίγγεται όταν διώχνεται και απομονώνεται μην θέλοντας τίποτα και κανέναν. Ο Καχτίτσης εμπεριέχεται και αυτοαναφέρεται με τα σημάδια του αόρατου και αφανούς ήρωά του που μονίμως αισθάνεται ένα χέρι εχθρικό να θέλει να τον αγγίξει για να του κάνει κακό. Ένα αδέσποτο σκυλί είναι ο πρωταγωνιστής σε μία θάλασσα μοναξιάς και περιθωριοποίησης γιατί οι καιροί, οι τότε και οι σημερινοί είναι σκληροί και απάνθρωποι.Περισσότερα

Μπροστά σε ένα καταιγιστικό σύνολο συναισθημάτων γεγονότων που κόβουν την ανάσα (Κιρόγα, Διηγήματα έρωτα, τρέλας και θανάτου, Εκδόσεις Ροές)

Δεν υπάρχει καμία λογική στην τρέλα, στον έρωτα και στον θάνατο, δεν υπάρχει καμία λογική σε αυτά που καταθέτει, μοιάζουν με όνειρο αλλά είναι εφιάλτης. Όλα όσα συμβαίνουν στα διηγήματά του είναι παρμένα και εμπνευσμένα από τον ίδιο του τον ταραγμένο και βασανισμένο βίο του, μία συνεχής πάλη με το εγώ του, ένα εγώ καταποντισμένο και μόνιμα κατατρεγμένο. Είναι ο Κιρόγα ο Έντγκαρ Άλαν Πόε της Λατινικής Αμερικής; Εύλογο ερώτημα που απαντάται θετικά και χωρίς δεύτερη συζήτηση όταν η ροπή της γλώσσας του αποστομώνει και τους πιο ορκισμένους αμφισβητίες του ταλέντου του. Ένα ταλέντο που δυστυχώς δεν πήγασε από μία ήρεμη, αναπαυτική και ξεκούραστη ζωή. Το αντίθετο μάλιστα, καθώς ο Κιρόγα έγινε έρμαιο της τραγικής του μοίρας, κατέβηκε στον Άδη της θλίψης και της οδύνης χάνοντας ανθρώπους δικούς του και αγγίζοντας τα όρια της αυτοχειρίας από πολύ νωρίς.Περισσότερα

Ένα βιβλίο μαρτυρία για τον κόσμο της απομόνωσης, της εγκατάλειψης και του αποκλεισμού (Hans Fallada, Ο πότης, Εκδόσεις Κίχλη)

Πότης σημαίνει ήρωας του καιρού του, ένα εξπρεσιονιστικό μοντέλο της εποχής του εξαρτημένο από τις ανθρώπινες αδυναμίες και αποδυναμωμένο από κάθε λογής παραστρατήματα. Είναι ένας παλαιστής απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό που τον παρασέρνει σε ατοπήματα και, ελλείψει αυτοπεποίθησης τον βυθίζει όλο και περισσότερο στην ασθένεια που τον λιώνει, την μέθη. Είναι επιθετικός, νιώθει πως απειλείται, μισεί ό,τι πριν από λίγο αγαπούσε. Εξαίρεση από όλα αυτά, τα παιδιά του, τα οποία λάτρευε και για τα οποία αφιέρωσε πολλά παραμύθια ακόμα και μέσα  από την φυλακή. Η τρυφερότητα ενός ανθρώπου για τα παιδιά μπορεί και διώχνει τα σύννεφα που μαζεύονται για τον υπόλοιπο κόσμο. Σκιαγραφεί έναν ολόκληρο ψυχικό κόσμο, έναν κόσμο απόμακρο και ξένο για εκείνον που ο ίδιος βίωσε από τα παιδικά του χρόνια μέχρι και τον θάνατό του από μακρόχρονη χρήση οινοπνεύματος και ουσιών που όμως ήταν το παράθυρο για να κοιτάξει τον μαγικό κόσμο της γραφής κατάματα και να βρει εκεί το καταφύγιο της ψυχής του.Περισσότερα

Ρομαντική περιπλάνηση σε δρόμους και μονοπάτια μιας άλλης εποχής (Patrick Modiano, Στο καφέ της χαμένης νιότης, Εκδόσεις Πόλις)

Ο Πατρίκ Μοντιανό έρχεται να μας γεμίσει με χαρά και ενθουσιασμό γιατί ο ίδιος με την γραφή του είναι ένα καλοκαίρι και μία όαση αισιοδοξίας μέσα στην συνεχόμενη απαξίωση ανθρώπων και ξεθώριασμα αξιών. Αντιστέκεται σθεναρά, μένει πιστός στις περιγραφές του και μέσα από την ρομαντική του περιπλάνησή σε δρόμους και μονοπάτια μίας άλλης εποχής, μας θυμίζει την ζωή που θέλουμε να ξαναβρούμε μέσα μας, αυτήν που δεν χάθηκε αλλά ενυπάρχει σιωπηλή σε κάποια γωνιά και περιμένει να την συναντήσουμε. Αυτήν που, στο βιβλίο αυτό, με βλέμμα στο μέλλον αλλά με προσήλωση και σεβασμό στο παρελθόν και στα πεπραγμένα των μεγάλων της λογοτεχνίας, ο συγγραφέας-λογοτέχνης διατηρεί αλώβητη από την φθορά και την σκουριά. Συγκινητικός, ευαίσθητος, μειλίχιος με την διάφανη πανοπλία και το αθόρυβο του χαρακτήρα του καταγράφει την μποέμικη εποχή της δεκαετίας του ’60 σε ένα Παρίσι όπου πάντα αποπνέει αέρας ομορφιάς και έρωτα.Περισσότερα

Η εξαφάνιση μιας βαλίτσας και η μυστηριώδης δολοφονία στο στόχαστρο (Ζορζ Σιμενόν, Ο άνθρωπος από το Λονδίνο, Εκδόσεις Άγρα)

Αγωνία, δράση, εύστοχες περιγραφές χαρακτήρων, μυστηριώδεις φόνοι και αμφιλεγόμενες κινήσεις γεμάτες υποψία και αμφιβολία, όλα αυτά είναι συστατικά μίας επιτυχημένης συνταγής ενός δεξιοτέχνη του αστυνομικού λογοτεχνικού μυθιστορήματος, όπως είναι ο Ζορζ Σιμενόν.Περισσότερα

Μια γυναίκα σε ψυχική τρικυμία και σε εσωτερικό πόλεμο (Αρτούρ Σνίτσλερ, Η δεσποινίς Έλζε, Εκδόσεις Ροές)

Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα σαλέ της Βόρειας Ιταλίας όπου η Έλζε σε αντιδιαστολή με την κακή οικονομική κατάσταση του πατέρα της περνάει ευχάριστα και πλουσιοπάροχα τον καιρό της ανάμεσα σε χορούς και δείπνα παρέα με την υψηλή κοινωνία. Εκεί στην εξοχή επιθυμεί να ξεχάσει την καθημερινότητα, να απολαύσει τους καρπούς της ανεμελιάς και να ξεκουράσει το μυαλό της από κάθε έννοια που η ζωή στην πολύβουη πόλη δημιουργεί. Πίσω όμως στην Αυστρία, ο πατέρας της ζει τα δικά του βάσανα, παλεύει για την επιβίωσή του και η φωνή του φτάνει μέχρι τα αυτιά της γεμίζοντάς την με ενοχές. Η σχέση τους από τον τρόπο με τον οποίο αφηγείται τα γεγονότα δεν μοιάζει και η καλύτερη δυνατή, ισορροπώντας ανάμεσα στην αδιαφορία και το ενδιαφέρον, την αγάπη και το μίσος. Η Έλζε είναι μία διχασμένη ηρωίδα που ακροβατεί ανάμεσα στην απώλεια της προσωπικότητάς της και ανάμεσα στις τύψεις που θα δημιουργούσε μία ενδεχόμενη άρνησή της να συμβάλει στην οικονομική λύτρωση του πατέρα της. Διακατέχεται από εμμονικά σύνδρομα που αγγίζουν τα όρια της παράνοιας και βιώνει κυριολεκτικά και μεταφορικά ένα άνευ προηγουμένου παραλήρημα που την οδηγεί μαθηματικά στην απόλυτη τρέλα και τον αφανισμό της.Περισσότερα