Δημοσιεύτηκε στισ

Πολ Λαφάργκ, Το δικαίωμα στην τεμπελιά, Εκδόσεις Μεταίχμιο

“Αυτός ο άτιμος ο Λαφάργκ με ζαλίζει με τον προυντονισμό του και θαρρώ ότι δεν θα με αφήσει ήσυχο αν δεν του σπάσω το κρεόλικο κεφάλι του”. Τάδε έφη ο Μαρξ για τον Λαφάργκ, ο οποίος αν και επιφυλακτικός απέναντι στο νεαρό ανερχόμενο άντρα δεν μπόρεσε να αποτρέψει τον γάμο της κόρης του με εκείνον. Τελικά ο Πολ Λαφάργκ θα παντρευτεί την Λόρα Μαρξ στις 2 Απριλίου 1868 και μαζί θα πορευτούν στη ζωή μέχρι που η μοίρα, η οποία παίζει τα δικά της πονηρά παιχνίδια, θα τους οδηγήσει μαζί στο θάνατο ͘  το ζευγάρι θα αυτοκτονήσει τη νύχτα της 26ης προς 27η Νοεμβρίου 1911 στη βίλα τους. Ο Λένιν θα περιγράψει τον Λαφάργκ ως “έναν από τους πιο προικισμένους και τους πιο συγκροτημένους προπαγανδιστές του μαρξισμού”. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Αντλώντας στοιχεία από την περιπέτεια που ονομάζουμε ζωή (Donald Westlake, Όρντο, Εκδόσεις Άγρα)

Ο Westlake εισβάλει σαν κατάσκοπος ή σαν εξωτερικός παρατηρητής ή σαν αντίλαλος του εαυτού του και καταγράφει καθημερινές σκηνές, άλλοτε εκκεντρικές, άλλοτε κωμικές και άλλοτε εν μέρει φανταστικές. Γίνεται μάρτυρας με την γραφή του όλων αυτών που μπορούν να συμβούν αλλά δεν έχουν ως τώρα συμβεί ή πάλι κυνηγάει τα γεγονότα που σημάδεψαν και άλλαξαν ζωές ανθρώπων, την δική του ίσως, εκούσια ή ακούσια γιατί η μοίρα ποτέ δεν προδιαγράφεται και η τύχη κρύβεται παντού αλλά δεν εμφανίζεται πάντα. Χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις από τους ήρωές του αλλά με την τάση να τους παρουσιάζει όπως είναι, αυτούσιους, ανθρώπινους και ευάλωτους, εμφανίζει τους πρωταγωνιστές του ντυμένους με όλων των ειδών τα συναισθήματα και τις αποχρώσεις τους για να είναι οικείοι και προσβάσιμοι στον αναγνώστη που απλά επιθυμεί να ψυχαγωγηθεί ή να φιλοσοφήσει μέσω αυτής. Γιατί η ψυχαγωγία περνάει μέσα από την απλότητα, τον ήρεμο λόγο, την αποφυγή εντυπωσιασμών και ανούσιων στοιχείων και ο Westlake το καταφέρνει και με το παραπάνω.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Τζόχα Αλχάρθι, Νεραντζιά, Εκδόσεις Gutenberg

Το Ομάν, από το οποίο προέρχεται η συγγραφέας, προσπαθεί και έχει καταφέρει ως χώρα, να διατηρήσει μια ισορροπία μεταξύ θρησκευτικού και πολιτικού ισλαμισμού σε σχέση με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής. Σήμερα, στη χώρα οι γυναίκες μοιάζει να έχουν περισσότερες ελευθερίες σε σχέση με το παρελθόν, το οποίο και περιγράφει η Αλχάρθι στο βιβλίο της Νεραντζιά, το δεύτερο που μεταφράζεται στα ελληνικά μετά τις συγκλονιστικές Κόρες της Σελήνης, κυκλοφορούν και αυτές από τις εκδόσεις Gutenberg. Μακριά από το δυτικό τρόπο σκέψης και μακριά από τις δυτικές νοοτροπίες που γνωρίζουμε καλά, εμπρός μας ξεδιπλώνεται ένα μυθιστόρημα από άλλη κοψιά, πρόκειται για μια ιστορία από το άγνωστο στους περισσότερους Ομάν. Η Τζόχα Αλχάρθι, που δίκαια τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Booker 2019 για τις Κόρες της Σελήνης, μας φέρνει σε επαφή με μια κοινωνία πολύ διαφορετική, μία κοινωνία όπου το κορίτσι και η γυναίκα αποτέλεσαν για χρόνια ένα αντικείμενο πόθου και ένα μέσο συναλλαγής, κάτι που λίγο έως πολύ συνέβαινε και σε κάποιες χώρες του Δυτικού κόσμου μέχρι και το πρώτο μισό του 20ου αιώνα για να μην πούμε και λίγο μετά από αυτό. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Γκράχαμ Γκριν: Ο πολυδιάστατος συγγραφέας που μελέτησε την ανθρώπινη φύση μέσα από τις υπόγειες στοές των μυστικών υπηρεσιών

Υπηρέτησε τις μυστικές υπηρεσίες και έλαβε πλείστες εμπειρίες από την θητεία του εκείνη στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες και στα μυθιστορήματά του μεταφέρει όλον αυτόν τον υπόγειο κόσμο της άγνωστης και μυστηριώδους συνεννόησης που οδηγούσε σε πολλές αντιφάσεις και αντιθέσεις των ηρώων του λόγω των δυσερμήνευτων συμβάντων. Οι ήρωές του άνθρωποι κοινοί θνητοί, απλοί και επιρρεπείς μαστιγώνονται δίχως άλλο από τα τρωτά τους σημεία και τις ανασφάλειες που τους κατατρέχουν. Οι ήρωές των μυθιστορημάτων του καθίστανται πιόνια ενός επικίνδυνου παιχνιδιού στο οποίο συμμετέχουν και έτσι γίνονται το σημείο αναφοράς του Γκρην, ο οποίος φημίζεται άλλωστε για την ατμοσφαιρικότητα που δημιουργεί στα βιβλία του και οδηγεί τον αναγνώστη σε μονοπάτια πολλές φορές αδιάβατα μα παράλληλα και σαγηνευτικά. Η Δύναμις και η δόξα, ο Ανθρώπινος παράγοντας, Στην Καρδιά των πραγμάτων, Ο επίτιμος πρόξενος, Καμένο χαρτί, Ο Ήσυχος Αμερικανός είναι μόνο μερικά από τα βιβλία του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, τα περισσότερα από τις εκδόσεις Πόλις σε εξαιρετικές μεταφράσεις.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Αστός περιπατητής του Παρισιού και της γαλλικής υπαίθρου (Εμίλ Ζολά, Οι ώμοι της μαρκησίας, Εκδόσεις Ίκαρος)

Ο Ζολά οσμίζεται την ατμόσφαιρα της εποχής του και ως λογοτέχνης με ουσιώδη πένα που θυμίζει παλέτα, καταγράφει αυτά που οι φίλοι του Μανέ, Μονέ και Τουλουζ Λωτρέκ ζωγραφίζουν. Σε αυτήν την συγγραφική παλέτα ξεδιπλώνει το μωσαϊκό των συναισθημάτων των ηρώων του, την ανησυχία τους, τους φόβους τους, τα ζητήματα που τους απασχολούν, όπως το χρήμα, η φτώχεια, η συντροφικότητα, η μοναξιά, οι σχέσεις μεταξύ νέων και ηλικιωμένων. Έτσι μέσα από τα χρώματα με τα οποία ντύνει τις ιστορίες του, ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με ένα παρελθόν που δείχνει να επαναλαμβάνεται και σήμερα με άλλη μορφή. Περιγράφει τόσο στα διηγήματά του, όπως άλλωστε και στα μυθιστορήματά του, την αγωνία και την δυσκολία με την οποία οι σύγχρονοί του και συμπατριώτες του βιώνουν τον χώρο και τον χρόνο σε μία Γαλλία που αλλάζει σε επίπεδο κοινωνικό, πολιτικό και χωροταξικό, πολλές φορές εις βάρος του ανθρώπου λόγω της εξέλιξης της επιστήμης, της πάλης των τάξεων, της αναδιαμόρφωσης του αστικού τοπίου που αναβαθμίζει τις υποδομές αλλά υποβαθμίζει την ποιότητα της προ βιομηχανικής επανάστασης εποχής. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Patrick Boucheron, Τα ραντεβού της ιστορίας, Εκδόσεις Πόλις

Ο Πατρίκ Μπουσερόν αφηγείται την ιστορία με έναν τρόπο τόσο εύληπτο και περιεκτικό, με μια διάθεση καθόλου διδακτική αλλά πολύ ουσιώδη που ο αναγνώστης έχει πάντα την δίψα να διαβάσει και άλλο. Εξάλλου, σε κάθε ενότητα αυτού του βιβλίου, σε κάθε κεφάλαιο αφιερωμένο σε ένα ιστορικό γεγονός, ο Μπουσερόν προσφέρει βιβλιογραφία έτσι ώστε ο αναγνώστης και ιστοριοδίφης να εντρυφήσει εκεί όπου επιθυμεί. Η ιστορία στα χέρια του Μπουσερόν σμιλεύεται με τέτοιο τρόπο που δεν μπορούμε να της αντισταθούμε αλλά καταβυθιζόμαστε στα έγκατά της για να βγούμε πιο σοφοί και πιο προβληματισμένοι. Ο ίδιος έχει τη μαγική συνταγή μέσα από το πλήθος των βιβλίων που έχει γράψει να την αφηγείται σαν ένα παραμύθι που απευθύνεται σε όλους και όχι σε ειδικούς. Η επιτυχία του αυτή επιβεβαιώνεται για ακόμα μια φορά και σε αυτό το βιβλίο, ένα βιβλίο που αξίζει να μελετηθεί.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ο πολυμήχανος και πολυσχιδής επιθεωρητής Μαιγκρέ σμιλευμένος από τον δεξιοτέχνη Ζορζ Σιμενόν

O πολυγραφότατος Ζωρζ Σιμενόν υπήρξε αδιαμφισβήτητα από τους θεμελιωτές του αστυνομικού μυθιστορήματος γράφοντας και δημιουργώντας σε μία εποχή όπου οι δυσκολίες των ανθρώπων πολεμούσαν την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας γιατί η αλληλεγγύη ήταν μία δύσκολη λέξη μπροστά στην οποία ο αγώνας για επιβίωση ηχούσε πιο έντονα και πιο επιτακτικά από ποτέ. Οι εικόνες που σχημάτιζε ο ίδιος μέσα από αυτήν την πάλη των διάφορων κοινωνικών ομάδων του ενέπνευσαν τα μυθιστορήματα αυτά που έχουν λόγο ηχηρό και αντιεξουσιαστικό. Έχοντας κατά νου του την δασκάλα του είδους, την Αγκάθα Κρίστι, η οποία χάριζε στις ιστορίες της μία αραχνοΰφαντη πλοκή από τον ιστό της οποίας δύσκολα κάποιος μπορούσε να ξεμπλέξει, ο Σιμενόν προσδίδει στις δικές του περιπέτειες μία σύγχρονη μορφή ποτίζοντάς τες με τραχύτητα, ωμότητα και ευθύτητα χωρίς να αφήνει περιθώρια στον αναγνώστη να στρέψει αλλού το βλέμμα του και την προσοχή του. Έχει όμως και μία καφκική διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης που παλεύει για το αδύνατο και το μη αναστρέψιμο για να το καταστήσει δυνατό. Πολλοί πάλι βρίσκουν ομοιότητες με την γραφή του Καμύ και τον Ξένο, μόνο που ο Σιμενόν δεν προχωρά τόσο εις βάθος τα νοήματά του αλλά στέκεται στο ανήθικο ακροβατώντας που διακατέχει τους ήρωές του.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ένα πολυσύνθετο αφηγηματικό ξέσπασμα, μια συναισθηματική απολογία (John Galsworthy, Η μηλιά, Εκδόσεις Ροές)

Ο ίδιος ο Galsworthy σε όλη του την συγγραφική διαδρομή «υιοθέτησε την άποψη ότι ήταν καθήκον του συγγραφέα να ρίξει φως στις κοινωνικές αδικίες». Η νουβέλα αυτή με την δραματικότητα, την ζωηρότητα και την έντονη διακύμανση στην ροή της εξέλιξής της αποκαλύπτει τους κραδασμούς του αφηγητή καθώς οδεύει στην κορύφωση του προσωπικού του πυρετού και εξαντλημένος διψάει για λύτρωση συνειδησιακή. Η νουβέλα, ένας από τους πλούσιους συγγραφικούς καρπούς του έργου του, είναι και αντιπροσωπευτική της πορείας του καθώς ενυπάρχουν εδώ όλα αυτά τα στοιχεία που τον καθιέρωσαν ως λογοτέχνη και του εξασφάλισαν το βραβείο Νόμπελ. Ενέχει όμως και εκείνα τα «σκοτεινά» σημεία που οδήγησαν πολλούς σύγχρονούς του να αποδομήσουν το έργο του, να κατακρίνουν την εύπορη ζωή του και την προσωπικότητά του δημιουργώντας μία διττή ανάγνωση της αινιγματικής όσο και αμφιλεγόμενης φυσιογνωμίας του. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Η διαχρονική εκμετάλλευση των παιδιών με άρωμα Ντίκενς (Jean Genet, Το παιδί εγκληματίας, Εκδόσεις Άγρα)

Ο Jean Genet στο “Παιδί εγκληματίας” κατακρίνει μία ολόκληρη πραγματικότητα, έναν κόσμο και ένα σύστημα που καταδικάζουν τα παιδιά, τα οδηγούν σε αξιόποινες πράξεις και έπειτα τα κατηγορούν για ανάρμοστη συμπεριφορά και εγκληματική δράση. Ποιες ηθικές βάσεις και ποιους κανόνες αυτά τα παιδιά να ακολουθήσουν και πως να μην παραστρατήσουν όταν η ίδια η κοινωνική δομή έχει αποδομηθεί; Και ποιο σωφρονιστικό ανύπαρκτο οργανόγραμμα και ποιοι ανήμποροι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, οι λεγόμενοι επόπτες, να τα νουθετήσουν και να τα συμμορφώσουν όταν καταπατούν οι ίδιοι νόμους και αρχές; Αυτό το βιβλίο γραμμένο το 1947 βασίζεται σε μία εκπομπή του γαλλικού ραδιοφώνου που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε λόγω σφοδρών αντιρρήσεων από το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Γαλλίας και μάλιστα λίγο έλειψε να απελαθεί ο ίδιος ο Genet για τον τρόπο με τον οποίο ενεργούσε. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

William Golding, Φωτιά στα έγκατα της γης, Εκδόσεις Διόπτρα

Ο άρχοντας των μυγών του Γκόλντινγκ είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο διαχρονικά μυθιστορήματα αγγλικής λογοτεχνίας, ένα βιβλίο σημείο αναφοράς για μικρούς και μεγάλους, ένα βιβλίο σημερινό, επίκαιρο, καθόλου φανταστικό αλλά πολύ πραγματικό. Περιγράφει μια σκληρή πραγματικότητα το πόσο συγκλονιστικό και πόσο σκληρό είναι να ζει κανείς σε μία κοινωνία που οι κανόνες και οι νόμοι κλίνουν προς το χάος και την πλήρη αναρχία, το πόσο άπληστο, κακεντρεχές και αχάριστο ζώον είναι ο άνθρωπος και πως γίνεται μόνον σε αυτόν να οφείλονται όλα τα κακώς κείμενα αυτού του κόσμου. Αυτό που ο συγγραφέας κατορθώνει είναι να μας θυμίζει την απίστευτη και αδιάκοπη ροπή προς την βαναυσότητα ενώ βυθίζεται η καλοσύνη και η αγαθότητα. Ο Γκόλντινγκ διαθέτει και εδώ την ίδια φιλοσοφία μόνο που αλλάζει το σκηνικό του θεάτρου του, δηλαδή αντί του νησιού οι ήρωές του εδώ ζουν απομονωμένοι σε ένα πλοίο.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Η παράλογη λογική μιας παρτίδας σκάκι και ο αβέβαιος προορισμός της (Miguel de Unamuno, Το μυθιστόρημα του Δον Σανδάλιο, σκακιστή, Εκδόσεις Άγρα)

Αυτό το ιδιότυπο μυθιστόρημα χτίζεται με μία παράλογη λογική. Αμφίβολη η προέλευση του, ακαθόριστη η σύλληψή του, αβέβαιος ο προορισμός του. Όλο το βιβλίο μοιάζει με μία παρτίδα σκάκι, αυτό το παιχνίδι που κινητοποιεί τον εγκέφαλο και απαιτεί εξαιρετική συγκέντρωση και αποστασιοποίηση από πρόσωπα και πράγματα. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν πρόκειται για ένα αμιγές μυθιστόρημα ή αν είναι το μυθιστόρημα ενός μυθιστορήματος που βρέθηκε στα χέρια του συγγραφέα ή αν πάλι όλο αυτό το παιχνίδι, μιας και το βιβλίο αναφέρει στο σκάκι, είναι μία καθαρή και ευφυής επινόηση του ίδιου του γράφοντος. Ο Rolland Jacard, στον διαφωτιστικό αν και σύντομο πρόλογο της παρούσας έκδοσης, αναφέρει μία ρήση που αποδίδεται στον Όσκαρ Ουάιλντ: «Αν θέλετε να χάσετε έναν άνθρωπο, μάθετέ του να παίζει σκάκι». Υπάρχει κερδισμένος ή χαμένος σε αυτή την αέναη και συνεχόμενη παρτίδα με την ίδια την ζωή;Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Σόμερσετ Μομ, Άσεντεν ή ο Βρετανός πράκτορας, Εκδόσεις Πατάκη

Ο François Mauriac είχε πει το παρακάτω: “Πες μου τι διαβάζεις να σου πω ποιος είσαι. Αυτό είναι αρκετά σωστό, αλλά θα σε γνώριζα καλύτερα αν μου έλεγες τι ξαναδιαβάζεις”. Ο Maugham στα βιβλία του μας ταξιδεύει στον χρόνο της βρετανικής αυτοκρατορίας, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα διάλυσης, σε μία διαδικασία αποδόμησης, σαν ένα λαμπερό αστέρι που ολοένα και χάνει την λάμψη του. Αυτό υπονοείται από την αφήγησή του, από τον τόνο που χρησιμοποιεί και καταφέρνει να μας μεταφέρει την δραματική ατμόσφαιρα, τον συναισθηματικό ξεπεσμό των πρωταγωνιστών και την αφαίμαξη που πραγματοποιείται. Άνθρωποι που αλληλοσπαράζονται, σχέσεις που φθίνουν, αντιζηλίες και συγκρούσεις, πισώπλατα “μαχαιρώματα”, ψυχές χαμένες σε χώρες μακρινές, χαρακτήρες στον προθάλαμο νευρικής κρίσης, όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό πτώσης για την άλλοτε κραταιά αυτοκρατορία και τους ανθρώπους που την απαρτίζουν. Τα πλούτη και η ευγένεια, οι καλοί τρόποι έχουν πλέον δώσει την θέση τους σε αλληλοσπαραγμούς για την κατάληψη μίας θέσης στον διοικητικό θώκο και σε εικόνες βίας και δεσποτισμού απέναντι στους ιθαγενείς κατοίκους, οι οποίοι βιώνουν όσο ποτέ την σκληρότητα και την αυταρχικότητα των κατακτητών τους. Περισσότερα