Δημοσιεύτηκε στισ

Ta-Nehisi Coates, Ο χορευτής του νερού, Εκδόσεις Ίκαρος

Ζούμε σε μία εποχή που η στιχομυθία και η αναφορά περί ρατσισμού έχει δυστυχώς επανέλθει πολύ έντονα στο προσκήνιο. Τα κρούσματα ξενοφοβίας και επιθετικότητας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο και κυρίως στην Ευρώπη, η οποία και πλήττεται σφόδρα λόγω και του μεγάλου προβλήματος του μεταναστευτικού. Παράλληλα, τα κινήματα της λαμβάνουν όλο και πιο αυξημένα ποσοστά στις ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που είχε να συμβεί από την εποχή της ανόδου του ναζισμού και του φασισμού στην γηραιά ήπειρο τη δεκαετία του 1930. Μέσα σε αυτό το σκηνικό κοινωνικού πολέμου και αστάθειας, μέσα στη δίνη των φυλετικών διακρίσεων και του εκφοβισμού, τα μυθιστορήματα του παρελθόντος, όπως και αυτό που παρουσιάζεται εδώ, έρχονται να μας θυμίσουν πόσο εύθραυστος είναι ο κοινωνικός ιστός και πως η ιστορία μπορεί και επαναλαμβάνεται με απρόβλεπτες συνέπειες. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Owen Matthews, Μαύρος ήλιος, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Ψυχρός πόλεμος και οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής επιστρατεύουν εργαλεία για να εμποδίσουν τυχόν επιθέσεις στο έδαφός τους. Έχει προηγηθεί η ατομική βόμβα στην Χιροσίμα και έχει αποδειχθεί η βαναυσότητα των Σοβιετικών του Στάλιν που δεν δείχνουν ίχνος κατανόησης ή ευσπλαχνίας στους αντιφρονούντες του καθεστώτος. Από όπου και αν το δει κανείς, από όποια πλευρά και αν κοιτάξει, η δεκαετία του 1960 δεν ξεκινάει με καθόλου καλούς οιωνούς για το μέλλον του πλανήτη. Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Μάθιους σε αυτό το ξεχωριστό βιβλίο συνομιλεί με την ιστορία και την αναδεικνύει για να αποκαλύψει όσα συνέβησαν εν έτει 1961 στην Σοβιετική Ένωση. Ο κόσμος την επαύριον του πολέμου και για αρκετά χρόνια θα βυθιστεί σε έναν υπόγειο πόλεμο, σε υπόγειες συγκρούσεις που έχουν ως αποτέλεσμα θύματα και δολοφονίες μέσα από έναν ενδελεχή πόλεμο κατασκοπείας.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

John Updike, Λαγέ τρέξε, Εκδόσεις Οξύ

Ανήκει στην ευλογημένη γενιά συγγραφέων όπως ο Σαρόγιαν, ο Τσίβερ, ο Σάλιντζερ, ο Γουίλιαμς, για να αναφέρουμε μόνο κάποια ονόματα και μέσα από την τετραλογία του για τον Χάρι Άνγκστρομ, ο Άπνταϊκ συστήνεται στο κοινό του ως ένας εκ των κορυφαίων εκπροσώπων του κοινωνικού μυθιστορήματος. Το Λαγέ τρέξε αποτελεί το πρώτο μέρος της τετραλογίας και τα υπόλοιπα τρία μέρη θα ακολουθήσουν σύντομα από τις εκδόσεις Οξύ και έτσι θα έχουμε την τύχη και τη χαρά να αναγνώσουμε όλο το φάσμα της ανάλυσης του πρωταγωνιστή μέσα σε αυτά τα δύσκολα χρόνια της αμερικανικής επανεκκίνησης. Τα βιβλία αυτά αναφέρονται στην δύσκολη δεκαετία του ’50, σε μια χρονική περίοδο όπου πολλά στερεότυπα διακατέχουν την αμερικανική κοινωνία και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου αναδεικνύουν αυτές τις παλινωδίες περί κοινωνικής ανέλιξης που προκαλούν ερωτήματα.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Οδυσσέας Ελύτης, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο, Εκδόσεις Ύψιλον

Δύο λαμπρές μορφές της διανόησης, ποιητές και οι δύο της ζωής και του έρωτα, άνθρωποι και εργάτες του πνεύματος με όλη την σημασία της λέξης, ακούραστοι μελισσοκόμοι της σκέψης και όχι απλοί επισκέπτες μιας κάποιας πνευματικής διεργασίας απλά για το θεαθήναι, υπήρξαν Ελύτης και Εμπειρίκος. Εδώ συναντιούνται καθώς ο Οδυσσέας Ελύτης του Άξιον Εστί γράφει για τον εξέχοντα ταξιδιώτη ποιητή της Οκτάνας Ανδρέα Εμπειρίκο. Μιαν άλλη αναφορά στον Γκρέκο όπως είχε κάνει χρόνια νωρίτερα ο Καζαντζάκης, ένα μαγικό ταξίδι στον ποιητικό λόγο και μία απαστράπτουσα συνύπαρξη υπό έναν κοινό ουρανό. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι σαν τον Ελύτη και τον Εμπειρίκο είχαν ένα δικό τους προσωπικό και ξεχωριστό κώδικα επικοινωνίας, υπόγειο και αόρατο αλλά τόσο ουσιαστικό, που εμάς μας αρκεί να τους διαβάζουμε και ας μην είμαστε σε θέση παρά να κατανοήσουμε κάποια βασικά τους στοιχεία.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Robert Walser, Οι εκθέσεις του Φριτς Κόχερ, Εκδόσεις Κριτική

“Ένα αγόρι μπορεί να μιλάει πολύ σοφά και πολύ ανόητα σχεδόν ταυτόχρονα ͘  ομοίως και στις εκθέσεις. Αποχαιρέτησα τη μητέρα του αγοριού ευχαριστώντας τη με τον πιο ευγενικό τρόπο που μπόρεσα να βρω. Μου ιστόρησε διάφορες πτυχές της ζωής του μικρού παιδιού, που ταυτίζονται ευχάριστα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των σχολικών του εργασιών που παρουσιάζονται εδώ” γράφει ο Βάλζερ εν είδει προλόγου ως προς τις εκθέσεις που ακολουθούν σε μία σειρά θεμάτων. Προφανώς και το “πρόσχαρο, σοβαρό πειραχτήρι” που πέθανε νωρίς δυστυχώς και άφησε πίσω αυτές τις εκθέσεις είναι μια άλλη φωνή του ίδιου του συγγραφέα, ο καθρέφτης της νεότητάς του. Αναμφίβολα, η σοφία σαφώς και υπερέχει της ανοησίας γιατί οι εκθέσεις αυτές, πολυπρισματικές και πολυεπίπεδες αναδεικνύουν την προσωπικότητα του ίδιου του συγγραφέα, ο οποίος και δίνει φωνή σε ένα παιδί για να μπορέσει να μας αφηγηθεί όσα ο ίδιος σκέφτεται.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Λετίσια Κολομπανί, Η πλεξούδα, Εκδόσεις Πατάκη

Η παγκόσμια καταγραφή για την βία κατά των γυναικών αλλά και για τον τρόπο αντιμετώπισής τους στον χώρο εργασίας δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική – καθόλου τυχαίες οι αποκαλύψεις τον τελευταίο καιρό – και καταδεικνύει πως έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για την πραγματική ισότητα των φύλων, όχι στα χαρτιά αλλά στην πράξη. Το βιβλίο της Κολομπανί είναι μια γροθιά στο στομάχι για τον σύγχρονο κόσμο και τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στο “ασθενές φύλο”, κάτι βέβαια που τείνει να γίνει κανονικότητα. Η αφήγηση της συγγραφέως δείχνει πως ακόμα και σε χώρες του δυτικού κόσμου και μάλιστα προηγμένες όπως ο Καναδάς, οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας και δεν έχουν ίσες ευκαιρίες όπως θα ήταν το σωστό. Η παράλληλη ιστορία των τριών γυναικών είναι ιδιαίτερα φορτισμένη συγκινησιακά και καταγράφει μαρτυρίες τριών γυναικών που πάλεψαν για την θέση τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Enzo Traverso, Τι απέγιναν οι διανοούμενοι, Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου

“Η γέννηση των διανοούμενων χρονολογείται συνήθως με την Υπόθεση Ντρέιφους, λόγω της ηθικής και πολιτικής της διάστασης. Η Υπόθεση Ντρέιφους θέτει προς επανεξέταση τη Δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, τα δικαιώματα του ανθρώπου, τον αντισημιτισμό: μπορούμε ασφαλώς να τη θεωρήσουμε, συμβολικά, ιδρυτική στιγμή” γράφει ο συγγραφέας στην αρχή του βιβλίου σε μία προσπάθεια να οριοθετήσει χρονικά την απαρχή της έννοιας του διανοούμενου. Και πράγματι στην πορεία της ανάλυσής του ο Τραβέρσο θα προσπαθήσει να απαντήσει με επιχειρήματα και πλήθος αναφορών σε συγκεκριμένα παραδείγματα στην ερώτηση που ο ίδιος έθεσε στον τίτλο του βιβλίου. Αποτελούν πλέον οι διανοούμενοι ένα είδος προς εξαφάνιση όπως ένα σπάνιο είδους πτηνού που απειλείται λόγω της κλιματικής αλλαγής;Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Πέτρος Θ. Πιζάνιας, Η ιστορία των Νέων Ελλήνων. Από το 1400c. έως το 1820, Εκδόσεις Εστία

Φέτος εορτάζονται τα 200 χρόνια από το ξεκίνημα και την συγκινητική απαρχή της Εθνικής παλιγγενεσίας, δηλαδή της προσπάθειας των Ελλήνων να ξαναχτίσουν αυτό που τους έκλεψαν την 29 Μαΐου 1453 όταν η Πόλις εάλω, δηλαδή την ανεξαρτησία τους και την ελευθερία τους. Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν προϊόν μακρόχρονης προσπάθειας στο εσωτερικό της επικράτειας αλλά και μέσα από τις παροικίες της Ελληνικής διασποράς που προετοίμαζε χρόνια πριν τον αγώνα για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού ύστερα από 400 χρόνια σκλαβιάς. Ανά την χώρα μικρές ομάδες ανθρώπων άρχισαν να οργανώνονται και να συντονίζουν τις δράσεις τους με απώτερο στόχο να κινητοποιήσουν όλο τον πληθυσμό για τον υπέρ πάντων αγώνα. Πόσο όμως γνωρίζουμε τα σκοτεινά χρόνια της Τουρκοκρατίας και πόσο οικείο μας είναι το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο αυτής της μακρόχρονης περιόδου;Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Alejandro Zambra, Χιλιανός ποιητής, Εκδόσεις Ίκαρος

Ο Χιλιανός ποιητής είναι από αυτά τα μυθιστορήματα που διεκδικούν και επιβάλλονται να συζητηθούν γιατί η ζωή όσο απλή μπορεί να μοιάζει άλλο τόσο περίπλοκη μπορεί να γίνει. Τελικά πόσο η λογοτεχνία που εδώ εγκιβωτίζεται μέσα στο ίδιο το λογοτεχνικό πλαίσιο του συγγραφέα είναι άρρηκτα δεμένη και συνυφασμένη με τη ζωή την ίδια; Πόσο οι σκέψεις άραγε μας προκαλούν αυτό που αργότερα θα ζήσουμε και πόσο το φαντασιακό μπλέκεται περίεργα με το πραγματικό; Η σχέση της ποίησης με τον άνθρωπο υπήρξε ανέκαθεν ένα στοιχείο δημιουργίας και έμπνευσης, μία σχέση στοργής, αφοσίωσης, ένα πέπλο τόσο παραγωγικό που κανείς αναρωτιέται πόσο σημαντική είναι. Η Χιλή είναι συνυφασμένη με την ποίηση και δεν μπορεί κανείς παρά να ανατρέχει σε αυτήν. Η μνήμη του Νομπελίστα Πάμπλο Νερούδα αλλά και τόσων Χιλιανών ποιητών είναι κάτι παραπάνω από ζωντανή και οι ήρωες του Ζάμπρα αντλούν τις αναφορές τους.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

D. M. Thomas, Συζητώντας με τον Φρόυντ, Εκδόσεις Διόπτρα

Όσκαρ Ουάιλντ, Άλμπερτ Αϊνστάιν και Σίγκμουντ Φρόυντ, μας ξανασυστήνονται μέσα από μία εξαιρετική σειρά μικρών βιογραφικών όπου το δεύτερο μέρος αποτελεί συζήτηση φανταστική με τον εκάστοτε βιογραφούμενο. Πρόκειται για μία γνωριμία του αναγνώστη με τρεις επιφανείς προσωπικότητες που άφησαν ανεξίτηλα το σημάδι τους στην φυσική και τα μαθηματικά, την λογοτεχνία και το θέατρο και τέλος την ψυχολογία και την ψυχανάλυση. Ο Φρόυντ, για τον οποίο μαθαίνουμε τόσα πολλά σε αυτό το ιδιαίτερο βιβλίο, αποτελεί την εμβληματική μορφή της ψυχανάλυσης που κατέγραψε στα γραπτά του όλο τον εσωτερικό ψυχισμό του ανθρώπου και τις διεργασίες που πηγάζουν από αυτόν σε μία προσπάθεια πάνω από όλα ο ίδιος να κατανοήσει τον ίδιο του τον εαυτό.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Νταν Φρανκ, Μεσάνυχτα, Εκδόσεις Καπόν

Πώς μπορείς να χωρέσεις μέσα σε ένα βιβλίο μία ολόκληρη περίοδο καλλιτεχνικά ενεργή αλλά παράλληλα ιστορικά άστατη; Πώς μπορείς να αφηγηθείς τις ζωές κορυφαίων δημιουργών και να εξιστορήσεις κεφαλαιώδη γεγονότα που έλαβαν χώρα υπό την κατοχή των ναζιστικών στρατευμάτων; Το Παρίσι της κατοχής με πρωταγωνιστές ανθρώπους όπως ο Μαλρώ, ο Σαρτρ, ο Καμύ, ο Πικάσο, ο Μπρετόν και τόσοι άλλοι, οι οποίοι έζησαν και έδρασαν υπό δύσκολες συνθήκες αβεβαιότητας και ανασφάλειας υπό τη ναζιστική κυριαρχία, καταγράφεται εδώ με έναν μοναδικό τρόπο από τον Νταν Φρανκ. Αυτό το βιβλίο είναι μία μικρή βίβλος για τα όσα συνέβησαν αυτή την σκοτεινή για την Ευρώπη περίοδο, γεγονότα που αναδεικνύονται από τον συγγραφέα, ο οποίος έχει συλλέξει πλούσιο υλικό που αφορά τόσο σε αγωνιστές της ελευθερίας όσο και σε προδότες και δοσίλογους που προτίμησαν να συμπλεύσουν με τον εχθρό για να μην εκδιωχθούν και να μην χάσουν τα προνόμιά τους.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Βίκτορ Ε. Φρανκλ, Το νόημα της ζωής, Εκδόσεις Ψυχογιός

“Οι επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι ενεργητικές μάλλον παρά παθητικές. Με το να κάνουμε προσωπικές επιλογές επικυρώνουμε την αυτονομία μας. “Ένα ανθρώπινο ον δεν είναι παρά ένα πράγμα ανάμεσα στα άλλα ͘  τα πράγματα καθορίζουν το ένα το άλλο”, γράφει ο Φρανκλ, “ο άνθρωπος όμως είναι αυτο-καθοριζόμενος. Ό,τι γίνεται – μέσα στα όρια των χαρισμάτων και του περιβάλλοντος του – το έχει επιτύχει ο ίδιος”. Τα λόγια του Φρανκλ αναφέρει ο φίλος του και επίσης ψυχαναλυτής William J. Winslade στο επίμετρο του βιβλίου όπου αποτίνει φόρο τιμής στον αγωνιστή αλλά και σπουδαίο στοχαστή Φρανκλ. Το βιβλίο του αυτό είχε τεράστια απήχηση στον κόσμο και αποτέλεσε εκδοτική επιτυχία λόγω του γεγονότος πως μιλάει την γλώσσα της αλήθειας και μιλάει κατευθείαν στην ψυχή και την καρδιά.Περισσότερα