Γενναίος μέσα από τη σιωπή του και την μειλίχια ύπαρξή του ένωσε τον λαό του γύρω από έναν σκοπό και κατάφερε να εδραιώσει μια άλλη φιλοσοφία ζωής με το παράδειγμά του (Γράμμα στον Μαχάτμα Γκάντι)

Η βρετανική κυριαρχία βρισκόταν παράνομα στη χώρα σου για πολλές δεκαετίες και έβλεπες τον λαό σου να υποφέρει, να ζει υπό τον ξένο ζυγό και να υπόκειται σε εξευτελισμό από μια ανώτερη φυλή όπως θεωρούσαν οι άποικοι τους εαυτούς τους έναντι των ιθαγενών κατοίκων, αυτό δεν το άντεχες και ήθελες να αναλάβεις δράση ήδη από όταν ήσουν εκτός και μάλιστα στην Αγγλία για σπουδές. Δεν έπαψες να ζητάς από τον λαό σου υπομονή και να κηρύττεις ανά πάσα στιγμή την ειρήνη καθώς ήσουν ανέκαθεν κατά της βιαιοπραγίας, κατά των πράξεων βαρβαρότητας. Ό,τι δεν ήθελες οι άλλοι να πράττουν εις βάρος του λαού σου δεν επιθυμούσες και εσύ να διαπράττεται εκ μέρους των Ινδών. Μελετούσες πολύ, έγραφες πολύ, σκεφτόσουν πολύ και ήσουν ο σοφός και ο γέροντας αργότερα που με το παράδειγμά του ενέπνεε τους γύρω του, ακόμα και στις πολύ δύσκολες στιγμές ήσουν εκεί, ποτέ δεν παραιτήθηκες, ποτέ δεν κουράστηκες. Η περιβολή σου με κάτι που έμοιαζε με αρχαίο μανδύα μόνο σε ηγέτη δεν παρέπεμπε καθώς το ντύσιμό σου ήταν λιτό και απλό, έμοιαζες με επαίτη γιατί ήθελες πάντα να γίνεις η αλλαγή που ήθελες να δεις στον κόσμο, καλλιεργούσες τον νου σου και όχι την εξωτερική εμφάνιση και εικόνα σου, αυτό καθόλου δεν σε ενδιέφερε. Εξάλλου αυτό δεν διέδιδες παντού; Μόνο με την ειρηνική συνύπαρξη και μόνο μέσα από το διάλογο μπορούν να λυθούν τα ζητήματα. Η απεργία πείνας που ήταν εκ μέρους πράξη διαμαρτυρίας ύστερα από πολλαπλές πράξεις βίας ήταν λοιπόν μονόδρομος για σένα όταν ξέσπασαν ταραχές σε μια προσπάθεια να έρθουν τα δύο μέρη και να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι να μιλήσουν, να τερματιστεί δηλαδή ο κύκλος αίματος που κάποια στιγμή και πάλι είχε ξεσπάσει. Τέτοιες πρακτικές μόνο οι μάρτυρες των διαφόρων δογμάτων είχαν δοκιμάσει, μόνο αυτοί βίωναν τέτοιες ακραίες καταστάσεις σαν βρίσκονταν καταδυναστευμένοι από βάρβαρους βασιλείς ή άλλους κυβερνώντες και αξιωματούχους, σαν τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Εσύ Μαχάτμα έδρασες πιο πολύ ως Σωκράτης και Χριστός παρά ως κάποιος που ήθελε να έχει εξουσία, δεν σε ενδιέφερε η εξουσία παρά μόνο η ευημερία του λαού σου και κάθε απάλειψη εγκλήματος, απεχθανόσουν το αίμα που βγαίνει από το ανθρώπινο σώμα γιατί σημαίνει πως εκεί κάτι δεν πήγε καλά και άρα το άδικο βασιλεύει. Στα γραπτά σου, στα οποία αφιέρωνες πολύ χρόνο, συμπυκνώνεις ένα λόγο τόσο μεστό, τόσο ήπιο μα τόσο εμπνευσμένο που τα κείμενά σου μέχρι σήμερα αποτελούν σημείο αναφοράς για να κατανοήσουμε πως ο πόλεμος είναι μια συνθήκη απάνθρωπη και αδιέξοδη, πως μόνο ο λόγος είναι ικανός να λύσει διαφορές. Πλήρωσες με την ίδια σου τη ζωή το πάθος σου για ζωή και για ελευθερία μέσα από το πρίσμα που διακήρυττε κάποτε και κάπου αλλού ο Χριστός. Χωρίς εξάρσεις, χωρίς ακραίες συμπεριφορές, χωρίς αιμοσταγείς επαναστάσεις συγκεντρώθηκες στον στόχο σου να υπερασπιστείς το δίκαιο και ας έπρεπε να πιεις το κώνειο όπως συνέβη με τον Σωκράτη στην αρχαία Αθήνα. Τελικά, η δολοφονία σου από έναν συμπατριώτη σου που δεν συμφωνούσε με τις απόψεις σου και τις πεποιθήσεις σου έβαλε τέλος σε έναν βίο τόσο πλούσιο σε γεγονότα, γιατί η αλήθεια είναι πως σε σέβονταν πολύ οι Άγγλοι παρά το γεγονός πως ήσουν εχθρός τους και σε έβλεπαν ως κάτι επικίνδυνο που μπορούσε να ξεσηκώσει ολόκληρο τον λαό εις βάρος τους. Επικίνδυνος, βλέπεις, δεν είναι αυτός με το ξίφος και το ντουφέκι μα εκείνος, όπως εσύ δηλαδή, που μέσα από τον λόγο του μπορεί και ελκύει τα πλήθη και καταφέρνει με την πειθώ του λόγου του να τα σαγηνεύει όχι εις όφελος δικό του μα εις όφελος της χώρας του. Γιατί εσύ σε όλη σου τη ζωή δεν ήσουν ιδιοτελής, δεν ζήτησες πολυτέλειες, με λίγο ρύζι ήσουν ευχαριστημένος γιατί έτσι και αλλιώς δεν έτρωγες παρά πολύ μετρημένα. Άρα δεν είχες τίποτε να κερδίσεις από τον αγώνα που έτρεξες από την πρώτη μέρα και αυτό ενοχλούσε πολλούς συμπατριώτες σου που ήθελαν να αναλάβουν εξουσία και να αποκτήσουν επίγειο πλούτο, να σφετεριστούν δηλαδή αυτά που εσύ πρέσβευες για ίδιον όφελος. Εσύ Μαχάτμα είχες ανοιχτούς διαύλους με τα θεία, μιλούσες με τους αρχαίους θεούς του Ινδουισμού, δεν σε ένοιαζε τι θα αποκόμιζες όσο ήσουν ζωντανός, υπήρξες εκτός πλαισίου ανθρώπινου αν και είχες προφανώς αδυναμίες. Και όμως στα μάτια των απλών ανθρώπων ήσουν σχεδόν τέλειος. Η αγάπη για σένα ήταν μονόδρομος, ο άνθρωπος έπρεπε να φύγει από το μίσος που τον διακατείχε και να νιώσει πως μόνο με την καλοσύνη μπορεί να πετύχει τα πολλά. Πόσο υπομονετικός ήσουν με τους ανθρώπους και πόσο κατάφερες να τους απαλύνεις τον πόνο για το γεγονός πως είχαν χάσει την πατρίδα τους από κάποιους ξένους κατακτητές. Εκεί ήσουν πάντα να τους μιλάς συνέχεια, να τους συμπονάς και να τους καθησυχάζεις και δεν κουραζόσουν ποτέ να κηρύττεις πως ένας άνθρωπος για να εξελιχθεί και να προοδεύσει ψυχικά πρέπει να απαλλαχθεί από τα πάθη που τον βασανίζουν, να εξολοθρεύσει το κακό που ριζώνει μέσα του. Είχες πάει στο Λονδίνο και είχες δει τον δυτικό τρόπο ζωής, είχες αντιληφθεί πως στην Ινδία μόνο μπορούσες να ζήσεις γιατί πάνω από όλα ήθελες διακαώς να προσφέρεις στη χώρα σου, να γίνεις ο πρέσβης καλών ειδήσεων για τον τόπο σου και ας ήξερες μέσα σου πως η αποστολή σου ήταν ένας ανηφορικός δρόμος και ένας δρόμος, όπως αποδείχθηκε από τα τραγικά γεγονότα, επικίνδυνος. Μαχάτμα, μεγάλη ψυχή δηλαδή, σε αποκάλεσε ο σπουδαίος Νομπελίστας Ραμπριντρανάθ Ταγκόρ και πως αλλιώς θα μπορούσε να σε αποκαλέσει καθώς είχες μέσα σου πλούτο ανεκτίμητο, έναν πλούτο που λίγοι κατανόησαν και είδαν στη στάση σου την μετρημένη έναν άνθρωπο επιφανειακά αδύναμο. Μα η δύναμή σου κρυβόταν στην λακωνικότητά σου όπως είχαν διδάξει και οι Αρχαίοι Έλληνες, έλεγες λίγα και καλά. Δεν ήρθες στον κόσμο για να κάνεις εντύπωση μα για να ζήσεις μια ζωή ασκητική, μια ζωή χωρίς υπερβολές, μια ζωή στοχευμένη στην αποστολή σου ως νέος ιεραπόστολος. Με τις νομικές σου σπουδές στο Λονδίνο κόμισες έναν νέο αέρα καθώς ο λόγος σου έγινε πιο σαφής και συγκεκριμένος και γνώριζες πώς να ρητορεύεις όχι χωρίς ουσία όμως αλλά με σθένος εκπληκτικό παρά την αδυναμία και την εξάντληση που η ηλικία είχε επιφέρει ειδικά τα τελευταία χρόνια της ζωής σου. Πόσοι και πόσοι προσέτρεχαν σε σένα για μια συμβουλή και εσύ την παρείχες αφιλοκερδώς, αφειδώς και ανεπιφύλακτα. Στην Νότια Αφρική βίωσες, όπως αργότερα και στην Ινδία, το άπαρτχάιντ που είχε από νωρίς ξεκινήσει και μάλιστα σε ένα δικαστήριο σε έδιωξαν γιατί αρνήθηκες να βγάλεις το παραδοσιακό σου ινδικό τουρμπάνι. Η σφαγή του Αμριτσάρ με τα τόσα θύματα που εξολοθρεύτηκαν από τους αποίκους με τόση βαναυσότητα και αγριότητα ήταν για σένα μαχαιριά στην καρδιά και ήταν ουσιαστικά η απαρχή του αγώνα που ξεκίνησες τότε μέχρι και τον θάνατό σου το 1948. Δεν λύγισες ποτέ Μαχάτμα, δεν έκανες ποτέ πίσω, υπόμενες και επέμενες γιατί γνώριζες μέσα σου πως μια μέρα θα έρθει η πολυπόθητη ανεξαρτησία για την οποία έδωσες κάθε ικμάδα ενέργειας που διέθετες. Από την στιγμή που ανέλαβες και επίσημα χρέη ηγεσίας στο Ινδικό κογκρέσο υπερασπίστηκες σθεναρά τα δικαιώματα των γυναικών για να έχουν και αυτές φωνή στις πολιτικές εξελίξεις και να αντιμετωπίζονται με σεβασμό από τους άντρες, έπειτα προσπάθησες να απαλύνεις τον πόνο της ανέχειας και της πείνας πολλές φορές προσφέροντας εσύ ο ίδιος το δικό σου φαγητό και δεν περίμενες ποτέ αντάλλαγμα σε αυτό που προσέφερες. Σε ενοχλούσε εξάλλου η εικόνα των μητέρων που δεν είχαν να δώσουν φαγητό στα παιδιά τους και τους ηλικιωμένους να μην έχουν που την κεφαλή κλίναι, δεν άντεχες να βλέπεις σκελετωμένα παιδιά να πεθαίνουν. Ο πολιτικός σου βίος και όλη σου η ζωή ήταν ένα πρότυπο για όλους τους κατατρεγμένους που είδαν σε σένα τον άνθρωπό τους, το στήριγμά τους, εκείνον που μιλούσε εκ μέρους τους και πάσχιζε για ένα καλύτερο αύριο για εκείνους, εκείνον που ένιωθε τον πόνο τους και τους συμπαραστεκόταν σαν να ήταν αδελφός, πατέρας ή γιος τους. Η κληρονομιά σου και το κεφάλαιο της ανθρωπιάς που έχτισες έμελλε να ακολουθηθεί και αργότερα από πολλούς που είδαν σε σένα έναν μέντορα και ας μην σε είχαν γνωρίσει ποτέ. Αποτέλεσες ένα μοναδικό παράδειγμα ορθολογισμού, αγώνα πραγματικού ενάντια σε κάθε δύναμη οπισθοδρόμησης μα και έναν σοφό που με την σοφία του και τις απόψεις του δια των λόγων του μπόρεσε να ορθώσει ανάστημα χωρίς όπλα μα με το μυαλό του που είναι συνέχεια σε εγρήγορση για το καλό του λαού του, το μόνο όπλο που διαρκεί στον χρόνο. Μαχάτμα όλοι σε θυμόμαστε και θα σε θυμόμαστε για την ηρεμία σου, την γαλήνη σου, την καλοσύνη σου, την πραότητά σου και μία μόνο είναι η ευχή καλή αντάμωση εκεί όπου ο πόνος δεν αγγίζει τον άνθρωπο!

————————————————————————————-

Ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι (Mohandās Karamcaṃd Gāndhī, 2 Οκτωβρίου 1869 – 30 Ιανουαρίου 1948), επίσης γνωστός ως Μαχάτμα Γκάντι, ήταν Ινδός δικηγόρος, πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης ακτιβιστής. Υπήρξε σημαντικός πνευματικός οδηγός της Ινδίας και του κινήματος για την ανεξαρτησία της, καθώς και εμπνευστής της μεθόδου παθητικής αντίστασης χωρίς τη χρήση βίας έναντι των καταπιεστών. Ηγετική φυσιογνωμία διακήρυξε από την αρχή την πράξη μη βίας και για αυτό κατηγορήθηκε από πολλούς συμπατριώτες του, κάτι άλλωστε που οδήγησε και στην στυγερή δολοφονία του από έναν ομοεθνή εθνικιστή που πίστευε σε πιο ριζοσπαστικές λύσεις. Η διδασκαλία του επηρέασε το διεθνές κίνημα για την ειρήνη και μαζί με τον ασκητικό βίο του συνέτειναν στο να καταστεί παγκόσμιο σύμβολο και ορόσημο της φιλοσοφικής και κοινωνικοπολιτικής διανόησης του 20ού αιώνα. Έγινε ευρύτερα γνωστός με την προσωνυμία Μαχάτμα, που φαίνεται να του απέδωσε στα 1915 ο Ινδός νομπελίστας ποιητής και φιλόσοφος Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ και στα σανσκριτικά σημαίνει Μεγάλη Ψυχή.