Hermann Hesse, Κνουλπ, Εκδόσεις Διόπτρα

Το βιβλίο αυτό γράφεται πριν το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και σε μία περίοδο ιδιαίτερα δημιουργική για πολλούς από τους συγγραφείς που είναι ενεργοί. Είναι μια περίοδος όπου ο καθημερινός άνθρωπος αντιμετωπίζει προβλήματα και έχει ανησυχίες, αγωνίες και ένα περιρρέον άγχος για την υπόστασή του σε μια κοινωνία εξαιρετικά ασταθή. Δεν είναι τυχαίο πως ο ίδιος ο Έσσε, όπως έκανε και με τον Ντέμιαν, μιλά τη γλώσσα του στοχασμού και της φιλοσοφίας, γιατί όχι και της ψυχολογίας. Δεν είναι εξάλλου ο μόνος που θα καταπιαστεί με την κρίση του σύγχρονου ανθρώπου που αναζητά συνεχώς απάγκια και λιμάνια για να κατευνάσει τα εσωτερικά του άγχη. Αυτός ο περιπλανώμενος ήρωας που μας παρουσιάζεται εδώ μήπως δεν προέρχεται άραγε από τον ίδιο τον Δον Κιχώτη που ζει ελεύθερος και βρίσκεται σε συνεχή περιδίνηση σε αναζήτηση ευτυχίας. Ο Έσσε, πιστός στις επάλξεις και αναζητώντας απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα, χρησιμοποιεί τον Κνουλπ ως πρόσωπο για να θέσει τα δικά του διλήμματα.Περισσότερα

Ιχνηλατώντας το αλλόκοτο μέλλον της ανθρωπότητας (Francis Stevens, Οι κεφαλές του Κέρβερου, Εκδόσεις Κλειδάριθμος)

Κέρβερος ήταν ο μυθικός προστάτης και φύλακας του Άδη που έφερε την μορφή σκύλου με τρία κεφάλια και ο οποίος έχει πρωταγωνιστήσει και απεικονιστεί σε πλήθος αγγείων της αρχαιότητας. Αυτός ο τρομακτικός σκύλος που είχε για αδερφό τον αετό που έτρωγε το συκώτι του Προμηθέα χρησιμοποιείται από την συγγραφέα για να προσδώσει στο μυθιστόρημά της έναν φανταστικό μα και τρομακτικό κόσμο που όμως θα μπορούσε σε χρόνο μελλοντικό να αποτελούσε και μία φρικτή πλην υπαρκτή πραγματικότητα. Μέσα στο μυθιστόρημα αναφέρεται πως οι κεφαλές του Κέρβερου κατασκευάστηκαν από τον κορυφαίο Μπενβενούτο Τσελίνι για την προστασία του δούκα της Φλωρεντίας, άρα υπάρχει ένας θρύλος που αναβιώνει και η συγγραφέας υφαίνει το δικό της δίχτυ ιστορίας μεταφέροντας δράση και γνώση.Περισσότερα

The Trivialist, Από τον Βασιλιά θάνατο στον Βασιλιά Ήλιο, Εκδόσεις Διόπτρα

Αυτό το βιβλίο είναι η τρανή απόδειξη πως η επιστήμη της Ιστορίας μπορεί να είναι και ενδιαφέρουσα και συναρπαστική αλλά και διασκεδαστική. Ο συγγραφέας με το ψευδώνυμο The Trivialist αγαπά την Ιστορία και το αποδεικνύει περίτρανα μέσα από τις αφηγήσεις του που μας πηγαίνουν πίσω σε μια περίοδο της Ιστορίας που για το ελληνικό κοινό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς δεν έχει ιδιαίτερα αναλυθεί. Πρόκειται για μια περίοδο ζυμώσεων στη δυτική Ευρώπη, μια περίοδο με φωτεινά σημεία αλλά και με πολύ σκοτάδι που δυστυχώς θα κοστίσει τη ζωή σε πολλούς Ευρωπαίους λόγω των ακραίων απόψεων και των δεισιδαιμονιών που θα ισχύσουν κατά τους αιώνες του ύστερου Μεσαίωνα και βέβαια της Αναγέννησης. Μύθοι, δολοφονίες, σκευωρίες, συνωμοσίες και άλλα πολλά θα λάβουν χώρα στις επικράτειες των διαφόρων βασιλείων της εποχής μιας και απέχουμε πολύ από τη διαμόρφωση των κρατών, έτσι όπως θα προκύψουν κατά τον 19ο αιώνα.Περισσότερα

Στον βρώμικο κόσμο της προδοσίας και της καχυποψίας (Γκράχαμ Γκρην, Ο ανθρώπινος παράγοντας, Εκδόσεις Πόλις)

Υπηρέτησε τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες και έλαβε πλείστες εμπειρίες από την θητεία του εκεί. Στα μυθιστορήματά του μεταφέρει όλον αυτόν τον υπόγειο κόσμο της άγνωστης και μυστηριώδους συνεννόησης που οδηγούσε σε πολλές αντιφάσεις και αντιθέσεις των ηρώων του λόγω των δυσερμήνευτων συμβάντων. Οι ήρωές του άνθρωποι κοινοί θνητοί, απλοί και επιρρεπείς μαστιγώνονται δίχως άλλο από τα τρωτά τους σημεία και τις ανασφάλειες που τους κατατρέχουν. Ο Κάσελ και ο Ντέιβις, ήρωες του μυθιστορήματος και πιόνια ενός επικίνδυνου παιχνιδιού στο οποίο συμμετέχουν γίνονται το σημείο αναφοράς του Γκρην, ο οποίος φημίζεται άλλωστε για την ατμοσφαιρικότητα που δημιουργεί στα βιβλία του και οδηγεί τον αναγνώστη σε μονοπάτια πολλές φορές αδιάβατα μα παράλληλα και σαγηνευτικά.Περισσότερα

Άλμπα ντε Σέσπεντες, Απαγορευμένο τετράδιο, Εκδόσεις Πατάκη

Πώς είναι άραγε να ζεις στη σκιά μιας ανεπιθύμητης αποκάλυψης ενός επτασφράγιστου μυστικού που με νύχια και με δόντια παλεύεις να κρατήσεις κρυφό; Πώς είναι να έχεις σημειωμένα όλα όσα σε απασχολούν και να φοβάσαι πως ανά πάσα στιγμή αυτές οι σημειώσεις, οι τόσο πολύτιμες σημειώσεις μπορούν να γίνουν βορά στις αδηφάγες ορέξεις μιας αυτοτροφοδοτούμενης περιέργειας; Είναι πολλά αυτά που διακυβεύονται για την αφηγήτρια και τα οποία παραθέτει μέσα σε αυτό το χρονικό που μας παρουσιάζει για να νιώσουμε, όπως και εκείνη, και εμείς με την σειρά μας πως όλα όσα καταθέτει είναι αποτέλεσμα ενός εσωτερικού κόσμου που πάλλεται, μιας φωνής που θέλει να μιλήσει για όλα αυτά που την καίνε μέσα της. Είναι μια λύτρωση η γραφή και η καταγραφή, είναι μια κατά κάποιο τρόπο εξομολόγηση όλο αυτό που μοιράζεται μαζί μας και ονομάζει απαγορευμένο τετράδιο, μια πόλη είναι τα λόγια της και κάτοικοί της είναι οι λέξεις.Περισσότερα

Θέτοντας εμφατικά την υπεράσπιση του δικαίου στο επίκεντρο (Εμίλ Ζολά, Κατηγορώ, Εκδόσεις Γκοβόστη)

Ο καλλιτέχνης δεν είναι τίποτα χωρίς το ταλέντο, αλλά το ταλέντο δεν είναι τίποτα χωρίς τη δουλειά». Και πράγματι, ο κοινωνικά ευαίσθητος Εμίλ Ζολά ποτέ δε σταμάτησε να εργάζεται με όπλο το χάρισμά του στη γραφή. Ποτέ δεν κουράστηκε να κυκλοφορεί σαν ιμπρεσιονιστής ζωγράφος και να καταγράφει με την ματιά του και ύστερα με το μελάνι του επάνω στο χαρτί τις κοινωνικές ανθρώπινες στιγμές, τις εξάρσεις, τις αδυναμίες, τα τρωτά σημεία που αντίκριζε. Αυτό το έκανε ακόμα και όταν δεν είχε το παραμικρό εισόδημα από τα γραπτά του, ακόμα και όταν με ένα απλό κερί και με ένα κομμάτι ψωμί για φαγητό πάσχιζε και μοχθούσε να αποτυπώσει αυτά που τον απασχολούσαν. Ο Ζολά είναι ένας αγωνιστής του λογοτεχνικού είδους, ένας ιδεολόγος, όχι εξ’ ανάγκης αλλά εκ πεποιθήσεως, είναι ανθρωπιστής γιατί με τον τρόπο του υπηρετεί τον άνθρωπο και τον θέτει στο προσκήνιο, όχι για να τον ενοχοποιήσει, αλλά για να καταδείξει πως ο δρόμος της ανηθικότητας και της ανειλικρίνειας δεν έχει επιστροφή.Περισσότερα

Μαρίνα Τσβετάγιεβα, Ο θηλυκός αδελφός μου, Εκδόσεις Οκτάνα

Σε μια περίοδο ιδιαίτερα συμπυκνωμένη ως προς το καλλιτεχνικό της αποτύπωμα γράφει η Τσβετάγιεβα αυτό το ιδιαίτερο και τόσο πολύ συγκινησιακά φορτισμένο κείμενο. Πρόκειται για ένα κείμενο εξομολόγησης που παρουσιάζει τον έρωτα, το πάθος, τις απαρχές της μητρότητας που είναι συνυφασμένες με την ίδια την ύπαρξη της γυναίκας, τον ρόλο της στον σύγχρονο κόσμο, στον κόσμο το δικό της. Ο έρωτας μπλέκεται με την αγάπη, η μητρότητα με την αίσθηση της νεότητας που τόσο πολύ επηρεάζει την συγγραφέα σε ένα κείμενο αποκάλυψη, σε ένα κείμενο τόσο πολύ αινιγματικό αλλά συνάμα και γοητευτικό καθώς αποκαλύπτεται ο φιλοσοφικός εαυτός που είναι όμως εμποτισμένος και με μια έκδηλη ποιητικότητα που την χαρακτηρίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της αφήγησης. Είναι ένα κέντημα ο λόγος της Τσβετάγιεβα και ο αναγνώστης την συναντά σε μια πολύ κρίσιμη προσωπική της στιγμή.Περισσότερα

Κολυμπώντας στα ανοιχτά τόσο στο παράλογο όσο και στο μυστήριο (Max Aub, Παραδειγματικοί φόνοι, Εκδόσεις Άγρα)

Διαβάζοντας τον τίτλο περί φόνων ανατρέχει ο αναγνώστης με το μυαλό του σε φόνους ιστορικούς και περίφημους, όπως για παράδειγμα τον αποκεφαλισμό του Ολοφέρνη από την Ιουδήθ, που ενέπνευσε και τον γνωστό ζωγραφικό πίνακα του Καραβάτζιο ή ακόμα σε φόνους μυθικούς όπως τον φόνο του Προμηθέα από τα όρνεα που αποφάσισε ο Δίας να του φάνε το συκώτι για να τον τιμωρήσει για τη φωτιά που χάρισε στους ανθρώπους. Αυτοί και άλλοι φόνοι που απασχόλησαν τον κόσμο θα μπορούσαν να είναι το θέμα του βιβλίου εκ πρώτης όψεως. Ο σπουδαίος και εκκεντρικός Μαξ Άουμπ, ο οποίος και συμμετείχε στους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής και έκανε παρέα με τον Πικάσο, τον Μαλρό, τον Νταλί και τόσους άλλους, είχε όμως άλλη ιδέα περί φόνων, πολύ πιο προχωρημένη και ρηξικέλευθη. Ασχολείται με φόνους που αγγίζουν τα όρια του παράλογου, πρέπει να είχε κάπως επηρεαστεί άλλωστε από τις συζητήσεις και την επιρροή των σουρεαλιστών καθώς ο αναγνώστης ανακαλύπτει την ευφυΐα και την ευστροφία του στην επινόηση ιστοριών.Περισσότερα

Leopold von Sacher-Masoch, Η Αφροδίτη με τη γούνα, Εκδόσεις Οξύ

Δεν είναι τυχαία ένα από τα πιο εμβληματικά και κλασικά αναγνώσματα του 19ου αιώνα, δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός πως μετά τον Μαρκήσιο ντε Σαντ και τα δικά του ιδιαίτερα γραπτά, ο Ζάχερ Μαζόχ προκάλεσε με την ευθύτητα και την ειλικρίνεια της δικής του ιστορίας τους αναγνώστες. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα μυθιστόρημα που σηματοδοτεί αυτό που αποκαλούμε ερωτική λογοτεχνία. Ερωτική λογοτεχνία είναι το είδος εκείνο που ασχολείται με την ψυχή και την καρδιά του ανθρώπου, τις συναισθηματικές εξάρσεις του, τις ερωτικές περιπτύξεις του, είναι το μυθιστόρημα που αναλύει και προσεγγίζει τους χαρακτήρες των ανθρώπων που συμμετέχουν στις ιστορίες και πάλλονται συθέμελα από τις επιθυμίες τους, τις οποίες λαχταρούν να εκφράσουν και να ξεστομίσουν. Ο όρος μαζοχισμός είναι ένας όρος που προέκυψε από αυτό ακριβώς το βιβλίο που με προεξάρχοντα τον πρωταγωνιστή του οδηγεί σε έναν έρωτα τυφλό που όλα τα δέχεται και τίποτα δεν αρνείται.Περισσότερα

Ιστορίες ποτισμένες από το σαράκι του χρόνου και τη μνήμη των ανθρώπων (Φώτης Κόντογλου, Το Αϊβαλί η πατρίδα μου, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Η θρησκεία, το αρχαίο και ένδοξο παρελθόν, η θάλασσα καθώς και η διαχρονική ελληνική γλώσσα είναι τα εργαλεία της αφήγησής του, το προπύργιο των αναφορών του Κόντογλου σε μια προσπάθεια αναδρομής στις ιστορίες των ανθρώπων όπως για παράδειγμα ο Καπετάν Ρόγκος ή ο Αλέξης, ο Τσομπάνης. Είναι αυτές οι μορφές που γεμίζουν με συναίσθημα, με χαρά αλλά κα λύπη τα όσα ο ίδιος θέλει να μας αφηγηθεί. Η ντοπιολαλιά του έντονη μα συνάμα και αυθεντική σε μια χώρα που εκατό χρόνια μετά παλεύει να τη σώσει από τους εγχώριους αδιάφορους ομιλητές της. Οι σκηνές που καταγράφει θυμίζουν τις τοιχογραφίες του επίσης πολύ σπουδαίου Θεόφιλου Χατζιμηχαήλ, του ζωγράφου δηλαδή που στα έργα του απεικόνισε το ελληνικό στοιχείο, έτσι όπως κανείς δεν το είχε καταφέρει έως τότε και έτσι όπως κανείς δεν θα το κατάφερνε ποτέ ξανά.Περισσότερα

Juan Marse, Μια μέρα θα γυρίσω, Εκδόσεις Ακυβέρνητες πολιτείες

Είναι κάποιοι συγγραφείς που όσο γράφουν τόσο πιο πολύ ωριμάζουν, τόσο πιο πολύ αποκαλύπτουν αυτό το έμφυτο χάρισμα που τους έχει δοθεί να συναρπάζουν τους αναγνώστες κάνοντας χρήση της γνώσης τους περί Ιστορίας με έναν κατά πολύ δικό τους τρόπο, μοναδικά σαγηνευτικό. Γιατί η Ιστορία είναι η απόδειξη της ύπαρξης του ανθρώπου, είναι εκείνο το όχημα που έχει τη δύναμη να μας μεταφέρει σε άλλους χρόνους και να τους ξαναζούμε σαν εμφανιστεί ένας πεφωτισμένος σαν τον Χουάν Μαρσέ να εκτοξεύει την περιέργειά μας και την φιλομάθεια μας.“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του.Περισσότερα

Στα άδυτα μιας κοινωνίας που ακροβατεί ανάμεσα στο πάθος και το λάθος (Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ο Ποπολάρος και άλλα διηγήματα, Εκδόσεις Μίνωας)

Η ιστορία τρέχει παράλληλα με την λογοτεχνία και την επηρεάζει όπως επηρεάζει και τους συγγραφείς καθώς καλούνται να περιγράψουν το κοινωνικό πρόσημο που αφήνουν τα ιστορικά γεγονότα. Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, αυτός ο σπουδαίος συγγραφέας που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο με τις αφηγήσεις του, στα διηγήματά του, τα μυθιστορήματά του και στα περίφημα θεατρικά του έργα μας χαρίζει τον πλούτο των βίων απλών και ευγενών ανθρώπων της εποχής του, μια ευκαιρία για μας να ανατρέχουμε στις περιγραφές του για να αντλούμε ηθογραφικά στοιχεία για το παρελθόν. Ο αναγνώστης νιώθει να ταξιδεύει σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, σε μια άλλη ατμόσφαιρα που θυμίζει πίνακα ζωγραφικής. Εξάλλου, τα όσα ο Ξενόπουλος αφηγείται είναι ψυχογραφήματα μιας ολόκληρης εποχής που έχει περάσει σαφώς ανεπιστρεπτί.Περισσότερα