Ποια είναι η ιδανική πολιτεία και ο ιδανικός ηγέτης και πώς διαμορφώνονται άραγε οι νόμοι ώστε να υπηρετούν το κοινό καλό και να παρέχουν δικαιοσύνη; Με ποιους όρους πρέπει να παρέχεται η παιδεία και ποιο ήταν το όραμα του Πλάτωνα για την παιδεία και το πρώτο πανεπιστήμιο, την Ακαδημία του; Ο Θανάσης Λάλας και ο Σταμάτης Κωνσταντινίδης σε αυτό το δεύτερο βιβλίο της σειράς, μετά τον Σωκράτη, ξεδιπλώνουν τις σκέψεις του φιλοσόφου και στοχαστή Πλάτωνα μέσα από έναν φανταστικό διάλογο που σκοπό έχει να διαδώσει το πλατωνικό πνεύμα. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσα από μια εκλαϊκευμένη μορφή παρουσίασης που εκπέμπει και αναδεικνύει τις απόψεις και τις αντιλήψεις του μαθητή του Σωκράτη, εκείνου δηλαδή που έγραψε για το έργο του δασκάλου του καθώς ο ίδιος ο Σωκράτης δεν είχε γράψει ποτέ τίποτε και όλη την φιλοσοφία του την έχουμε και την διδασκόμαστε χάρη στον Πλάτωνα. Οι αποσκευές για καλύτερη και αναλυτικότερη προσέγγιση στο πρόσωπο και την προσωπικότητα του Πλάτωνα είναι οι ίδιες του οι πεποιθήσεις, τα πιστεύω του, οι αρχές και η πνευματική του πυξίδα.
Διάλογος με τον Πλάτωνα, τον δάσκαλο του Αριστοτέλη και τον μαθητή του Σωκράτη, γνωριμία με τις διδαχές του
Ο Πλάτωνας υπήρξε η μορφή εκείνη που σε αντίθεση με τους σοφιστές υποστήριζε την πίστη στην φύση και την απομάκρυνση από τον υλικό κόσμο. Οι περιπατητικές του δραστηριότητες σκοπό είχαν μέσα από μια διδασκαλία δια μέσω του διαλόγου και της συζήτησης να επιτευχθεί η πίστη στις ορθές απόψεις, εκείνες που θα οδηγούσαν τον άνθρωπο να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και άρα να γίνει αγαθός πολίτης. Γιατί από τον αγαθό πολίτη, εκείνον δηλαδή που αναμετράται καθημερινά με τον ίδιο του τον ψυχισμό, θα προκύψει η σωστή και άρτια εξουσία, ένας κυβερνήτης ο οποίος θα μπορεί να κυβερνήσει με όπλο την αγάπη του για προσφορά προς το κοινό καλό και όχι να απολαύσει ο ίδιος τις δάφνες της εξουσίας του προς όφελός του. Για αυτό και ο Πλάτωνας υποστηρίζει πως θα έπρεπε οι φιλόσοφοι να είναι στην θέση των πολιτικών, διότι δεν θα είχαν κανένα κέρδος από την άσκηση της εξουσίας παρά μόνο να βελτιώσουν τις ζωές των πολιτών. «…ακούγεται παράδοξο αυτό που λέω, αλλά πιστέψτε με, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ευτυχήσουν αληθινά τα άτομα αλλά ούτε το σύνολο της κοινωνίας, αν οι φιλόσοφοι, οι λιγοστοί, δεν αναγκαστούν να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους κι αν η πόλη δεν ακολουθεί πιστά τις εντολές τους».
Ο φανταστικός διάλογος με τον Πλάτωνα είναι η απόδειξη πως πρόσωπα ιστορικά μπορούν και σήμερα να συνεισφέρουν μέσα από την σοφία τους, αποδεικνύεται πως ο λόγος τους δεν παύει ποτέ να είναι διαχρονικός και ζωντανός σαν να μην πέρασαν όχι 2500 χρόνια αλλά ούτε μία μέρα. Ο Πλάτωνας στο βιβλίο του, την Πολιτεία, καταγράφει και αφηγείται έναν οδικό χάρτη για την Καλλίπολη, προσφέρει πνευματικές υπηρεσίες που είναι τόσο πολύτιμες γιατί οι εποχές μπορεί να αλλάζουν αλλά ουδόλως οι άνθρωποι. Ένα μέρος αυτών των διδαχών τις καταθέτει εδώ στους Θανάση Λάλα και Σταμάτη Κωνσταντινίδη για να κατανοήσουμε καλύτερα εμείς οι νεότεροι τι οφείλουμε να προσέξουμε και τι να αποφύγουμε διότι η Ιστορία είναι αμείλικτη και λάθη δεν συγχωρεί. Οι δύο συγγραφείς καταφέρνουν με έναν πολύ εύληπτο και κατανοητό τρόπο να μας μεταφέρουν στο πνεύμα του Πλάτωνα για να μπορέσουμε εμείς οι σημερινοί αναγνώστες να διεισδύσουμε στην φιλοσοφία του και στα διδάγματά του. Είναι τόσο ζωντανός ο διάλογος και τόσο πετυχημένη αυτή η συνάντηση που είναι σαν ο ίδιος ο Πλάτωνας να είναι ο πραγματικά συνεντευξιαζόμενος και να είναι παρών.
Αυτά που πίστευε ο Πλάτωνας και αυτά που υποστήριζε έχουν σήμερα τόση μεγάλη αξία σε μια εποχή όπου έχουμε έλλειψη ηγετών με όραμα και σκοπό να προσφέρουν για το κοινό καλό. Τέτοια βιβλία, όπου το πνεύμα αναδύεται ως φάρος γνώσης μας είναι απολύτως αναγκαία και ο Πλάτωνας με αυτόν τον μοναδικό πλούτο της γνώσης που κόμισε είναι φωτεινό άστρο σε έναν συννεφιασμένο ουρανό. Είναι αλήθεια πως το πλήθος και οι λαοί δεν αντέχουν την φιλοσοφία και σπάνια έχουν τον χρόνο και την ανάγκη να στοχαστούν, να σκεφτούν τι πράττουν και τι θα αφήσουν πίσω τους ως κληροδότημα για τις επόμενες γενιές. Φυσιογνωμίες, όπως ο Πλάτωνας, υπήρξαν και πάντα θα υπάρχουν μέσα από το έργο τους για να μας θυμίζουν πόσο αναγκαία είναι η ενδοσκόπηση στον εσώτερο εαυτό μας. Εκείνος κατάφερε τρεις φορές να γλιτώσει από την καταδίκη σε θάνατο και προσπάθησε με τον λόγο του να πείσει τους νέους να χαλιναγωγήσουν το μη αγαθόν που κρύβεται μέσα τους και να υπηρετήσουν την πόλη τους πιστοί στο καλό. «Θέλουμε μια πόλη που θα ευτυχεί ολόκληρη και όχι κάποιοι λίγοι».
«Συνήθως οι άνθρωποι λογαριάζουν ως τον χειρότερο εχθρό τους αυτόν που τους λέει την αλήθεια. Αν οι άνθρωποι δεν κατανοήσουν ότι σκοπός της ζωής τους δεν είναι μόνο να τρώνε το καταπέτασμα, να γλεντοκοπούν, να αφήνονται στις απολαύσεις και να τεμπελιάζουν κι ότι το αγαθό δεν είναι η ηδονή αλλά ο στοχασμός και η γνώση, τίποτε δεν πρόκειται να τους ωφελήσει». Η φιλοσοφία δεν υπόσχεται θαύματα ούτε και βγάζει λαγούς από το καπέλο της, ωστόσο με άσκηση και επιμέλεια που απαιτεί συνέπεια και συνέχεια μπορεί να μετατραπεί αδιαμφισβήτητα στο απαραίτητο εργαλείο για να αντιληφθούμε αλλιώς τη ζωή στο σύνολό της, τις χαρές και τις λύπες της. Μελετώντας φιλοσοφία δεν σημαίνει πως κινητοποιείται κάποιος αυτόματος μηχανισμός που μεταβάλλει με το πάτημα ενός κουμπιού τη διάθεση μας προς το καλύτερο, οδηγώντας μας στην ευδαιμονία μας από τη μια στιγμή στην άλλη. Είναι μια διαρκής διαδικασία προσπάθειας αλλαγής θέασης των πραγμάτων, ένας άλλος εναλλακτικός τρόπος που μόνο θετικά μπορεί να μας προσφέρει γιατί έτσι θα κατανοήσουμε το πραγματικό νόημα της ύπαρξής μας και της παρουσίας μας στον κόσμο.
«Αυτούς τους δύο, τον Ασκληπιό και τον Πλάτωνα, γέννησε ο Απόλλων. Τον ένα για να γιατρεύει τα σώματα και τον άλλο για να γιατρεύει τις ψυχές»
