Ανδρέας Ανδριανόπουλος, Κατερίνα Σφόρτσα, Εκδόσεις Αρμός

Η ιστορία ανέκαθεν αποτελούσε το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατάει ο άνθρωπος για να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από γεγονότα, κρίσεις και ανατροπές. Κατά τον Χέγκελ “το μόνο που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία”. Ο συγγραφέας Ανδρέας Ανδριανόπουλος σμιλεύει την ιστορία μιας πολύ άστατης μα και πολύ ενδιαφέρουσας περιόδου, αυτής της Αναγέννησης. Έχει τη δεξιοτεχνία και την αφηγηματική δεξιότητα να ξεδιπλώνει το κουβάρι της αφήγησής του για να μας φωτίσει γνωστές και άγνωστες πλευρές αυτής της τόσο μακραίωνης ιστορίας, μιας ιστορίας γεμάτη από πολέμους, συνωμοσίες, ανατροπές και συμμαχίες που εύκολα διαλύονται. Η Ευρώπη, ήδη από τον 15ο αιώνα έχει να επιδείξει ριζικές αλλαγές, οι οποίες όσο περνούν τα χρόνια και οι αιώνες γίνονται ακόμα πιο εμφανείς. Κοινωνικά, πολιτικά αλλά και πολιτιστικά, στην Ευρώπη διαμορφώνονται έντονες εξελίξεις και η Ευρώπη μετατρέπεται σε ένα κέντρο εξελίξεων παγκοσμίως, γίνεται το κέντρο του κόσμου. Στην Γηραιά ήπειρο θα συγκεντρωθούν ο πλούτος, τα επιτεύγματα, τα πρόσωπα που θα σημάνουν μία νέα εποχή για την ανθρωπότητα. Οι πόλεμοι δίχασαν τους ευρωπαϊκούς λαούς και τα πεδία μάχης αιματοκύλησαν τα εδάφη, ωστόσο ήταν ένα αναγκαίο κακό για να ανατείλει ένα καλύτερο μέλλον, θεατές του οποίου είμαστε εμείς σήμερα.Περισσότερα

Λουίς Καρντόσο, Το χρονικό ενός ταξιδιού, Εκδόσεις Βακχικόν

Η αδηφάγος αποικιοκρατική πολιτική των παραδοσιακών μεγάλων δυνάμεων όπως για παράδειγμα, της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας ενδυνάμωσε την παρουσία των χωρών αυτών στο παγκόσμιο στερέωμα και εδραίωσε δίχως αμφιβολία την ηγεμονία τους. Ωστόσο, δημιούργησε παράλληλα και αναπόφευκτα μία πραγματικότητα που θύμιζε πυριτιδαποθήκη καθώς η παρουσία των μεγάλων δυνάμεων σε χώρες όπως η Ινδία, η Ινδονησία, η Γαλλική Πολυνησία, η Χαβάη δεν έγινε ποτέ με τη σύμφωνη γνώμη του γηγενούς πληθυσμού. Η στρατηγική των κυβερνώντων να επιβάλλουν με βία και αυταρχισμό τις πολιτικές τους, προκαλούσε αντιδράσεις από τους εξουσιαζόμενους λαούς, οι οποίοι απεχθάνονταν φυσικά την παρουσία τους και επιθυμούσαν το τέλος της καταπίεσης από τον ξένο ζυγό. Οι λογοτέχνες, όπως ο Καρντόσο, δεν θα μπορούσαν να μην λάβουν το λόγο σε αυτή την αλλόκοτη και απαράδεκτη συγκυρία, καθώς έγιναν οι ίδιοι κοινωνοί των πολλαπλών αντιδράσεων των ανθρώπων και με τη γραφή τους ουσιαστικά επέκριναν με καυστικό τρόπο τις απαράδεκτες μεθόδους καταστρατήγησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της αλαζονείας της εξουσίας των συμπατριωτών τους.Περισσότερα

Αλέξανδρος Δουμάς, Η χλωμή κυρία, Εκδόσεις Ροές

Άλλο ένα διαμάντι προστέθηκε στην λευκή σειρά των μικρομεγάλων βιβλίων λογοτεχνίας, μια ακόμα απόδειξη πως η κλασσική λογοτεχνία όχι μόνο δεν πεθαίνει αλλά ξαναζεί μέσα από νέες μεταφράσεις και νέες εκδόσεις. Είναι η επιβεβαίωση της ρήσης του Ίταλο Καλβίνο στο περίφημο δοκίμιό του «Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς» όπου αναφέρει πως κλασικό είναι ένα βιβλίο που δεν έχει ολοκληρώσει αυτά που έχει να πει. Η ιστορία του Δουμά έρχεται από την ανάγκη του ανθρώπου να εξηγήσει το ανεξήγητο, να ερμηνεύσει το δυσερμήνευτο, να αγγίξει τα όρια της μεταφυσικής και να προσπαθήσει να κατανοήσει το τι συμβαίνει ή τι θα μπορούσε να συμβαίνει όταν ο θάνατος χτυπάει την πόρτα μας. Ο Δουμάς συγκαταλέγεται σε εκείνους που ασχολήθηκαν με το ζήτημα αυτό και με όπλο και οδηγό τις ανησυχίες και τις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου που καθρεφτίζονται στα έργα του μας συστήνει την χλωμή κυρία, μια ιστορία αυτοτελή μέρος όμως μιας σειράς διηγημάτων. Είναι ένα από τα διηγήματα που θα βρούμε στην γαλλική έκδοση Mille et un fantômes, για όποιους αναγνώστες θέλουν να την αναζητήσουν μιας και δεν κυκλοφορεί στα ελληνικά.Περισσότερα

Νικολό Μακιαβέλι, Ο ηγεμόνας, Εκδόσεις Ψυχογιός

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα από τα πιο εμβληματικά και τα πιο ρηξικέλευθα κείμενα της παγκόσμιας εργογραφίας καθώς αγγίζει το πολιτικό, το ιστορικό, το φιλοσοφικό και το κοινωνικό μέσα από μια αφήγηση ενός ανθρώπου που έζησε την ιστορία όντας μέσα στις εξελίξεις και όχι ως εξωτερικός παρατηρητής. Ο Μακιαβέλι έχει παρεξηγηθεί από πολλούς που χρησιμοποιούν εσφαλμένα το όνομά του για να δηλώσουν και να υπονοήσουν ένα κάποιο είδος δολοπλοκίας ή και συνωμοσίας, κάτι που σαφώς και δεν ισχύει επ’ ουδενί. Αυτό καθίσταται σαφές μέσα από αυτό το εγχειρίδιο γνωριμίας με τον κορυφαίο στοχαστή που έβαλε τη σφραγίδα του στα γράμματα και στην πολιτική σκέψη. Αναμφίβολα, ο ηγεμόνας αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά βιβλία στην ιστορία των αιώνων και είναι ένα βιβλίο που γράφεται από τον Νικολό Μακιαβέλι ως οδηγός διακυβέρνησης και οδηγός δημοκρατίας σε άστατους καιρούς.  Σε αυτό, καταγράφει όλες του τις σκέψεις περί της ορθής ηγεμονίας τόσο σε καιρούς ειρήνης όσο και πολέμου, απόψεις που ποτέ δεν έγιναν αποδεκτές και σεβαστές, ποτέ δεν εισακούστηκαν από την φλωρεντινή πολιτική τάξη της εποχής του.Περισσότερα

Giorgio Agamben, Τα απομεινάρια του Άουσβιτς, Εκδόσεις Έρμα

Άουσβιτς. Η πόλη φάντασμα που ο χρόνος σταμάτησε, η πόλη όπου ακόμα και σήμερα, 85 χρόνια από τότε, μυρίζει καμμένη σάρκα και εξόντωση αθώων ανθρώπων. Ο τόπος στον οποίο κάποιοι παρανοϊκοί αποφάσισαν να στρατοπεδεύσουν τα πιο εγκληματικά τους όνειρα για χειραγώγηση αθώων ανθρώπων απλά και μόνο με βάση τη διαφορετικότητά τους. Ένας τόπος μνήμης σήμερα που πάντα θα μας θυμίζει τι συνέβη εκείνα τα δραματικά χρόνια, τότε που ολόκληρα τρένα διέσχιζαν την Ευρώπη για να καταλήξουν τόσο εκεί όσο και σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης για να εξολοθρεύσουν ανθρώπινες ψυχές που δεν είχαν φταίξει σε κάτι, το μόνο για το οποίο θα λογοδοτούσαν με το θάνατό τους ήταν η φυλή τους. Το Άουσβιτς, το οποίο γεωγραφικά τοποθετείται δυτικά της πόλης της Κρακοβίας μόλις 60χλμ, από το 1979 αποτελεί μέρος των Μνημείων Παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Η ιστορία της ανθρωπότητας έχει πολλά παραδείγματα φρίκης και αποτροπιασμού, ίσως η ιστορία αυτών των χώρων “αποθήκευσης” ανθρώπων για την εξόντωσή τους να βρίσκει όμοιά της την Ιερά Εξέταση στην Αναγέννηση και την πυρά στον Μεσαίωνα, τότε που αθώοι άνθρωποι καίγονταν ζωντανοί με το πρόσχημα μιας κάποιας φανταστικής αιρετικής δράσης.Περισσότερα

J. M. Coetzee, Βίος και πολιτεία του Μάικλ Κ, Εκδόσεις Διόπτρα

Βραβευμένο με Booker το 1983, το μυθιστόρημα αυτό του Κούτσι είναι μια γροθιά στο στομάχι του εσωτερικού πολέμου που πνίγει την Νότια Αφρική. Πρόκειται για μια πολύ δύσκολη περίοδο κατά την οποία λευκοί και μαύροι βιώνουν έναν αλληλοσπαραγμό και οι συνέπειες για την συμβίωση είναι ολέθριες ενώ οι προβλέψεις για ειρήνη δυσοίωνες. Ο Μάικλ Κ είναι ένα πρόσωπο που καθρεφτίζει το δράμα μιας χώρας παρασυρμένης στο χάος που επικρατεί. Ο Κούτσι, που βίωσε όλες αυτές τις καταστάσεις εκ του σύνεγγυς, δεν μασάει τα λόγια του και ο λόγος του είναι αιχμηρός και σαρκαστικός. Με όπλο τον πρωταγωνιστή του, μας οδηγεί στα μονοπάτια της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού που μαστιγώνει την κοινωνία και οδηγεί σε απρόσμενες και απροσδόκητες εξελίξεις. Το ράπισμα στον απλό σύγχρονο άνθρωπο – τον Μάικλ Κ σε αυτήν την περίπτωση – που δεν φταίει σε κάτι αλλά βιώνει στο πετσί του τις συνέπειες ενός ολέθριου πολέμου είναι το σημείο αναφοράς σε αυτό το εξαιρετικά επίκαιρο μυθιστόρημα.Περισσότερα

Arthur Brand, Τα άλογα του Χίτλερ, Εκδόσεις Οξύ

Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ.Περισσότερα

Χρήστoς Χρηστοβασίλης, Γιαννιώτικα διηγήματα, Εκδόσεις Ροές

O Φραντς Κάφκα είχε κάποτε πει πως τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Και πράγματι τα καλά βιβλία υπάρχουν και εμείς αξίζει να τα βρούμε. Κάπου κρύβονται και μας περιμένουν να ανακαλύψουμε τη ζωή που αυτά κρύβουν μέσα τους. Ένα καλό βιβλίο θα είναι πάντα ένας λόγος να κρατάμε απόσταση από το κακό που συμβαίνει γύρω μας και να ξεφεύγουμε με το νου και την ψυχή μας μέσα από ιστορίες πραγματικές ή φανταστικές. Μην ξεχνάμε πως τα βιβλία είναι η αφορμή να νιώσουμε πως δεν είμαστε μόνοι, πως έχουμε καλή παρέα και μπορούμε να ευφρανθούμε. Είναι όμως και ένας εξαιρετικός τρόπος να προσκαλέσουμε τους φίλους μας και να συζητήσουμε, το βιβλίο είναι μεταξύ άλλων κοινός τόπος διαλόγου, χαράς, ανταλλαγής απόψεων και ψυχαγωγίας. Τα διηγήματα του Χρηστοβασίλη με αυτή την εντοπιότητα που τα διακρίνει και την ιστορικότητα όμως με την οποία είναι εμποτισμένα μας οδηγεί στα άγνωστα μονοπάτια ενός ανθρώπου που υπηρέτησε πολλάκις τον τόπο του, τον αγάπησε, τον πόνεσε, λαχτάρησε να τον δει ελεύθερο. Μέσα από το δικό του μετερίζι έγραψε διηγήματα για να υμνήσει την ιδιαίτερη πατρίδα του και να τιμήσει τους γονείς του που δεν πρόλαβαν να δουν τα Γιάννενα ελεύθερα.Περισσότερα

Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, Εκδόσεις Κέδρος

Κάθε έκδοση ποιημάτων του Καβάφη, ακολουθούμενη από σχόλια και σημειώματα σχετικά με το έργο του, είναι μια παρακαταθήκη για όλους εμάς τους αναγνώστες που λαχταρούμε να αντλήσουμε λίγη από την γοητεία του αιώνιου ποιητή. Ο Νάσος Βαγενάς, που έχει αναλάβει την επιμέλεια της έκδοσης στο εισαγωγικό σημείωμα αυτής της εξαιρετικά φροντισμένης έκδοσης, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ο Καβάφης γνώριζε ότι ο ποιητικός του λόγος, που με τόσο κόπο και με τόση τέχνη είχε διαπλάσει μέσα από την αναχώνευση ποικίλων στοιχείων των ποιητικών τεχνοτροπιών του δέκατου ένατου αιώνα και της αρχαίας ελληνικής εποχής, θα γινόταν, παρά την ιδιοτυπία του, όχι μόνο δεκτός στον ποιητικό κανόνα, αλλά και θα διαμόρφωνε τον κανόνα περισσότερο απ’ όσο συνήθως τον διαμορφώνει ένα έργο που έρχεται να προστεθεί σ’ αυτόν». Το έργο του Καβάφη, αυτά τα ποιήματα γεμάτα ιστορικότητα και λυρικότητα που θυμίζουν την Σαπφώ και τον Αρχίλοχο, ταξιδεύουν στο διάβα του χρόνου και χαρίζουν υπερηφάνεια μέσα από την οικουμενικότητά τους.Περισσότερα

Νάνσυ Μίτφορντ, Το κυνήγι του έρωτα, Εκδόσεις Πατάκη

Η Μίτφορντ ακολουθεί πολύ το αφηγηματικό ύφος του Χένρι Τζέιμς στην προσπάθειά της να περιγράψει τη ζωή στην αγγλική ύπαιθρο. Οι ιστορίες της Μίτφορντ είναι μία καταγραφή ηθογραφική του καιρού της και ένα μωσαϊκό ανάλυσης χαρακτήρων και προσώπων. Τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στις ιστορίες που υφαίνει με περίπλοκους κόμπους και περίτεχνο δέσιμο είναι άνθρωποι από τις ανώτερες τάξεις της αγγλικής κοινωνίας την οποία ενδεχομένως να κατακρίνει για τις ανώφελες και ανούσιες πολλές φορές δραστηριότητες και ενασχολήσεις. Αυτή η ιδιαίτερη κυρία με το αγγελικό πρόσωπο, είχε μέσα της το δαιμόνιο του ανθρώπου που θέτει εαυτόν ενώπιον της ανάκρισης του κοινού ίσως με μία διάθεση να εξιλεωθεί για τα δικά της σφάλματα. Ο Έζρα Πάουντ έγραψε το εξής: “Η δουλειά του καλλιτέχνη είναι να κάνει την ανθρωπότητα να συνειδητοποιεί τον εαυτό της.” Βέβαια, ακολουθεί πολύ και την αφηγηματική τέχνη των συγγραφέων του 19ου αιώνα όπως η Τζέιν Όστιν, ο Τόμας Χάρντυ και οι αδελφές Μπροντέ, οι οποίοι και αυτοί ακτινογράφησαν, εμμέσως πλην σαφώς, τα τρωτά σημεία της άστατης ανθρώπινης φύσης.Περισσότερα

Τζόρτζ Όργουελ, Ο δρόμος για την αποβάθρα του Γουίγκαν, Εκδόσεις Αίολος

«Η φωνή του Όργουελ είναι πρωτίστως μια καθημερινή αγγλική φωνή. Έρχεται ευθέως να μας συναντήσει ή μας έλκει προς το μέρος της. Κι άλλοι συγγραφείς διαθέτουν δική τους «φωνή», αλλά στην περίπτωση τους πρόκειται για ζήτημα ύφους ή στυλ, όχι ουσίας. Η φωνή του Όργουελ εκφράζει αυτά που βλέπει ένα ασυνήθιστα διεισδυτικό μάτι, ένα μάτι που παρατηρεί σημαντικές λεπτομέρειες όπως τη σφραγίδα για τις «κρατήσεις θανάτου» στα γραφεία των ορυχείων, κάνοντάς μας να αναλογιστούμε πόσο συχνοί ήταν οι θάνατοι στις στοές» γράφει στον επίλογο του βιβλίου ο, μεταξύ άλλων ιδιοτήτων, καθηγητής Ρίτσαρντ Χόγκαρντ σχετικά με το έργο του Τζορτζ Όργουελ και την ενασχόλησή του με το θέμα τόσο των ανθρακωρύχων στην μεσοπολεμική Αγγλία όσο και με το ζήτημα του σοσιαλισμού και την επέλαση του φασισμού στην Γηραιά ήπειρο · τα λόγια του είναι σκληρά και δυστυχώς προφητικά.Περισσότερα

Γεώργιος Θ. Μαυρογορδάτος, Αινίγματα της αθηναϊκής δημοκρατίας, Εκδόσεις Πατάκη

Η αθηναϊκή δημοκρατία οφείλει να είναι πρότυπο και μοντέλο προς μίμηση για κάθε δημοκρατικό καθεστώς του σήμερα καθώς μπορεί να λειτουργήσει για μας σαν γονιμοποιό σπέρμα, δεδομένου ότι μας επιτρέπει να δούμε εν τη γενέσει τους πληθώρα στοιχείων πάντοτε επίκαιρων – μπορεί και πρέπει να είναι για μας κέντρισμα, έμπνευση και πηγή ιδεών. Ο πολυγραφότατος Γεώργιος Μαυρογορδάτος, μέσα από αυτό το εξαιρετικό πόνημα, ξετυλίγει την ιστορία του πολιτεύματος που ονομάζεται δημοκρατία, αναδεικνύει κάποια αινιγματικά της σημεία και κάποιους προβληματισμούς ενώ παράλληλα προσφέρει στον αναγνώστη, μέσα από μια εμπεριστατωμένη και άρτια μελέτη, πλούτο και πληθώρα πληροφοριών για τον θεσμό που σήμερα απολαμβάνουν οι προηγμένες κοινωνίες ανά τον κόσμο. Η δημοκρατία ως πολίτευμα μπορεί να μην διεκδικεί δάφνες τελειότητας, έχει και αυτή τα τρωτά της σημεία, ωστόσο κατά κοινή παραδοχή είναι επαρκέστερο και αρτιότερο πολλών άλλων ειδών διακυβέρνησης και αυτό επί του πρακτέου.Περισσότερα