Γνωστοί παραμυθάδες

Συχνά αποδίδεται στον Άλμπερτ Αϊνστάιν η φράση «Αν θέλετε το παιδί σας να γίνει έξυπνο, διαβάστε του παραμύθια. Αν θέλετε να γίνει πιο έξυπνο, διαβάστε του περισσότερα παραμύθια». Ένας επιστήμονας που ζούσε μια ζωή βασισμένη στη λογική και στα πειράματα θεωρούσε τόσο σπουδαία τη δύναμη των παραμυθιών και δεν είχε άδικο. Οι παιδικές αυτές ιστορίες καλλιεργούν την παιδική φαντασία, προσφέρουν πολλά μηνύματα, διδάσκουν στα παιδιά να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό και έτσι να αναπτύσσουν κριτική σκέψη, ενώ παράλληλα τα βοηθούν να νικούν τους φόβους τους και να προετοιμαστούν για τις δυσκολίες της ζωής.

Φυσικά, τα παραμύθια δεν είναι καινούργια εφεύρεση. Από πολύ παλιά ο άνθρωπος έφτιαχνε μικρές ιστορίες για να ψυχαγωγεί τα παιδιά του. Ωστόσο, κάποιοι ασχολήθηκαν λίγο παραπάνω με αυτά. Τα κατέγραψαν, τα εξέλιξαν, τα αγάπησαν και τα άφησαν για τις επόμενες γενιές παιδιών. Κάποιους από αυτούς τους μοναδικούς παραμυθάδες θα θυμηθούμε ή θα γνωρίσουμε μέσα από αυτό το κείμενο.

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1805-1875)

Ο πασίγνωστος Δανός συγγραφέας παιδικών παραμυθιών κατάφερε να κλέψει την καρδιά πολλών παιδιών ανά τον κόσμο. Σε όλη του τη ζωή έκρυβε τη χαμηλή κοινωνική του θέση, καθώς ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης. Το σχολείο ήταν μια πολυτέλεια κι έτσι έφτασε σε μεγάλη ηλικία χωρίς να γνωρίζει γραμματική και ορθογραφία. Άλλαξε πολλές δουλειές και κατέληξε στην Κοπεγχάγη να κυνηγάει την τύχη του αρχικά ως ηθοποιός κι έπειτα ως τραγουδιστής, μέχρι που τελικά κατάλαβε πως η πραγματική του κλίση ήταν η συγγραφή. Τα παραμύθια που έγραφε βασίζονταν στις διηγήσεις της γιαγιάς του και σε λαϊκούς θρύλους. Ωστόσο, διατηρούν έναν ρεαλισμό και παρατηρείται πως οι κακοί δεν είναι υπερφυσικά όντα, μα άνθρωποι με αδυναμίες και ελαττώματα. Στα πιο γνωστά παραμύθια του συγκαταλέγονται «Η μικρή γοργόνα», «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», «Το μολυβένιο στρατιωτάκι», «Το ασχημόπαπο» και πολλά πολλά άλλα.

Γιάκομπ (1785-1863) & Βίλχελμ (1786-1859) Γκριμ

Οι αδελφοί Γκριμ γεννήθηκαν σ’ ένα μικρό χωριό της Γερμανίας. Σπούδασαν νομικά, αλλά γρήγορα τα εγκατέλειψαν και αφοσιώθηκαν στη μελέτη των μεσαιωνικών και στη συλλογή παραδοσιακών παραμυθιών. Θέλησαν να δώσουν μια λογοτεχνική χροιά σε αυτά, ενώ ταυτόχρονα εμπνεύστηκαν και έγραψαν τις δικές τους παιδικές ιστορίες. Το πρώτο βιβλίο τους κυκλοφόρησε το 1812 και περιείχε 86 παραμύθια. Βέβαια, εκείνα τα πρώτα παραμύθια απείχαν πολύ από τη μορφή με την οποία τα γνωρίζουμε σήμερα. Οι αδερφοί Γκριμ θέλησαν μέσα από αυτά τα παιδιά να γνωρίσουν την πραγματικότητα της εποχής τους, στην οποία, όμως, επικρατούσε βία, σκοταδισμός και βαρβαρότητα. Γι’ αυτό και τότε το έργο τους έλαβε πολλές αρνητικές κριτικές και θεωρήθηκε ακατάλληλο. Από τότε τόσο οι ίδιοι οι παραμυθάδες, όσο και οι μετέπειτα άλλαξαν αρκετά τις ιστορίες. Έγραψαν πάνω από 200 παραμύθια που μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Κάποια από αυτά είναι «Ο Χάνσελ και η Γκρέτελ», «Η Ραπουνζέλ» και «Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι».

Ιούλιος Βερν (1828-1905)

Ο Γάλλος συγγραφέας άντλησε την αρχική έμπνευση του από τον ποταμό που υπήρχε στη γενέτειρα του και τα καράβια που τον διέσχιζαν. Οι εικόνες αυτές σε συνδυασμό με τη γνωριμία του με τον εκδότη Πιερ-Ζιλ Ετζέλ, τον έκαναν να εγκαταλείψει τις σπουδές του στη νομική και να αφοσιωθεί στη λογοτεχνική συγγραφή. Η εξέλιξη της τεχνολογίας στα τέλη του 19ου αιώνα του έδωσε άφθονο υλικό και έμπνευση που τον έκανε γνωστό ως πατέρα της επιστημονικής φαντασίας. Ήταν πολυγραφότατος, καθώς έγραφε περίπου ένα βιβλίο το χρόνο για 40 συνεχόμενα χρόνια. Πολλά από τα έργα του ήταν προφητικά και σήμερα είναι ένας από τους πιο μεταφρασμένους συγγραφείς όλων των εποχών. Το 1886 τραυματίστηκε στο πόδι από πυροβολισμό από τον ψυχικά ασθενή ανιψιό του. Μετά το θάνατό του ο γιος του, Μισέλ, επιμελήθηκε τα ημιτελή μυθιστορήματά του. Τα πιο γνωστά του έργα είναι «Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες», «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα» και «Από τη γη στη σελήνη».

Σαρλ Περώ (1628-1703)

Είναι, ίσως, ο λιγότερος γνωστός από τους παραμυθάδες της λίστας μας, που έχει γράψει ωστόσο κάποια από τα πιο διάσημα παραμύθια. Ο Γάλλος συγγραφέας ήταν από τους πρώτους έγραψαν παραμύθια και γι’ αυτό σήμερα θεωρείται ο πατέρας τους, ενώ αποτέλεσε έμπνευση για τους επόμενους, όπως οι αδερφοί Γκριμ. Ήταν γόνος πλούσιας οικογένειας και το 1671 εξελέγη μέλος της γαλλικής ακαδημίας, ενώ πρωτοστάτησε στη φιλολογική διαμάχη των αρχαίων και των νεωτέρων, ως υποστηρικτής της δεύτερης πλευράς. Αντλώντας την έμπνευση του από λαϊκές ιστορίες άρχισε να γράφει παιδικές ιστορίες. Το 1697 δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή παραμυθιών με τίτλο «Διηγήσεις και ιστορίες του παρελθόντος» και υπότιτλο «Ιστορίες της μάνας μου της χήνας». Σήμερα δεν έχουμε τα παραμύθια του στην αρχική τους μορφή, καθώς πολλές τρομακτικές λεπτομέρειες αλλοιώθηκαν. Γνωστά του έργα είναι «Η κοκκινοσκουφίτσα», «Η ωραία κοιμωμένη», «Η Σταχτοπούτα», «Ο κοντορεβιθούλης» και «Ο παπουτσωμένος γάτος».