Η Απόγνωση, συγγενεύοντας με τα υπόλοιπα βιβλία μου, δεν έχει να προσφέρει κανέναν κοινωνικό σχολιασμό, κανένα μήνυμα σφιγμένο στα δόντια της”. Αυτή η δήλωση του συγγραφέα από το μακρινό 1965 μοιάζει λίγο με την ομολογία ενός ζωγράφου πως κάποιο του έργο δεν έχει κάτι να πει στο κοινό, μια δήλωση ουδετερότητας ίσως και απόστασης ως προς την συγγραφική δημιουργία. Και όμως το βιβλίο αυτό γράφεται παράλληλα με άλλα, όπως το περίφημο Η άμυνα του Λούζιν και ενέχει πολλά μηνύματα ως προς το περιεχόμενο της αφήγησης. Δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα αλλά μας εντάσσει σε μία ολόκληρη εποχή έντασης, μια περίοδο μεταβατική αλλά και άκρως επικίνδυνη. Ο συγγραφέας εξόριστος από την φυσική του πατρίδα τη Ρωσία παρατηρεί τα γεγονότα από μακριά και γράφει ένα βιβλίο όπου ψυχογραφεί ενδεχομένως τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό που ο αναγνώστης διαπιστώνει είναι ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο και μπλεγμένο στα δίχτυα της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του και ψυχοσύνθεσής του.