Στα ίχνη των γεγονότων και των υπόγειων διαδρομών ενός σπαρακτικού εμφυλίου (Robert Penn Warren, Αγριότοπος, Εκδόσεις Πόλις)

Η λογοτεχνία που παρακολουθεί πάντα τις ιστορικές εξελίξεις και αντλεί θέματα από τις ιστορικές συγκυρίες έχει και πάλι τον λόγο. Ο Αγριότοπος, ένα εκ των σπουδαιότερων μυθιστορημάτων για τον Αμερικανικό εμφύλιο, θίγει τόσο το ζήτημα της ανθρώπινης απώλειας, της πολιτικής αστάθειας όσο και της οδυνηρής κατάστασης της απεχθούς σκλαβιάς και της ανελευθερίας ανθρώπων που αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους. Η παρακάτω δήλωση του Λίνκολν είναι χαρακτηριστική του κλίματος: «Πρωταρχικός αντικειμενικός σκοπός μου σε αυτόν τον αγώνα είναι να διασώσω την Ένωση και όχι να διατηρήσω ή να καταργήσω την δουλεία. Αν μπορούσα να σώσω την Ένωση χωρίς να ελευθερώσω ούτε έναν σκλάβο θα το έκανα. Κι αν μπορούσα να τη σώσω ελευθερώνοντας όλους τους σκλάβους, θα το έκανα. Κι αν μπορούσα να τη σώσω ελευθερώνοντας μόνο μερικούς και αφήνοντας κάποιους άλλους, και πάλι θα το έκανα».

Ο Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν, γνωστός για την ευαισθησία του περί των ιστορικών προκλήσεων και ζητημάτων, δεν θα μπορούσε να μην βρει ευκαιρία να πραγματευτεί τα του εμφυλίου – μέσα από ένα μυθιστόρημα σημείο αναφοράς – ειδικά κατά την περίοδο που αυτό το βιβλίο γραφόταν, ήτοι περί το 1960. Ο πρωταγωνιστής του, ο Άνταμ, είναι η ιδανική ευκαιρία να μιλήσει για μια χώρα διαλυμένη από τον εμφύλιο σπαραγμό, να ξετυλίξει όλο το φάσμα των εξελίξεων παρουσιάζοντας όλες τις πλευρές και αφήνοντας τελικά στον αναγνώστη, μέσω του Άνταμ, να αναλογιστεί ποια τελικά ήταν η θλιβερή πραγματικότητα που κόστισε σε ανθρώπινες ζωές και ποιοι οι λόγοι μιας σύρραξης που δεν θα μπορούσε με τίποτα να αποφευχθεί. Πόσο τελικά κοστίζει η ανθρώπινη ελευθερία, ποια τα ιδανικά και ποια η θέση τους σε έναν κόσμο που μαστίζεται από την τρέλα της αλληλοεξόντωσης, ερωτήματα επίκαιρα τόσο στον καιρό συγγραφής του βιβλίου όσο και σήμερα.