Ben Macintyre, Επιχείρηση Κιμάς, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Ο ζωγράφος Πάουλ Κλέε, θύμα ο ίδιος των ναζιστικών αυθαιρεσιών και χαρακτηρισμένος ως εκφυλισμένος ως προς την τέχνη του έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: “Όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος, τόσο η τέχνη γίνεται πιο αφηρημένη. Ενώ ένας ειρηνικός κόσμος παράγει ρεαλιστική τέχνη”. Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα μνήμης για την αποφασιστικότητα και την ισχυρή δυναμική που εξέφρασαν άνθρωποι ενώπιον του ναζιστικού και φασιστικού μορφώματος που θα καταλάμβανε την Ευρώπη για μία περίπου πενταετία. Ο κόσμος δυστυχώς δεν θα ήταν ποτέ ίδιος μετά από πέντε χρόνια και θα πραγματοποιούνταν τεκτονικές αλλαγές σε κάθε επίπεδο. Ο αιματηρός Β’ Παγκόσμιος πόλεμος που τόσες πληγές άνοιξε στην ήδη πληγωμένη από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο Ευρώπη υπήρξε η ταφόπλακα για τα όνειρα ειρήνης και ευημερίας που είχαν προηγηθεί της έναρξής του.

Μέσα σε αυτό το τόσο τοξικό κλίμα και εν μέσω πολέμου, ορισμένοι άνθρωποι μετατρέπονται σε ήρωες και θυσιάζουν τις ζωές τους χωρίς καν να το σκεφτούν. Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου που μας παρουσιάζουν οι εκδόσεις Κλειδάριθμος στα ελληνικά είναι η απόδειξη πως η ιστορία έχει τους καταστροφείς αλλά και τους σωτήρες της. Με όχημα και μοχλό αρχεία της εποχής ξεδιπλώνεται το κουβάρι μιας πολύ άρτιας και οργανωμένης επιχείρησης με κωδικό όνομα Επιχείρηση Κιμάς – να σημειωθεί πως το βιβλίο μεταφέρθηκε πρόσφατα και στη μεγάλη οθόνη – μιας επιχείρησης που σχεδιάστηκε με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια και ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια για να φέρει τα αποτελέσματα που όλοι γνωρίζαμε. Αιτία της σύλληψης αυτής της επιχείρησης ήταν το γεγονός πως η γερμανική αντικατασκοπεία δεν είχε τον τρόπο να κατανοήσει τόσο τον κωδικό ονόματος όσο και την συνολική παγίδα που είχε στήσει η αντίστοιχη βρετανική αντικατασκοπεία σε συνεργασία με τους Αμερικανούς.

Μια επιχείρηση ευστροφίας που έβαλε τα θεμέλια για την νίκη των Συμμάχων

Το σκηνικό που επικρατούσε εν έτει 1943 ήταν αμφίρροπο με την Γερμανία να βρίσκεται ακόμα σε κατάσταση επίθεσης απέναντι στους Συμμάχους που ουσιαστικά βασίζονταν στα επιτεύγματα της Βρετανίας και των ΗΠΑ αφού οι περισσότερες χώρες είχαν βιώσει την κατάκτηση από τις στρατιές των Ναζί. Σε αυτό το σκηνικό κρισιμότητας και αβεβαιότητας, η παροχή βοήθειας από τις δύο μεγάλες δυνάμεις ήταν αναγκαία σε κάθε επίπεδο για να μπορέσουν οι μικρές χώρες να αντιμετωπίσουν το τέρας του ναζισμού. Σαφώς οι μυστικές υπηρεσίες των δύο μεγάλων χωρών, θα διαδραμάτιζαν ένα ηγετικό και κομβικό ρόλο σε όλα εκτυλίσσονταν στο πεδίο εκτός των μετώπων και των μαχών καθώς και η παραμικρή πληροφορία θα ενεργούσε υπέρ της κατατρόπωσης του εχθρού.

Έτσι έγινε και με την Επιχείρηση Κιμάς, όπου ουσιαστικά παραπλάνησαν τον εχθρό με την ιδέα πως η επερχόμενη απόβαση που είχε σχεδιαστεί να λάβει χώρα στην Σικελία εν τέλει θα γινόταν τελικά στην Ελλάδα. Το σχέδιο ήταν εξαιρετικά σχεδιασμένο και στόχευε στην ανεύρεση ενός πτώματος με μια βαλίτσα από τη μεριά του εχθρού, η οποία και θα περιείχε απόρρητα έγγραφα. Αυτό το σχέδιο έπρεπε να είναι τέλειο σε κάθε του λεπτομέρεια ώστε κανείς από το αντίπαλο στρατόπεδο να μην αντιληφθεί το παραμικρό. Σε αυτό το πλάνο που είχε σκαρφιστεί μια ομάδα ανθρώπων με εμπειρία, γνώσεις αλλά και φαντασία συμμετείχε και ένας Ουαλός νεκρός άστεγος, το σώμα του οποίου χρησιμοποιήθηκε για καλό σκοπό. Η επιχείρηση υπήρξε άκρως απόρρητη και ήταν γνωστή μόνο σε λίγους και απαραίτητους που ήταν άλλωστε και επιφορτισμένη για την εκτέλεσή της.

Στο βιβλίο αυτό, περιγράφεται όλη η διαδικασία και όλες οι διεργασίες προετοιμασίας της επιχείρησης, όλα τα δεδομένα που έπρεπε να συλλεχθούν, όλα τα πρόσωπα που έπρεπε να εμπλακούν και όλα εκείνα τα απαραίτητα εργαλεία προς την επιτυχή έκβασή της. Είναι χαρακτηριστικό στοιχείο πως τα έγγραφα που δήθεν διέρρευσαν στον εχθρό βρέθηκαν πάλι τυχαία σε κάποια ακτή της Ισπανίας και επειδή η Ισπανία του Φράνκο ήταν φίλα προσκείμενη στον Άξονα η πειθώ πως εδώ κάτι σοβαρό συμβαίνει είχε ως αποτέλεσμα τον πλήρη αποπροσανατολισμό των δυνάμεων του εχθρού σε άλλο σημείο εκτός Σικελίας και τελικά την πολύ ελάχιστη απώλεια δυνάμεων για τους Συμμάχους. Ίσως αυτή η επιχείρηση να αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τους Ναζί αφού ο διασκορπισμός των δυνάμεών τους αλλά και η απώλεια στρατιωτών τους οδήγησε στην πλήρη αποδιοργάνωση.

“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ.

”…το έργο ενός κατασκόπου δεν είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο ενός συγγραφέα: να δημιουργήσει έναν φανταστικό αλλά πιστευτό κόσμο, και μετά να προσελκύσει άλλους σε αυτόν, με λόγια και τεχνάσματα”