Μπορεί το 2023 να πέρασε πια και να ανήκει στο φάσμα του χωροχρόνου μιας και καλωσορίσαμε την νέα χρονιά, μια νέα χρονιά που ελπίζουμε να είναι ακόμα πιο πλούσια από καλά και ποιοτικά βιβλία. Ωστόσο, τα βιβλία που άφησε πίσω του το 2023 υπήρξαν πολλά και ίσως πολλά από αυτά να μην προλάβαμε να τα κοιτάξουμε, πολλώ δε μάλλον να τα διαβάσουμε. Μπορεί επίσης μέσα στον πολύ όγκο πληροφορίας να πέρασαν από τα μάτια μας φευγαλέα, χωρίς δηλαδή να δώσουμε την απαραίτητη και δέουσα σημασία που τους άξιζε και να χρειαστεί να τους χαρίσουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Για αυτό έχουμε συλλέξει εδώ βιβλία πολύ αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα, βιβλία που είναι για εμάς ξεχωριστά και σας τα παρουσιάζουμε για να τα διαβάσετε και εσείς και να μας αφήσετε από κάτω το δικό σας σχόλιο αν το επιθυμείτε, όταν με το καλό τα διαβάσετε.
Ελοΐζα και Αβελάρδος, Τέσσερα γράμματα έρωτα, ματαίωσης και λύτρωσης του 12ου αιώνα, Εκδόσεις Πατάκη
Για πρώτη φορά στα ελληνικά υπάρχουν διαθέσιμα τα περίφημα γράμματα της Ελοΐζας και του Αβελάρδου, γράμματα που αναδεικνύουν το πάθος ενός ανεκπλήρωτου και άτυχου έρωτα, ενός έρωτα που δυστυχώς δεν ευοδώθηκε λόγω των πολύ δύσκολων συγκυριών και των στερεοτύπων εκείνης της εποχής. Τόσο ο Αβελάρδος όσο και η Ελοΐζα υπήρξαν ισχυρές προσωπικότητες που σημάδεψαν τους χρόνους τους, η μοίρα δεν τους βοήθησε να χαρούν τον έρωτά τους. Είναι από τα πρώτα και πιο όμορφα ερωτικά κείμενα που αποδεικνύουν πως ο άνθρωπος εκτός από πολιτικό ζώο όπως έλεγε ο Αριστοτέλης είναι και ένα ερωτικό ον από την γέννησή του μέχρι και τον θάνατό του και αυτό η ερωτική λογοτεχνία, το αναδεικνύει περίτρανα. Ο έρωτας εξάλλου είναι η ίδια η ζωή και ο αναγνώστης ανατρέχοντας στα τόσο συγκινησιακά φορτισμένα γράμματα κατανοεί τα όσα αισθάνεται ο ένας για τον άλλο.
Πατρίκ Μοντιανό, Chevreuse, Εκδόσεις Πόλις
Η εργασία με τη μνήμη είναι στο επίκεντρο της ιστορίας του Πατρίκ Μοντιανό (Patrick Modiano) και ο τρόπος αφήγησής του έρχεται να μας γεμίσει για μια ακόμα φορά με χαρά και ενθουσιασμό, με αυτό το αφηγηματικό ύφος που θυμίζει κάτι από τους Γάλλους κλασικούς του 19ου αιώνα. Και αυτό γιατί ο ίδιος με την γραφή του είναι ένα καλοκαίρι και μία όαση αισιοδοξίας μέσα στην συνεχόμενη απαξίωση ανθρώπων και ξεθώριασμα αξιών, ακτινογραφεί τον άνθρωπο και τον καταλαβαίνει πριν μας τον παρουσιάσει. Δεν είναι υπερβολή το γεγονός πως ο Νομπελίστας Πατρίκ Μοντιανό έχει αποκαλεστεί ως ο Προυστ της εποχής μας. Μέσα από τα βιβλία του, έχουμε την τύχη να νοσταλγήσουμε, να αγαπήσουμε, να απολέσουμε, να μαγευτούμε, να προβληματιστούμε, να φιλοσοφήσουμε τη ζωή και τα πεπραγμένα, όπως πράττει και ο Μποσμάν μέσα από αυτό το ταξίδι στο παρελθόν και μέσα από αυτή την επιχείρηση επαναφοράς του, του παρελθόντος, στο παρόν.
Ζιλμπέρ Σινουέ, Λόρενς της Αραβίας, Εκδόσεις Ψυχογιός
Αινιγματικός, άνθρωπος της περιπέτειας και της ιστορικής αναζήτησης καθώς πολυταξιδεμένος, συγγραφέας του εμβληματικού βιβλίου Οι επτά στύλοι της σοφίας, ο Τόμας Έντουαρντ Λόρενς ή αλλιώς Λόρενς της Αραβίας όπως είναι καθολικά και ευρύτερα γνωστός ανά την οικουμένη, υπήρξε μια προσωπικότητα για την οποία έχουν γραφτεί πολλά και θα γραφτούν ακόμα περισσότερα όσο ξετυλίγεται το κουβάρι των ιστορικών μαρτυριών. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ένας σπουδαίος συγγραφέας όπως ο Ζιλμπέρ Σινουέ (Gilbert Sinoué) του αφιερώνει ένα ολόκληρο βιβλίο, ένα βιβλίο που αναλύει το είναι του Λόρενς, τις σκέψεις του, τον τρόπο δράσης του σε μια περίοδο και σε μια εποχή ιστορικά ενδιαφέρουσα μα και κρίσιμη. Ο Σινουέ συμπληρώνει το παζλ της γνωριμίας μας με τον πολλές φορές εκκεντρικό και αντισυμβατικό Λόρενς, προσφέροντάς μας την σχέση του με πρόσωπα ιστορικά αλλά και προσωπικότητες της διανόησης.
Bernhard Schlink, Η εγγονή, Εκδόσεις Κριτική
Αδιαμφισβήτητα, το βιβλίο «Διαβάζοντας στη Χάνα», που μεταφέρθηκε και στις κινηματογραφικές αίθουσες με τεράστια επιτυχία και απήχηση στο ευρύτερο κοινό, είναι αναμφίβολα το σημείο αναφοράς του Μπέρνχαρντ Σλινκ (Bernhard Schlink), ενός συγγραφέα που στην Ελλάδα διαβάζεται πιστά από το αναγνωστικό κοινό. Είναι πολλά τα βιβλία του που έχουν μεταφραστεί, πάντα από τις εκδόσεις Κριτική, και είμαστε τυχεροί γιατί έχουμε να κάνουμε με ένα γνήσιο αφηγητή ιστοριών που εμβαθύνει και διεισδύει σε θέματα που αφορούν άμεσα την ανθρώπινη φύση μας, αυτήν που πολλές φορές αγνοούμε και εμείς οι ίδιοι. Ο κόσμος του Σλινκ είναι μοναδικός, είναι συνυφασμένος με τη δική του εσωτερική ανάγκη αλλά και τη δική μας να τη μοιραστούμε μαζί του αφού μας την προσφέρει τόσο απλόχερα μέσα από τον ιδιαίτερο λόγο του, έναν λόγο τόσο άμεσο και τόσο συναισθηματικά και άμεσα δοσμένο.
Κριστιάν Μπομπέν, Ο σχοινοβάτης, Εκδόσεις Κίχλη
Είναι κάποια βιβλία που τα διαβάζεις και σου εντυπώνονται με την απλότητα, την σοφία, την ποιητικότητα, την ικανότητα που έχουν να σε μεταφέρουν σε άλλους κόσμους μακριά από τα γήινα. Ο Κριστιάν Μπομπέν (Christian Bobin) αυτό καταφέρνει με αυτό το ολιγοσέλιδο μα τόσο ουσιαστικό κείμενο που γράφει. Έχει κάτι το κείμενό του από τον μαγικό ρεαλισμό του Ρώσου Αλεξαντρ Γκριν – κυκλοφορούν τα βιβλία του από τις εκδόσεις Κίχλη – ο οποίος ταξιδεύει τον αναγνώστη σε μια εντελώς άλλη πραγματικότητα εκεί που μοιάζει ο άνθρωπος να χάνεται στην ποίηση της φύσης. Τα θέματα που θίγει τόσα πολλά γιατί οι ζωές μας είναι πολύπλοκες και πολυεπίπεδες στοές σκέψης και βιωμάτων. Η ιστορία που πλάθει τόσο εύστοχα και με τόση ρομαντικότητα ενέχει ομορφιά αλλά ταυτόχρονα και έκδηλη μελαγχολία, ο κόσμος του Μπομπέν είναι γλωσσικά και πνευματικά εύθραυστος και αυτή η ευθραυστότητα είναι μοναδική.
Thomas Hardy, Ιστορίες από το Ουέσσεξ, Εκδόσεις Ροές
Ο Χάρντυ στα διηγήματα αυτά αποφασίζει να φύγει μακριά από το άγριο πλήθος – για να θυμηθούμε ένα από τα εμβληματικά έργα του – και να δώσει φωνή στους άγνωστους ανθρώπους της υπαίθρου, για τους οποίους τρέφει ιδιαίτερο σεβασμό και αναγνωρίσει τη δυσκολία των ζωών τους μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Κάθε φορά που ένα βιβλίο λογοτεχνικό, από αυτά που συγκλονίζουν το μυαλό και τις αισθήσεις, εξουσιάζει και κυριεύει ψυχή τε και σώματι, τότε φέρνω στον νου μου την ρήση του Τόμας Καρλάιλ που αναφέρει ευφυώς πως τα βιβλία είναι φίλοι μου που ποτέ δεν με απογοητεύουν. Με τα διηγήματα του Χάρντυ όχι μόνο δεν νιώθουμε απογοήτευση, το αντίθετο ακριβώς, ενθουσιαζόμαστε καθώς διατρέχουμε το κείμενό του και αντλούμε γνώση για τον ψυχικό κόσμο των ανθρώπων που, όπως στον περίφημο πίνακα του Καγιεμπότ Οι πλανιστές του παρκέτου του 1875, πασχίζουν και μοχθούν σε καθημερινή βάση σε μια ύπαιθρο όχι πάντα φιλική και φιλόξενη.
Ray Bradbury, Το κρασί του θέρους, Εκδόσεις Άγρα
“Θα βρείτε τα άνθη από τις πικραλίδες όλων εκείνων των χρόνων μαζεμένα σε αυτό εδώ το βιβλίο. Η αλληγορία του κρασιού από πικραλίδες που επανεμφανίζεται διαρκώς σε αυτές τις σελίδες είναι θαυμάσια ταιριαστή. Συνέλεγα εικόνες σε όλη μου τη ζωή, τις οποίες αποθήκευα κάπου παράμερα και τις ξεχνούσα. Έπρεπε κάπως να στείλω πίσω τον εαυτό μου, με τις λέξεις να δρουν ως καταλύτες, για να διυλίσω τις αναμνήσεις και να δω τι είχαν να προσφέρουν” γράφει ο Ρέι Μπράντμπερι εν είδει εισαγωγής στην υπέροχη αυτή έκδοση σε εξαιρετική μετάφραση του Βασίλη Δουβίτσα. Στο απόσπασμα αυτό συμπυκνώνεται εμμέσως πλην σαφώς όλη η φιλοσοφία του εκκεντρικού συγγραφέα, η οποία και κρύβεται πίσω από ένα σύγγραμμα πολύ διαφορετικό από αυτά στα οποία τον έχουμε συνηθίσει. Ο Ρέι Μπράντμπερι αναμοχλεύει και ανακατεύει τη γη και το χώμα που του φέρνουν στη μνήμη πλήθος γεγονότων από το μακρινό παρελθόν, η ύπαιθρος των παιδικών του χρόνων γίνεται το πεδίο δράσης του.
Hernan Diaz, Παρακαταθήκη, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Τα όσα περιγράφονται στην Παρακαταθήκη δεν απέχουν από τα όσα έγραφε δεκαετίες πριν ο σπουδαίος Αμερικανός Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ στο βιβλίο του Η Κατάρρευση που δημοσιεύτηκε το 1936 καθώς ο Ντίαζ μας προσφέρει ένα χρονικό μιας από εκείνες τις οικογένειες που πλούτισαν και έδρασαν εκείνη την περίοδο. Περιγράφονται λεπτομερώς οι ασύστολες δαπάνες και τα έξοδα ενός ζευγαριού που είχε την ψευδαίσθηση πως η ευτυχία κερδίζεται μέσα από την οικονομική ευμάρεια, μα δεν είναι έτσι ακριβώς όταν η δυστυχία έρχεται να χτυπήσει από την πίσω θύρα. Το χρήμα φέρνει χρήμα και το κέρδος μπορεί και αυγατίζει δίχως να κοιτάει τη δυστυχία των άλλων, όχι όμως χωρίς κάποιο τίμημα. Γιατί κανένα χρήμα δεν μπορεί να θεραπεύσει την ασθένεια, αυτήν που χτύπησε ως κεραυνός εν αιθρία την σύζυγο του πρωταγωνιστή Άντριου Μπέβελ.
