Δημοσιεύτηκε στισ

Φρέντυ Γερμανός, Γυναίκα από βελούδο, Εκδόσεις Διόπτρα

Δεν είναι Έρνεστ Χέμινγουεϊ, όπως ο ίδιος αναφέρει στο υστερόγραφο της έκδοσης, είναι όμως εδώ παρών ανάμεσά μας, ένας συγγραφέας με γνώσεις που αποτυπώνονται στα γεμάτα έμπνευση βιβλία του. Αδιαμφισβήτητος δανδής της εποχής του με ατελείωτες και επιτυχημένες εκπομπές σε μια τηλεόραση γεμάτη ποιότητα παρά το γεγονός πως ήταν ασπρόμαυρη εκεί στις αρχές του ’70. Θυμάται κανείς τους ανθρώπους, ηθοποιούς, τραγουδιστές που φιλοξενούσε κάθε φορά και τις συζητήσεις μαζί τους. Ο Φρέντυ Γερμανός υπήρξε ένας άνθρωπος πνευματικός, ευφυής, γνώστης της ιστορίας και ένας εξαιρετικός χειριστής του λόγου και της ελληνικής γλώσσας. Σε αυτά ας προστεθεί το αστείρευτο βιτριολικό του χιούμορ, η εγνωσμένη του αξία ως κειμενογράφος και αρθρογράφος, ενώ ως ρεπόρτερ έγραψε τη δική του ιστορία. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω και της συνεχούς του μελέτης ήταν τα βιβλία του, τα μυθιστορήματα/βιογραφίες, στα οποία κάθε φορά σκιαγραφούσε και φιλοτεχνούσε την προσωπογραφία μιας φυσιογνωμίας όπως η Σοφία Τρικούπη εν προκειμένω. Οι εκδόσεις Διόπτρα πολύ ορθά επαναφέρουν στο προσκήνιο αυτά τα τόσο μοναδικά βιβλία, ώστε να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Άνθρωποι σε κατάσταση σύγχυσης και εσωτερικής πολιορκίας (Djuna Barnes, Νυχτοδάσος, Εκδόσεις Gutenberg)

Η έκδοση μας συστήνεται με δύο εισαγωγές, μία πρώτη από τον Τ.Σ. Έλιοτ και μια δεύτερη από την εξαιρετική συγγραφέα Τζάνετ Γουίντερσον. Ο Τ.Σ. Έλιοτ γράφει την εισαγωγή αυτή με αφορμή την πρώτη έκδοση του βιβλίου το 1937 και αναφέρει χαρακτηριστικά: “Το βιβλίο δεν είναι απλώς μια συλλογή ατομικών πορτρέτων ͘  οι χαρακτήρες είναι όλοι σφιχτά δεμένοι μεταξύ τους, όπως είναι και οι άνθρωποι στην πραγματική ζωή, περισσότερο εξαιτίας αυτού που αποκαλείται τύχη ή πεπρωμένο, παρά από συνειδητή επιλογή του ενός για τη συντροφιά του άλλου: το κέντρο του ενδιαφέροντος εντοπίζεται σε ολόκληρη τη σύνθεση που σχηματίζουν, παρά στα επιμέρους συστατικά της”. Τα πρόσωπα της Μπαρνς μοιάζει να ανεβοκατεβαίνουν τον Άδη των επιθυμιών τους και των συναισθηματικών τους εξάρσεων με μία μοίρα ανθρώπινη για την οποία δεν είναι ουσιαστικά ένοχοι.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Franz Kafka, Γράμμα στον πατέρα, Εκδόσεις Μίνωας

Αινιγματική περσόνα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, σε όλο το φάσμα της άστατης λόγω της ιδιοσυγκρασίας του λογοτεχνικής του διαδρομής, ο Κάφκα παλεύει με το εγώ του, αντιμετωπίζει τον εαυτό του και αγωνίζεται μέσα του να ορθοποδήσει. Σε όλη του τη ζωή, αναζητά την ευτυχία που μοιάζει με την άκρη ενός νήματος που πασχίζει να πιάσει αλλά όλο του ξεφεύγει γιατί παραπατάει μέσα στους συλλογισμούς του που βυθίζονται στην απώλεια της φύσης του. Στην επιστολή αυτή δεν θα απομακρυνθεί καθόλου από τις εσωτερικές του αναζητήσεις και θα επιχειρήσει, δια μέσου της γραφής, που ήταν και το φάρμακό του σε αυτά που τον κατέτρεχαν, να δώσει λύση στις προσωπικές και ενδόμυχες παλινωδίες του μήπως και ξεφύγει από τους φόβους του και την πατρική φιγούρα που τον έχει στοιχειώσει. Υπάρχει όμως και μια άλλη οπτική σε σχέση με το Γράμμα στον πατέρα, βιβλίο που δεν διάβασε ποτέ ο πατέρας του, Χέρμαν Κάφκα. Είναι ένα χρονικό και ένα ιστορικό θρήνου του ίδιου του Κάφκα, το οποίο και απευθύνει στον πατέρα του για να κατευνάσει την θλίψη που τον κατακυριεύει. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ένας μοναχικός καβαλάρης αποκαλύπτεται και εξομολογείται από καρδιάς (Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Η ρωσική ψυχή, Εκδόσεις Πατάκη)

Ταπεινός και καταφρονεμένος, αιώνιος σύζυγος, αδερφός του εαυτού του, έφηβος που πέρασε την ζωή του μέσα σε λευκές νύχτες, αυτός είναι ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. “Τα διηγήματα που περικλείονται στα κείμενα του Ημερολογίου ενός συγγραφέα συνιστούν αυτόνομα λογοτεχνικά έργα, μπορούν όμως να εκληφθούν και ως παραβολές, να υπηρετήσουν ως καλλιτεχνικές εικονογραφήσεις των ιδεολογικών επιχειρημάτων που ο Ντοστογιέφσκι προτείνει στα άρθρα που τον πλαισιώνουν”. Αυτά γράφει η Rosamund Bartlett, στην εξαιρετική εισαγωγή, αναλύοντας με λεπτομέρεια τους λόγους που οδήγησαν τον Ρώσο συγγραφέα να καταγράψει τις σκέψεις του σε αυτό το ημερολόγιο, το οποίο αν μη τι άλλο αποτελεί αυτοτελές έργο και μάλιστα μεγίστης σημασίας.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Χουάν Ρούλφο, Πέδρο Πάραμο, Εκδόσεις Πατάκη

Ο Φραντς Κάφκα στην Μεταμόρφωση περιγράφει έναν δεσποτικό και αυταρχικό πατέρα, την εικόνα του οποίου ο ήρωας αδυνατεί να απεμπολήσει καθώς τον έχει στοιχειώσει αυτή η πατρική μορφή η οποία τα πάντα καταδυναστεύει. Απέναντι στον σπασμένο του καθρέφτη και το ρημαγμένο του εγώ αντιπαλεύει ένα alter ego μήπως και σώσει αυτό καθαυτό το εγώ του. Έτσι, επιστρατεύει όλα εκείνα τα όπλα που θα τον καταστήσουν βράχο και όχι έρμαιο του εαυτού του έτοιμο να τον κατασπαράξουν οι αναμνήσεις και η τρομοκρατία της συνείδησής του που πυροβολείται συνεχώς από πυρά εσωτερικής φύσης και ενδοοικογενειακής τρομοκρατίας. Σε αυτή την λογική και με όρους αρχαίας ελληνικής τραγωδίας κινείται και πορεύεται και ο Χουάν Ρούλφο στο εκπληκτικό Πέδρο Πάραμο, όπου ο Γκρέγκορ του Κάφκα αντικαθίσταται από τον γιο Χουάν Πρεσιάδο και εδώ η δημόσια υπηρεσία είναι η Κομάλα, ο τόπος όπου είναι συνυφασμένος με την χαμένη πια μητρική μορφή.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Θνητοί αιχμάλωτοι του έρωτα και άλλα επικίνδυνα δαιμόνια (Alfred de Musset, Οι δύο ερωμένες & άλλες νουβέλες, Εκδόσεις Ροές)

“Έρωτα, μάστιγα εσύ του Κόσμου, τρέλα. Εσύ που με τόσο εύθραυστους δεσμούς δένεσαι με την ηδονή…”. Αυτά είναι τα λόγια του συγγραφέα που και στις τρεις ιστορίες που παρουσιάζονται εδώ υμνεί τον έρωτα, αυτόν που καθ’ ομολογία του ίδιου μπορεί και ανυψώνει ενώ παράλληλα έχει την υπέρτατη δύναμη να καταδικάζει. Λάτρης ο ίδιος των γυναικών και εξαιρετικός χειριστής της γλώσσας από πολύ μικρή ηλικία, εδώ ξεδιπλώνει όλο τον εσωτερικό του κόσμο και παραδίδει στον αναγνώστη ιστορίες βγαλμένες από μία ζωή γεμάτη έρωτα που χωρίς αυτόν δεν νοείται η ύπαρξή μας. Έναν έρωτα κεραυνοβόλο και συνάμα επικίνδυνο γιατί όσο εύκολα ενώνει ανθρώπους άλλο τόσο μπορεί και τους διαλύει ενώ αποδεκατίζει τη διάθεσή τους για ζωή. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Elisabeth Gaskell, Η ιστορία της παραμάνας, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ο  Γκυ ντε Μωπασάν, στο βιβλίο του ο Οξαποδώ, γράφει για την συνάντησή του με μια μορφή που αν την εικονοποιούσαμε θα είχε μάλλον την όψη του περίφημου πίνακα Η κραυγή του Νορβηγού ζωγράφου Έντβαρτ Μουνκ. Ο Γάλλος συγγραφέας στέκεται αντιμέτωπος με ένα περίεργο και αλλόκοτο ον το οποίο δυσκολεύεται να προσδιορίσει, ένα ον που τον στοιχειώνει σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς του. Μην ξεχνάμε επίσης το βιβλίο Φρανκενστάιν της Μαίρης Σέλλευ, φίλης του Λόρδου Βύρωνα, η οποία και ήταν ουσιαστικά από τις πρώτες γυναίκες που ασχολήθηκαν με την λογοτεχνία τρόμου. Η Ελίζαμπεθ Γκάσκελ, γνωστή από το μυθιστόρημά της Βορράς και Νότος, είναι μια σημαίνουσα μορφή των γραμμάτων εκείνης της εποχής και ζει σε μια εποχή έντονων διεργασιών στην κοινωνία στην οποία συμμετέχει και είναι μέρος της. Είναι εύλογο λοιπόν μέσα από την παρατήρηση των ανθρώπινων συμπεριφορών αλλά και μέσα από την ολοένα και αυξανόμενη μεταβολή των κοινωνικών καταστάσεων να προβληματίζεται έντονα και αυτό να το μετουσιώνει σε μια νουβέλα, η οποία είναι γεμάτη από απόκοσμες και παράξενες εικόνες, εισάγοντας νωρίς την έννοια της βίας και δη της ψυχολογικής.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Γυναίκες δυναμικές και γενναίες από τον αρχαίο κόσμο των μύθων (Pat Barker, Η σιωπή των κοριτσιών, Εκδόσεις Αιώρα)

“Στη γυναίκα αρμόζει η σιωπή” λέει η Βρισηίδα, η Τρωάδα σκλάβα και αφηγήτρια του βιβλίου της Μπάρκερ. Η Ιλιάδα, το περίφημο και ξακουστό έπος του Ομήρου, κατά μια έννοια ξαναγράφεται από την πλευρά, αυτή την φορά, των κοριτσιών. Η Βρισηίδα, σκλάβα του Αχιλλέα βιώνει από μέσα όλα τα γεγονότα του Τρωικού πολέμου και καταθέτει τη δική της προσωπική ματιά σε όλα έζησε ως αιχμάλωτη στο ελληνικό στρατόπεδο. Διενέξεις, παρασκήνια, φόβοι και αγωνίες, όλα τα συναισθήματα μιας γυναίκας υποταγμένης αλλά αξιοπρεπούς λαμβάνουν χώρα μέσα από την ιστορία, την οποία η Μπάρκερ χτίζει και ουσιαστικά ξαναγράφει ένα μέρος της Ιλιάδας με το δικό της προσωπικό τρόπο. Δεν προσπαθεί, άλλωστε κάτι τέτοιο θα ήταν ανόητο και μάταιο, να συγκριθεί με τον μεγάλο Έλληνα αφηγητή, αλλά παρουσιάζει μια άκρως ενδιαφέρουσα και μεστή ιστορία γύρω από την μάχη των μαχών μέσα από το πρίσμα της δικής της ηρωίδας.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Έρνεστ Χέμινγουεϊ, η τελευταία συνέντευξη και άλλες συζητήσεις, Εκδόσεις Key books

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για τους πιο γοητευτικούς αλλά και πιο αμφιλεγόμενους συγγραφείς του 20ου αιώνα αλλά και όλων των εποχών. Μια ιδιαίτερη εκκεντρική προσωπικότητα, ένας παθιασμένος πότης και ένας άνθρωπος με πολλά ενδιαφέροντα, όπως για παράδειγμα μια από τις ιδιαίτερες ασχολίες του. Η σειρά βιβλίων με συνεντεύξεις των εκδόσεων Key Books που αφορούν σε σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Χέμινγουεϊ, είναι μια πρώτης τάξεως αφορμή να τον ξανασυναντήσουμε, να ξαναμάθουμε για εκείνον και να συνομιλήσουμε νοερά με τον συγγραφέα του Γέρος και η θάλασσα. Το βιβλίο αυτό αφιερωμένο στον Έρνεστ Χέμινγουεϊ ρίχνει φως σε πιο μύχιες πλευρές του καθώς αποκαλύπτεται ο άνθρωπος πίσω από τον συγγραφέα και ο συγγραφέας πίσω από τον άνθρωπο. Μέσα από την τελευταία συνέντευξη που έδωσε αλλά και συζητήσεις με πρόσωπα του περιβάλλοντός του, γινόμαστε κοινωνοί μιας μεγαλοφυίας που έχει πει τα πιο παράξενα αποφθέγματα όπως για παράδειγμα το περίφημο Μερικές φορές, ένας έξυπνος άνθρωπος αναγκάζεται να μεθύσει, για να περάσει την ώρα του με ηλίθιους. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ένας έξαλλος ερωτικός κόσμος και ένας λαός στο περιθώριο (Ανώνυμου, Η Μεσσαλίνα της Γαλλίας, Εκδόσεις Κίχλη)

Το κείμενο αυτό λοιπόν συντάσσεται λίγο πριν ξεσπάσει η ταραχώδης και ιστορική Γαλλική Επανάσταση. Είναι κατά μία έννοια και ένα κείμενο βαθιά πολιτικό αν δει κανείς την τελική έκβαση της ιστορίας. Πρόκειται για έναν κόσμο που απολαμβάνει σε αποκλειστικότητα, για έναν κόσμο των ολίγων που βρίσκεται αγκαλιά με τις ερωτικές απολαύσεις του, ένα αυλικό περιβάλλον απομονωμένο από τον έξω κόσμο που χαίρεται δίχως περιορισμούς, είναι μια περίκλειστη ερωτική θεατρική σκηνή όπου πρωταγωνιστούν η ακολασία και οι ερωτικές περιπτύξεις που δεν έχουν όρια. Από την άλλη υπάρχει ο λαός που ζει στο περιθώριο, ο λαός που σε λίγο θα εξεγερθεί γιατί δεν έχει να φάει και μια εκ των πρωταγωνιστριών των ερωτικών σκηνών και κύρια εμπνεύστρια τους που είναι η Μαρία Αντουανέτα τους ζητά να φάνε το περίφημο παντεσπάνι αντί για ψωμί.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Οκτάβια Ε. Μπάτλερ, Η παραβολή του σπορέα, Εκδόσεις Αίολος

Ζούμε σε μια περίοδο ιστορική, κοινωνική, πολιτική πολύ κρίσιμη και ιδιαίτερα επισφαλή με γεγονότα να συμβαίνουν με τρομακτική ταχύτητα ανά τον κόσμο, γεγονότα που επηρεάζουν άρδην τις ζωές μας σαν να περιμένουμε να έρθει η Δευτέρα παρουσία. Η Οκτάβια Μπάτλερ δεκαετίες πριν και με πνεύμα οξυδέρκειας έρχεται να ταράξει τα λογοτεχνικά νερά, με διαίσθηση σχεδόν μεταφυσική αλλά έχοντας βασιστεί πάνω στη μελέτη των κοινωνιών ήδη από τη δεκαετία του ’70 γράφει μια δυστοπική σειρά στην οποία περιγράφει τα μελλούμενα. Έχοντας κατά νου τα βιβλία του Όργουελ και σίγουρα του Άλντους Χάξλει αλλά και άλλων σημαινόντων συγγραφέων με τον ίδιο προσανατολισμό μας χαρίζει ένα μυθιστόρημα ιδιαίτερα σκληρό και ωμό αλλά παράλληλα τόσο αληθινό, βγαλμένο πραγματικά από τα σπλάχνα και τα άδυτα μιας αδυσώπητης πραγματικότητας. Η Μπάτλερ δεν είναι μια τυχαία συγγραφέας, αναδεικνύει τα τεκταινόμενα σε μια χώρα, τις ΗΠΑ, όπου το μέλλον ήδη γράφεται μέσα από το παρελθόν ενώ το παρόν διαμορφώνει το μέλλον πριν ακόμα υπάρξει. Είναι πραγματικά συγκλονιστικά τα όσα εκφράζει σε ένα μυθιστόρημα που είναι πολυδιάστατο και πολυπρισματικό, μια ελεγεία στην αβεβαιότητα και το παράλογο.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ο λόγος των κατακτητών και των εξουσιαστών προκαλεί ανατριχίλα (Zino Zini, Το συνέδριο των νεκρών, Εκδόσεις Έρμα)

“Επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία!” γράφεται στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Μια ευχή που ακόμα και σήμερα, σχεδόν 100 χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου αυτού που αναφέρεται στους νεκρούς του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, δεν έχει γίνει πράξη. Και πώς να γίνει πράξη όταν το ανθρώπινο γένος λυσσαλέα και ματαιόδοξα επιδίδεται σε πολέμους ανθρωποφάγους και βάρβαρους χωρίς κανένα νόημα και ουσία; Ο Τζίνο Τζίνι δημοσιεύει αυτό το βιβλίο/σύγγραμμα/καταγγελία το 1921 για να διατρανώσει την έντονη και σφοδρή αντίθεσή του στον πόλεμο που κατακρεουργεί συνειδήσεις, εξολοθρεύει ανθρώπους και αφανίζει λαούς. Αποτελεί πολύ σημαντική παρέμβαση από έναν άνθρωπο του στοχασμού και των γραμμάτων σε μια εποχή κρίσιμη και επιφέρει τα μέγιστα ως προς τον προβληματισμό και την περισυλλογή σχετικά με αυτό το ανελέητο μέσο που λέγεται πόλεμος. Περισσότερα