Percival Everett, James, Εκδόσεις Ψυχογιός

Πριν από κάποια χρόνια είχε προβληθεί στις κινηματογραφικές αίθουσες η περίφημη ταινία Δώδεκα χρόνια σκλάβος βασισμένη σε βιβλίο το οποίο αφηγείται την αληθινή ζωή του Σόλομον Νόρθαπ, ενός βιολιστή μετέπειτα σκλάβου. Η ιστορία των σκλάβων στην Βόρεια Αμερική είναι πολύ πικρή και σκληρή για τις συνθήκες διαβίωσης σε μια χώρα όπου οι λευκοί κατείχαν και κατέχουν ακόμα, σε πολύ μικρότερο βαθμό βέβαια σε σχέση με το παρελθόν, το αποκλειστικό προνόμιο της ελευθερίας και των δικαιωμάτων ενώ οι έγχρωμοι πολίτες της χώρας ταλαιπωρούνται και βασανίζονται για το γεγονός πως γεννήθηκαν έγχρωμοι. Το κόστος αυτής της διαμάχης έχει πληρωθεί πολλές φορές με δολοφονίες, εγκληματικές ενέργειες παντός τύπου και το βιβλίο του Έβερετ έρχεται απλώς να επιβεβαιώσει όλα τα παραπάνω για μια χώρα που μέχρι και σήμερα δεν έχει καταφέρει να λύσει αυτά τα ενδοφυλετικά προβλήματα. Οι αλήθειες του μυθιστορήματος είναι απόλυτα πραγματικές και ο πρωταγωνιστής περνά τα πάνδεινα για να καταφέρει να βρει την ανεξαρτησία του και τον πολυπόθητο διάδρομο της ελευθερίας μέσα όμως από δοκιμασίες που μπορεί να του κοστίσουν την ίδια του τη ζωή.Περισσότερα

Τομά Σλεσσέρ, Τα μάτια της Μόνα, Εκδόσεις Πατάκη

Ο πασίγνωστος σε όλους Πάμπλο Πικάσο είχε δηλώσει κάποτε το εξής: “Η τέχνη ξεσκονίζει από την ψυχή μας την σκόνη της καθημερινότητας”. Πόσες φορές τυχαίνει να βρισκόμαστε ενώπιον ενός έργου τέχνης σε κάποιο μουσείο ή ενώπιον ενός κτιρίου και να θαυμάζουμε και στις δύο περιπτώσεις το μεγαλείο της δημιουργίας και μένουμε άφωνοι με αυτό; Ενδόμυχα, αυτόματα, ακούσια και παράλληλα επιτελείται ένα μεγάλο έργο για το άτομό μας ή τελοσπάντων λειτουργεί μέσα μας η ευχάριστη διαδικασία νηνεμίας της ψυχής μας. Και αυτό γιατί στην θέαση έργων τέχνης ή αντικειμένων που άφησαν ιστορία και χάραξαν ανεξίτηλα την ιστορία της τέχνης και και άρα την ιστορία του ανθρώπου και των θεσπέσιων επιτευγμάτων του, εμείς γαληνεύουμε και θεραπευόμαστε χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε συνειδητά. Αυτή είναι και η πρόθεση του συγγραφέα και Ιστορικού τέχνης Τομά Σλεσσέρ, ο οποίος με αφορμή την τέχνη ωθεί τον αναγνώστη να ξεχαστεί για λίγο από την καθημερινότητα και να εξαγνιστεί μέσω των έργων τα οποία και παραθέτει.Περισσότερα

Mark Rowlands, Η ευτυχία των σκύλων, Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου

Ανέκαθεν και διαχρονικά ο σκύλος αποτελούσε τον πιο πιστό σύντροφο του ανθρώπου, είναι το ζώο εκείνο που καταλαβαίνει την χαρά και την λύπη του ανθρώπου, είναι εκείνο που συναισθάνεται έντονα και πολλές φορές οι αντιδράσεις του είναι σωτήριες. Είναι επίσης ο καλύτερος προστάτης των παιδιών, των τυφλών, των διαβητικών, των ηλικιωμένων ανθρώπων, είναι πάντα εκεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του και το μόνο που ζητά είναι ένα χάδι και έναν περίπατο. Με αυτά τα λίγα είναι χαρούμενος και αυτό το αποδεικνύει η ουρά του και οι συνεχές περιστροφές γύρω από τον άξονά του. Είναι ένα ζώο με δράση και αντίληψη, είναι έξυπνος και προνοητικός, έχει τόσα προσόντα και τόσες κρυφές χάρες που θα χρειάζονταν ολόκληρα βιβλία για να καλυφθεί αυτή του η ικανότητα. Προφανώς, δεν είναι όλοι οι σκύλοι το ίδιο αποτελεσματικοί, η κάθε ράτσα έχει τα δικά της στοιχεία και χαρακτηριστικά, ωστόσο είναι πολλά τα είδη των σκύλων που έχουν την δυνατότητα να αναπτύσσουν ειδικές σχέσεις με τον άνθρωπο. Περισσότερα

Θανάσης Λάλας. Σταμάτης Κωνσταντινίδης, Πίνοντας καφέ με τον Πλάτωνα, Εκδόσεις Αρμός

Ποια είναι η ιδανική πολιτεία και ο ιδανικός ηγέτης και πώς διαμορφώνονται άραγε οι νόμοι ώστε να υπηρετούν το κοινό καλό και να παρέχουν δικαιοσύνη; Με ποιους όρους πρέπει να παρέχεται η παιδεία και ποιο ήταν το όραμα του Πλάτωνα για την παιδεία και το πρώτο πανεπιστήμιο, την Ακαδημία του; Ο Θανάσης Λάλας και ο Σταμάτης Κωνσταντινίδης σε αυτό το δεύτερο βιβλίο της σειράς, μετά τον Σωκράτη, ξεδιπλώνουν τις σκέψεις του φιλοσόφου και στοχαστή Πλάτωνα μέσα από έναν φανταστικό διάλογο που σκοπό έχει να διαδώσει το πλατωνικό πνεύμα. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσα από μια εκλαϊκευμένη μορφή παρουσίασης που εκπέμπει και αναδεικνύει τις απόψεις και τις αντιλήψεις του μαθητή του Σωκράτη, εκείνου δηλαδή που έγραψε για το έργο του δασκάλου του καθώς ο ίδιος ο Σωκράτης δεν είχε γράψει ποτέ τίποτε και όλη την φιλοσοφία του την έχουμε και την διδασκόμαστε χάρη στον Πλάτωνα. Οι αποσκευές για καλύτερη και αναλυτικότερη προσέγγιση στο πρόσωπο και την προσωπικότητα του Πλάτωνα είναι οι ίδιες του οι πεποιθήσεις, τα πιστεύω του, οι αρχές και η πνευματική του πυξίδα.Περισσότερα

Peter Singer, Απελευθέρωση των ζώων, Εκδόσεις Οκτάνα

Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο που θα ευχαριστήσει τον αναγνώστη, είναι ένα βιβλίο που έχει σκοπό και αποστολή να τον προβληματίσει. Πρόκειται για μια ομολογία ευθύνης για όλες τις κοινωνίες και για τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμαστε στα ζώα και στα μη ανθρώπινα όντα γενικότερα. Ο συγγραφέας είχε πρωτοεκδώσει το βιβλίο αυτό πριν ακριβώς πενήντα χρόνια, τότε όμως ο κόσμος και γενικότερα το κοινό δεν ήταν προετοιμασμένος για όσα περιγράφονται εδώ, δεν ήθελε καν να τα αποδεχτεί. Ο Peter Singer ξεδιπλώνει το φάσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων κυρίως σε σχέση με ότι έχει να κάνει με τις διατροφικές μας συνήθειες, την απληστία κατά βάση του ανθρώπου, αυτή την αδηφάγο διάθεση να κακοποιεί και να καταστρέφει ό,τι είναι γύρω του και κυρίως να εκμεταλλεύεται δίχως να σκέφτεται τις συνέπειες των πράξεών του. Καταναλώνουμε περισσότερα από αυτά που όντως χρειαζόμαστε, βασανίζουμε ζώα χωρίς φειδώ και χωρίς δισταγμό, κατακρεουργούμε κάθε τι έμβιο αρκεί να ικανοποιεί τις ορέξεις μας και το εγώ μας. Είμαστε λοιπόν εν συνόλω μια κοινωνία υπόλογη και ανεύθυνη, μια κοινωνία που αισθάνεται πως της χρωστάνε και δεν έχει καμία ενσυναίσθηση για το κακό που προκαλεί σε κάθε τι μη ανθρώπινο. Αυτό βέβαια είναι μια αντίληψη και μια πρακτική που δεν ξεκίνησε χθες αλλά χρονολογείται αιώνες πίσω. Περισσότερα

Αλέξανδρος Κοτζιάς, Πολιορκία, Εκδόσεις Πατάκη

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από την ανακάλυψη πολύτιμων βιβλίων που για κάποιο αόριστο ή ανεξήγητο λόγο δεν βρήκαν στο σωστό χρόνο την κατάλληλη θέση τους μέσα στο λογοτεχνικό στερέωμα ή δεν είχαν την πρέπουσα προβολή κατά την πρώτη κυκλοφορία τους – στη γλώσσα τους ή στη μετάφρασή τους – και άρα κάπου λησμονήθηκαν. Κάποια από αυτά μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά και αυτό είναι πολύ σημαντικό εκδοτικό γεγονός. Έρχεται όμως πάντα η στιγμή όπου κάποιος θα βρεθεί με την επίμονη σκαπάνη του – είναι κάποιοι αυτοί – να φέρει στην επιφάνεια βιβλία που ξεχωρίζουν και αξίζει να μνημονευτούν. Πάντα υπήρχε μέσα μου το μικρόβιο και η λαχτάρα να ξετρυπώνω μικρά λογοτεχνικά αριστουργήματα που παραμένουν διαχρονικά μέχρι σήμερα, βιβλία διαφορετικά μεταξύ τους ως προς την θεματική, βιβλία όμως που σαγηνεύουν και αιχμαλωτίζουν την ανάγνωση, βιβλία που αξίζει να κοσμούν κάθε βιβλιοθήκη, βιβλία ξεχωριστά και πολύτιμα σαν πετράδια που κάποιος βρίσκει στην έρημο.Περισσότερα

Χωρίς κανόνα, χωρίς ουσία, χωρίς πρόσωπο: για την ‘Τριλογία της Νέας Υόρκης’, του Paul Auster

Γυάλινη πόλη, Φαντάσματα, Το κλειδωμένο δωμάτιο: τα τρία έργα της ‘Τριλογίας της Νέας Υόρκης’ που μαζί συνθέτουν ένα ερεβώδες περιβάλλον μυστηρίου, έναν μεταμοντέρνο μύθο που μελετά την ανθρώπινη κατάσταση χωρίς να επαφίεται στις δομές του ρεαλισμού και δίχως να εξαντλεί τη δύναμη της αναπαράστασης. Ο δεξιοτέχνης Paul Auster τυραννά τον αναγνώστη και στήνει παγίδες στην αναγνωστική διαδικασία με αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς πολυσημίας και νοηματικών εκρήξεων, διαταράσσοντας έτσι τις ερμηνευτικές του δυνατότητες.Περισσότερα

Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Πρόσκληση σε έναν αποκεφαλισμό, Εκδόσεις Μάγμα

Τολστόι, Γκόγκολ, Πούσκιν, Ντοστογιέφσκι, Τουργκένιεφ, Μπουλγκάκοφ και Ναμπόκοφ είναι μόνο ορισμένοι από αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ως καρδιά και πυρήνα της σπουδαίας και εξαιρετικά ανθρώπινης ρωσικής λογοτεχνίας, μιας λογοτεχνίας που αφουγκράζεται τον παλμό μιας κοινωνίας που παλεύει μέσα στην φτώχεια, τα δεινά και την αξιοπρέπεια. Πρόκειται μόνο για ορισμένα από τα ονόματα που έχουν σφραγίσει με τα γραπτά τους την ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας. Στα κείμενά τους, ο αναγνώστης ανακαλύπτει το μεγαλείο των Ρώσων συγγραφέων και αναδεικνύεται η ιδιαιτερότητα της σκέψης τους και της γραφής τους, στα έργα τους διαβλέπουμε την συναισθηματική φόρτιση, την ψυχανάλυση των χαρακτήρων ανθρώπων που ρέπουν προς την παρανομία και την ανηθικότητα. Ο Ναμπόκοφ, εκπρόσωπος και επίγονος αυτής της σπουδαίας σχολής, δηλώνει παρών με ένα ακόμα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, γραμμένο σε μια εποχή τόσο ταραχώδη. Όλα αυτά τα ονόματα που μόλις αναφέρθηκαν μόνο τυχαία δεν είναι, πρόκειται για ισχυρές και εξέχουσες προσωπικότητες που έλαμψαν και άφησαν παρακαταθήκη, μοναδική κληρονομιά στις επερχόμενες γενιές.Περισσότερα

Διονύσης Καψάλης, Η απόσυρση του τεχνίτη, Εκδόσεις Άγρα

Το μεγαλείο του ποιητή είναι αδύνατο να μετρηθεί, ό,τι και να λεχθεί θα είναι πολύ λίγο, το ίδιο και το εκτόπισμα του πνευματικού ανθρώπου. Ο Καβάφης δεν ανήκει σε κανέναν παρά μόνο στην αιωνιότητα και στον κόσμο, σε όλους αυτούς που τον μελετούν και θα συνεχίσουν να τον μελετούν εις το διηνεκές διότι απλά η ποίησή του, το ιστορικό του υπόβαθρο, τα νοήματά του είναι ανεξάντλητα. Κάθε μελέτη αφιερωμένη στον Καβάφη είναι ένα σκαλί στην προσέγγισή του, στην προσπάθεια κατανόησής του, τόσο της προσωπικότητάς του όσο και του πολύπλευρου και πολυδιάστατου έργου του. Το καβαφικό σύμπαν είναι αυτό το οποίο αναλύει ο Διονύσης Καψάλης μέσα από δύο συγκεκριμένα μονοπάτια, δύο διαδρόμους που μας φέρνουν όλο πιο κοντά στην ανάσα του ποιητή. Το ένα αφορά στην ίδια του τη ζωή και το γεγονός πως γηράσκει και άρα πλησιάζει όλο και περισσότερο στον θάνατο, είναι κάτι το οποίο πραγματεύεται σε ποιήματά του, είναι η αδυναμία να αντικρύσει τον χρόνο. Το άλλο έχει να κάνει με την καβαφική αυτοπραγμάτωση, το γεγονός δηλαδή πως ο ποιητής νιώθει πως με κάποιον τρόπο έχει επιτελέσει την αποστολή του, έχει πράξει ορθώς όσα είχε μέσα του ονειρευτεί. Περισσότερα

Maurice Attia, Τα χρώματα της εκδίκησης, Εκδόσεις Πόλις

Αγωνία, δράση, εύστοχες περιγραφές χαρακτήρων, μυστηριώδεις φόνοι και αμφιλεγόμενες κινήσεις γεμάτες υποψία και αμφιβολία, όλα αυτά είναι συστατικά μίας επιτυχημένης συνταγής ενός δεξιοτέχνη του αστυνομικού λογοτεχνικού μυθιστορήματος, όπως είναι ο Μωρίς Αττιά. Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό που πηγαίνει πέρα από την απλή ανακάλυψη του δολοφόνου και την εξιχνίαση του εγκλήματος. Είναι αυτό που διαθέτει λογοτεχνική ευστροφία, αφηγηματικό ειρμό, αυθεντική και όχι επιτηδευμένη αγωνία, αυτό που με λίγα λόγια συνδυάζει αστυνομικό δαιμόνιο και χτίσιμο ευφάνταστων χαρακτήρων. Είναι πολλές φορές εμποτισμένο με κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές ή άλλες εκφάνσεις που αφορούν σε γεγονότα πραγματικά ή κοντά στην πραγματικότητα έτσι που να αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με μια αύρα μυστηρίου. Η τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος ίσως να είναι και η πιο δύσκολη ως προς την σύλληψη των χαρακτήρων, την συνοχή και την εξιστόρηση με τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης να νιώθει πως το αστυνομικό που κρατά στα χέρια του δεν αντιγράφει μανιέρα αλλά διατηρεί την δική του προσωπική χροιά και ύφος. Περισσότερα

Τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ καθημερινής ζωής και λογοτεχνικής αφήγησης στη συλλογή διηγημάτων ‘Ελέφαντας’, του Ρέϊμοντ Κάρβερ

Ο Αμερικανός διηγηματογράφος και ποιητής Ρέϊμοντ Κάρβερ (Raymond Carver) συγκαταλέγεται αναμφίβολα στους ειδήμονες της αφηγηματικής ικανότητας και τεχνικής και μάλιστα θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι δεν βαδίζει απλώς εντός της τέχνης αυτή, αλλά την αναβαθμίζει κιόλας, μέσα από τους ιδιαίτερους λογοτεχνικούς πειραματισμούς του. Η αφηγηματική δεινότητα του Ρέϊμοντ Κάρβερ, έτσι όπως αυτή εκφράζεται στη συλλογή ‘Ελέφαντας’, η οποία περιέχει τα τελευταία διηγήματα που έγραψε, χαρακτηρίζεται από μία σειρά αντιθετικών – φαινομενικά – δίπολων, των οποίων όμως η αγαστή συνέργεια καταφέρνει να κατασκευάσει ένα ιδιαίτερο και γαλήνιο αφηγητικό περιβάλλον. Εξηγώ τι εννοώ.Περισσότερα

William Faulkner, Φως τον Αύγουστο, Εκδόσεις Gutenberg

Ο Ουίλλιαμ Φώκνερ -σε μία συνέντευξη που έδωσε το 1956 στη Τζιν Στάιν αναφέρει χαρακτηριστικά για το ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει ο εκάστοτε δημιουργός: “Ο καλλιτέχνης δεν έχει σημασία. Μόνο αυτό που δημιουργεί έχει σημασία, εφόσον δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο για να ειπωθεί. Ο Σέξπιρ, ο Μπαλζάκ, ο Όμηρος, όλοι τους έγραψαν για τα ίδια πράγματα, κι αν είχαν ζήσει χίλια ή δύο χιλιάδες χρόνια ακόμα, οι εκδότες δεν θα είχαν ανάγκη κανέναν άλλο έκτοτε”. Ο Ουίλλιαμ Φώκνερ, βραβευμένος με Νόμπελ το 1949, υπήρξε, μαζί με τον Στάινμπεκ και τον Χέμινγουεϊ,  ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης αμερικανικής μυθοπλασίας με έναν λόγο βαθιά πολιτικό και στοχευμένο στην ανάδειξη των κοινωνικών ανισοτήτων, όπως είναι για παράδειγμα οι φυλετικές διακρίσεις, ένα πρόβλημα οικουμενικό και με διαστάσεις σε παγκόσμια κλίμακα ειδικά την εποχή εκείνη.Περισσότερα