Χωρίς κανόνα, χωρίς ουσία, χωρίς πρόσωπο: για την ‘Τριλογία της Νέας Υόρκης’, του Paul Auster

Γυάλινη πόλη, Φαντάσματα, Το κλειδωμένο δωμάτιο: τα τρία έργα της ‘Τριλογίας της Νέας Υόρκης’ που μαζί συνθέτουν ένα ερεβώδες περιβάλλον μυστηρίου, έναν μεταμοντέρνο μύθο που μελετά την ανθρώπινη κατάσταση χωρίς να επαφίεται στις δομές του ρεαλισμού και δίχως να εξαντλεί τη δύναμη της αναπαράστασης. Ο δεξιοτέχνης Paul Auster τυραννά τον αναγνώστη και στήνει παγίδες στην αναγνωστική διαδικασία με αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς πολυσημίας και νοηματικών εκρήξεων, διαταράσσοντας έτσι τις ερμηνευτικές του δυνατότητες.Περισσότερα

Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Πρόσκληση σε έναν αποκεφαλισμό, Εκδόσεις Μάγμα

Τολστόι, Γκόγκολ, Πούσκιν, Ντοστογιέφσκι, Τουργκένιεφ, Μπουλγκάκοφ και Ναμπόκοφ είναι μόνο ορισμένοι από αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ως καρδιά και πυρήνα της σπουδαίας και εξαιρετικά ανθρώπινης ρωσικής λογοτεχνίας, μιας λογοτεχνίας που αφουγκράζεται τον παλμό μιας κοινωνίας που παλεύει μέσα στην φτώχεια, τα δεινά και την αξιοπρέπεια. Πρόκειται μόνο για ορισμένα από τα ονόματα που έχουν σφραγίσει με τα γραπτά τους την ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας. Στα κείμενά τους, ο αναγνώστης ανακαλύπτει το μεγαλείο των Ρώσων συγγραφέων και αναδεικνύεται η ιδιαιτερότητα της σκέψης τους και της γραφής τους, στα έργα τους διαβλέπουμε την συναισθηματική φόρτιση, την ψυχανάλυση των χαρακτήρων ανθρώπων που ρέπουν προς την παρανομία και την ανηθικότητα. Ο Ναμπόκοφ, εκπρόσωπος και επίγονος αυτής της σπουδαίας σχολής, δηλώνει παρών με ένα ακόμα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, γραμμένο σε μια εποχή τόσο ταραχώδη. Όλα αυτά τα ονόματα που μόλις αναφέρθηκαν μόνο τυχαία δεν είναι, πρόκειται για ισχυρές και εξέχουσες προσωπικότητες που έλαμψαν και άφησαν παρακαταθήκη, μοναδική κληρονομιά στις επερχόμενες γενιές.Περισσότερα

Διονύσης Καψάλης, Η απόσυρση του τεχνίτη, Εκδόσεις Άγρα

Το μεγαλείο του ποιητή είναι αδύνατο να μετρηθεί, ό,τι και να λεχθεί θα είναι πολύ λίγο, το ίδιο και το εκτόπισμα του πνευματικού ανθρώπου. Ο Καβάφης δεν ανήκει σε κανέναν παρά μόνο στην αιωνιότητα και στον κόσμο, σε όλους αυτούς που τον μελετούν και θα συνεχίσουν να τον μελετούν εις το διηνεκές διότι απλά η ποίησή του, το ιστορικό του υπόβαθρο, τα νοήματά του είναι ανεξάντλητα. Κάθε μελέτη αφιερωμένη στον Καβάφη είναι ένα σκαλί στην προσέγγισή του, στην προσπάθεια κατανόησής του, τόσο της προσωπικότητάς του όσο και του πολύπλευρου και πολυδιάστατου έργου του. Το καβαφικό σύμπαν είναι αυτό το οποίο αναλύει ο Διονύσης Καψάλης μέσα από δύο συγκεκριμένα μονοπάτια, δύο διαδρόμους που μας φέρνουν όλο πιο κοντά στην ανάσα του ποιητή. Το ένα αφορά στην ίδια του τη ζωή και το γεγονός πως γηράσκει και άρα πλησιάζει όλο και περισσότερο στον θάνατο, είναι κάτι το οποίο πραγματεύεται σε ποιήματά του, είναι η αδυναμία να αντικρύσει τον χρόνο. Το άλλο έχει να κάνει με την καβαφική αυτοπραγμάτωση, το γεγονός δηλαδή πως ο ποιητής νιώθει πως με κάποιον τρόπο έχει επιτελέσει την αποστολή του, έχει πράξει ορθώς όσα είχε μέσα του ονειρευτεί. Περισσότερα

Maurice Attia, Τα χρώματα της εκδίκησης, Εκδόσεις Πόλις

Αγωνία, δράση, εύστοχες περιγραφές χαρακτήρων, μυστηριώδεις φόνοι και αμφιλεγόμενες κινήσεις γεμάτες υποψία και αμφιβολία, όλα αυτά είναι συστατικά μίας επιτυχημένης συνταγής ενός δεξιοτέχνη του αστυνομικού λογοτεχνικού μυθιστορήματος, όπως είναι ο Μωρίς Αττιά. Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό που πηγαίνει πέρα από την απλή ανακάλυψη του δολοφόνου και την εξιχνίαση του εγκλήματος. Είναι αυτό που διαθέτει λογοτεχνική ευστροφία, αφηγηματικό ειρμό, αυθεντική και όχι επιτηδευμένη αγωνία, αυτό που με λίγα λόγια συνδυάζει αστυνομικό δαιμόνιο και χτίσιμο ευφάνταστων χαρακτήρων. Είναι πολλές φορές εμποτισμένο με κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές ή άλλες εκφάνσεις που αφορούν σε γεγονότα πραγματικά ή κοντά στην πραγματικότητα έτσι που να αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με μια αύρα μυστηρίου. Η τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος ίσως να είναι και η πιο δύσκολη ως προς την σύλληψη των χαρακτήρων, την συνοχή και την εξιστόρηση με τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης να νιώθει πως το αστυνομικό που κρατά στα χέρια του δεν αντιγράφει μανιέρα αλλά διατηρεί την δική του προσωπική χροιά και ύφος. Περισσότερα

Τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ καθημερινής ζωής και λογοτεχνικής αφήγησης στη συλλογή διηγημάτων ‘Ελέφαντας’, του Ρέϊμοντ Κάρβερ

Ο Αμερικανός διηγηματογράφος και ποιητής Ρέϊμοντ Κάρβερ (Raymond Carver) συγκαταλέγεται αναμφίβολα στους ειδήμονες της αφηγηματικής ικανότητας και τεχνικής και μάλιστα θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι δεν βαδίζει απλώς εντός της τέχνης αυτή, αλλά την αναβαθμίζει κιόλας, μέσα από τους ιδιαίτερους λογοτεχνικούς πειραματισμούς του. Η αφηγηματική δεινότητα του Ρέϊμοντ Κάρβερ, έτσι όπως αυτή εκφράζεται στη συλλογή ‘Ελέφαντας’, η οποία περιέχει τα τελευταία διηγήματα που έγραψε, χαρακτηρίζεται από μία σειρά αντιθετικών – φαινομενικά – δίπολων, των οποίων όμως η αγαστή συνέργεια καταφέρνει να κατασκευάσει ένα ιδιαίτερο και γαλήνιο αφηγητικό περιβάλλον. Εξηγώ τι εννοώ.Περισσότερα

William Faulkner, Φως τον Αύγουστο, Εκδόσεις Gutenberg

Ο Ουίλλιαμ Φώκνερ -σε μία συνέντευξη που έδωσε το 1956 στη Τζιν Στάιν αναφέρει χαρακτηριστικά για το ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει ο εκάστοτε δημιουργός: “Ο καλλιτέχνης δεν έχει σημασία. Μόνο αυτό που δημιουργεί έχει σημασία, εφόσον δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο για να ειπωθεί. Ο Σέξπιρ, ο Μπαλζάκ, ο Όμηρος, όλοι τους έγραψαν για τα ίδια πράγματα, κι αν είχαν ζήσει χίλια ή δύο χιλιάδες χρόνια ακόμα, οι εκδότες δεν θα είχαν ανάγκη κανέναν άλλο έκτοτε”. Ο Ουίλλιαμ Φώκνερ, βραβευμένος με Νόμπελ το 1949, υπήρξε, μαζί με τον Στάινμπεκ και τον Χέμινγουεϊ,  ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης αμερικανικής μυθοπλασίας με έναν λόγο βαθιά πολιτικό και στοχευμένο στην ανάδειξη των κοινωνικών ανισοτήτων, όπως είναι για παράδειγμα οι φυλετικές διακρίσεις, ένα πρόβλημα οικουμενικό και με διαστάσεις σε παγκόσμια κλίμακα ειδικά την εποχή εκείνη.Περισσότερα

Χαλίλ Γκιμπράν, Ο προφήτης. Ο κήπος του προφήτη, Εκδόσεις Ψυχογιός

 Άνθρωπος απλός και λιτός, ζωγράφος και συγγραφέας, ενεργός πολίτης, άφησε μια σίγουρη και προδιαγεγραμμένη σταδιοδρομία στην Αμερική όπου σπούδασε και ήταν έτοιμος να διαπρέψει για να γυρίσει στο Λίβανο και να αφιερωθεί στη γενέτειρά του που τον είχε ανάγκη. Στον Λίβανο της οικονομικής αστάθειας, της πολιτικής κρίσης και της κοινωνικής ανασφάλειας, κάτι που ισχύει και για σήμερα δυστυχώς, ο Γκιμπράν υπήρξε εκείνος που προσπάθησε με την σοφία που τον διέκρινε να θεραπεύσει πληγές και να περιορίσει την πνευματική παρακμή του τόπου του. Οι διδασκαλίες του, εμποτισμένες με πραγματική έγνοια και δίχως ιδιοτέλεια, έμειναν στην ιστορία γιατί γράφει σαν άνθρωπος άλλης εποχής που δεν αλλοτριώθηκε από τον κραταιό υλισμό του σήμερα και αναμφίβολα ως σεμνός καθοδηγητής παρουσιάζεται ενώπιον των ανθρώπων να κηρύξει το καλό. Περισσότερα

Byron, Don Juan. Άσματα I & II, Εκδόσεις Sestina

Άλλη μία εξαιρετική έκδοση προστίθεται στον κατάλογο των εκδόσεων Sestina, πιστές πάντα στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Με εχέγγυο την προσεγμένη και πάντα φροντισμένη προσέγγιση των σπουδαίων κειμένων όπως αυτό του Μπάιρον, ο αναγνώστης μπορεί να ξεναγηθεί στον κόσμο της ποίησης και να απολαύσει έναν εκ των επιφανέστερων εκπροσώπων του ρομαντικού κινήματος. Ο Μπάιρον δεν ήταν απλά ένας αριστοκράτης και ένας ευγενής, αυτό το απέδειξε εξάλλου με την στάση του και την θυσία του στον έντιμο ελληνικό αγώνα, ήταν ένας μαχητής, ένας υπερασπιστής του δικαίου μα και ένας πεφωτισμένος πνευματικός άνθρωπος, ένας καλλιτέχνης και εμπνευσμένος ποιητής και ο Δον Ζουάν του είναι αντιπροσωπευτικός της φιλοσοφίας και της ιδιοσυγκρασίας του. Διότι ο Δον Ζουάν δεν είναι ένας απλός ήρωας, είναι ένας περιπλανώμενος, ένας ταξιδευτής, ένας περιπατητής του κόσμου, ο οποίος συμβαίνει να έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου όπως ακριβώς και ο συγγραφέας του. Είναι ένας ήρωας της εποχής του, ένας μοιραίος άντρας που σαγηνεύει τις γυναίκες αλλά που η μοίρα του επιφυλάσσει πολλά και μάλιστα αναπάντεχες περιπέτειες, τέτοιες που δεν είχε φανταστεί.Περισσότερα

Ανδρέας Ανδριανόπουλος, Κατερίνα Σφόρτσα, Εκδόσεις Αρμός

Η ιστορία ανέκαθεν αποτελούσε το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατάει ο άνθρωπος για να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από γεγονότα, κρίσεις και ανατροπές. Κατά τον Χέγκελ “το μόνο που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία”. Ο συγγραφέας Ανδρέας Ανδριανόπουλος σμιλεύει την ιστορία μιας πολύ άστατης μα και πολύ ενδιαφέρουσας περιόδου, αυτής της Αναγέννησης. Έχει τη δεξιοτεχνία και την αφηγηματική δεξιότητα να ξεδιπλώνει το κουβάρι της αφήγησής του για να μας φωτίσει γνωστές και άγνωστες πλευρές αυτής της τόσο μακραίωνης ιστορίας, μιας ιστορίας γεμάτη από πολέμους, συνωμοσίες, ανατροπές και συμμαχίες που εύκολα διαλύονται. Η Ευρώπη, ήδη από τον 15ο αιώνα έχει να επιδείξει ριζικές αλλαγές, οι οποίες όσο περνούν τα χρόνια και οι αιώνες γίνονται ακόμα πιο εμφανείς. Κοινωνικά, πολιτικά αλλά και πολιτιστικά, στην Ευρώπη διαμορφώνονται έντονες εξελίξεις και η Ευρώπη μετατρέπεται σε ένα κέντρο εξελίξεων παγκοσμίως, γίνεται το κέντρο του κόσμου. Στην Γηραιά ήπειρο θα συγκεντρωθούν ο πλούτος, τα επιτεύγματα, τα πρόσωπα που θα σημάνουν μία νέα εποχή για την ανθρωπότητα. Οι πόλεμοι δίχασαν τους ευρωπαϊκούς λαούς και τα πεδία μάχης αιματοκύλησαν τα εδάφη, ωστόσο ήταν ένα αναγκαίο κακό για να ανατείλει ένα καλύτερο μέλλον, θεατές του οποίου είμαστε εμείς σήμερα.Περισσότερα

Λουίς Καρντόσο, Το χρονικό ενός ταξιδιού, Εκδόσεις Βακχικόν

Η αδηφάγος αποικιοκρατική πολιτική των παραδοσιακών μεγάλων δυνάμεων όπως για παράδειγμα, της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας ενδυνάμωσε την παρουσία των χωρών αυτών στο παγκόσμιο στερέωμα και εδραίωσε δίχως αμφιβολία την ηγεμονία τους. Ωστόσο, δημιούργησε παράλληλα και αναπόφευκτα μία πραγματικότητα που θύμιζε πυριτιδαποθήκη καθώς η παρουσία των μεγάλων δυνάμεων σε χώρες όπως η Ινδία, η Ινδονησία, η Γαλλική Πολυνησία, η Χαβάη δεν έγινε ποτέ με τη σύμφωνη γνώμη του γηγενούς πληθυσμού. Η στρατηγική των κυβερνώντων να επιβάλλουν με βία και αυταρχισμό τις πολιτικές τους, προκαλούσε αντιδράσεις από τους εξουσιαζόμενους λαούς, οι οποίοι απεχθάνονταν φυσικά την παρουσία τους και επιθυμούσαν το τέλος της καταπίεσης από τον ξένο ζυγό. Οι λογοτέχνες, όπως ο Καρντόσο, δεν θα μπορούσαν να μην λάβουν το λόγο σε αυτή την αλλόκοτη και απαράδεκτη συγκυρία, καθώς έγιναν οι ίδιοι κοινωνοί των πολλαπλών αντιδράσεων των ανθρώπων και με τη γραφή τους ουσιαστικά επέκριναν με καυστικό τρόπο τις απαράδεκτες μεθόδους καταστρατήγησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της αλαζονείας της εξουσίας των συμπατριωτών τους.Περισσότερα

Αλέξανδρος Δουμάς, Η χλωμή κυρία, Εκδόσεις Ροές

Άλλο ένα διαμάντι προστέθηκε στην λευκή σειρά των μικρομεγάλων βιβλίων λογοτεχνίας, μια ακόμα απόδειξη πως η κλασσική λογοτεχνία όχι μόνο δεν πεθαίνει αλλά ξαναζεί μέσα από νέες μεταφράσεις και νέες εκδόσεις. Είναι η επιβεβαίωση της ρήσης του Ίταλο Καλβίνο στο περίφημο δοκίμιό του «Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς» όπου αναφέρει πως κλασικό είναι ένα βιβλίο που δεν έχει ολοκληρώσει αυτά που έχει να πει. Η ιστορία του Δουμά έρχεται από την ανάγκη του ανθρώπου να εξηγήσει το ανεξήγητο, να ερμηνεύσει το δυσερμήνευτο, να αγγίξει τα όρια της μεταφυσικής και να προσπαθήσει να κατανοήσει το τι συμβαίνει ή τι θα μπορούσε να συμβαίνει όταν ο θάνατος χτυπάει την πόρτα μας. Ο Δουμάς συγκαταλέγεται σε εκείνους που ασχολήθηκαν με το ζήτημα αυτό και με όπλο και οδηγό τις ανησυχίες και τις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου που καθρεφτίζονται στα έργα του μας συστήνει την χλωμή κυρία, μια ιστορία αυτοτελή μέρος όμως μιας σειράς διηγημάτων. Είναι ένα από τα διηγήματα που θα βρούμε στην γαλλική έκδοση Mille et un fantômes, για όποιους αναγνώστες θέλουν να την αναζητήσουν μιας και δεν κυκλοφορεί στα ελληνικά.Περισσότερα

Νικολό Μακιαβέλι, Ο ηγεμόνας, Εκδόσεις Ψυχογιός

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα από τα πιο εμβληματικά και τα πιο ρηξικέλευθα κείμενα της παγκόσμιας εργογραφίας καθώς αγγίζει το πολιτικό, το ιστορικό, το φιλοσοφικό και το κοινωνικό μέσα από μια αφήγηση ενός ανθρώπου που έζησε την ιστορία όντας μέσα στις εξελίξεις και όχι ως εξωτερικός παρατηρητής. Ο Μακιαβέλι έχει παρεξηγηθεί από πολλούς που χρησιμοποιούν εσφαλμένα το όνομά του για να δηλώσουν και να υπονοήσουν ένα κάποιο είδος δολοπλοκίας ή και συνωμοσίας, κάτι που σαφώς και δεν ισχύει επ’ ουδενί. Αυτό καθίσταται σαφές μέσα από αυτό το εγχειρίδιο γνωριμίας με τον κορυφαίο στοχαστή που έβαλε τη σφραγίδα του στα γράμματα και στην πολιτική σκέψη. Αναμφίβολα, ο ηγεμόνας αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά βιβλία στην ιστορία των αιώνων και είναι ένα βιβλίο που γράφεται από τον Νικολό Μακιαβέλι ως οδηγός διακυβέρνησης και οδηγός δημοκρατίας σε άστατους καιρούς.  Σε αυτό, καταγράφει όλες του τις σκέψεις περί της ορθής ηγεμονίας τόσο σε καιρούς ειρήνης όσο και πολέμου, απόψεις που ποτέ δεν έγιναν αποδεκτές και σεβαστές, ποτέ δεν εισακούστηκαν από την φλωρεντινή πολιτική τάξη της εποχής του.Περισσότερα