Το όνομά σου ακούστηκε σε όλη την οικουμένη μέσα από την στεντόρεια φωνή σου που μέχρι σήμερα δεν έπαψε να σαγηνεύει τα αυτιά των ακροατών, να γοητεύει το κοινό, να ξεσηκώνει τα πλήθη και να προκαλεί ρίγη συγκίνησης. Μέσα από τη φωνή σου, Μαρία, τα λυρικά έργα τόσων αιώνων, τόσο σημαντικών μουσουργών πήραν μια δεύτερη ζωή, αναγεννήθηκαν μέσα από τις εξαίσιες ερμηνείες σου και σημάδεψες με τρόπο μοναδικό και σχεδόν θεϊκό την όπερα και τις άριες. Ο κόσμος ερχόταν να σε ακούσει γιατί έβλεπε στα μάτια σου αυτά που έλεγες με την φωνή σου, ήσουν ένα πρόσωπο οικείο, μια γυναίκα που άγγιζε το κοινό όπως λίγοι. Παιδί Ελλήνων μεταναστών της Νέας Υόρκης μπόρεσες να χαράξεις μια εντελώς δική σου πορεία στο λυρικό τραγούδι, μια τέχνη που καλλιέργησες με κόπο μα είχες όμως και ένα άστρο σαν εκείνο της Βηθλέεμ να λάμπει πάνω από το κεφάλι σου, όχι χωρίς τίμημα φυσικά. Τι και αν πέρασες δύσκολα παιδικά χρόνια στην προπολεμική και κατοχική Ελλάδα, τι και αν τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας σου ήταν σκοτεινά και δύσβατα, όπως εσύ η ίδια έχεις πει, δεν λύγισες, δεν σταμάτησες να ονειρεύεσαι, ποτέ δεν το έβαλες κάτω. Ερμήνευσες ρεπερτόριο από Πουτσίνι, Ροσίνι, Βάγκνερ, Ντονιτσέτι και τόσους άλλους, ένα ευρύ φάσμα λυρικών έργων μέσα από τα οποία άφησες παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές καλλιτεχνών μέχρι και σήμερα. Ζούσες το δράμα των ηρωίδων στις οποίες αναφέρονταν τα έργα, τα οποία ερμήνευες με τόση ζέση και τόσο ζήλο, γιατί Μαρία εσύ η ίδια ήσουν μια Κάρμεν, μια Μαντάμ Μπάτερφλαι, μια Αίντα, ήσουν μια γυναίκα που έδωσες την ψυχή σου στην τέχνη σου, την τίμησες σε κάθε ευκαιρία. Πόνεσες στη ζωή σου ειδικά μετά τον έρωτα με τον Αριστοτέλη Ωνάση και την απόρριψη, την οποία τελικά ποτέ δεν μπόρεσες να ξεπεράσεις. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τον πόνο που βίωσες και πόσο πολύ καταρρακώθηκες, το μυαλό παίζει περίεργα παιχνίδια και ο έρωτας επίσης. Είναι ένας φτερωτός θεός επικίνδυνος που ποτέ δεν ρωτάει μα πάντα εξακοντίζει τα βέλη του δίχως να σκεφτεί τις συνέπειες. Και εσύ αποτέλεσες βασικό του θύμα, μα αν κάποιος σε ρωτούσε αν θα το ξαναζούσες με τις ίδιες συνέπειες εσύ σίγουρα θα επέλεγες την ίδια μοίρα και το ίδιο πεπρωμένο, ταγμένη και αφοσιωμένη στον έρωτα για έναν άνδρα μοναδικό για σένα. Κανείς δεν παίρνει έτσι αβίαστα και εύκολα την απόφαση να θέσει τέλος στη ζωή του αν δεν έχει πριν φτάσει στο ναδίρ της αντοχής του, εσύ ξεπέρασες τα όριά σου και είδες νωρίς το τέλος σου, μιας και από ό,τι φαίνεται κάποιες ανώτερες δυνάμεις αποφάσισαν πως ως εδώ ήταν η επίγεια αποστολή σου. Η ζωή μας λένε πως εξαρτάται από τις συναντήσεις που έχουμε και εσύ βίωσες την συνάντηση αυτή, ως προς αυτό τουλάχιστον έφυγες πλήρης. Γιατί πόσο ανιαρή είναι η ζωή, αν το σκεφτείς, αυτών που δεν ζουν ποτέ κανέναν έρωτα και δεν δίνονται για να μην πληγωθούν. Μόνο εσύ ξέρεις σε τι σκοτεινές και ανήλιαγες αβύσσους κατακρημνίστηκες έχοντας αισθανθεί πως το φως όλο και λιγόστευε μέσα σου, πως το καντήλι σβήνει. Ήσουν εύθραυστη και πολύ πληγωμένη, παρά το γεγονός πως πάνω στη σκηνή έβγαζες ένα ασύλληπτο δυναμισμό ικανό να προκαλέσει ηφαιστειογενείς εκρήξεις. Δεν ήταν μόνο η φωνή σου που έβγαινε από τα βάθη της ψυχής σου, ήταν και η σκηνική σου παρουσία, βίωνες τον ρόλο μέχρι το μεδούλι. Μπορεί η πρόωρη φυγή σου να στέρησε την παρουσία σου από τα παγκόσμια θέατρα και να σιώπησε η ζωντανή σου παράσταση επί σκηνής αλλά οι ηχογραφήσεις δεν παύουν να υπάρχουν και να μας θυμίζουν το μαγικό σου πέρασμα. Η φωνή σου Μαρία μπήκε σε όλα τα σπίτια με την ίδια ευκολία που μπήκε η συσκευή της τηλεόρασης και πλέον όταν κάποιος μιλά για όπερα το όνομά σου είναι κειμήλιο και θρησκεία, είναι σημείο αναφοράς. Στο Μιλάνο, όπου σύντομα θα έβρισκες το μουσικό σπίτι σου, ο κόσμος σε αποζητούσε και κάθε εμφάνισή σου προκαλούσε πανσπερμία ενθουσιασμού ενώ όλες οι γνωστές φυσιογνωμίες της εποχής, όλοι οι γνωστοί ηγέτες, οι καλλιτέχνες και άνθρωποι των επιχειρήσεων ερχόντουσαν να σε δουν και να σε ακούσουν σαν να πήγαιναν να προσκυνήσουν. Είχες καταφέρει κάτι που λίγοι άνθρωποι κατάφεραν, να εκδημοκρατίσεις την όπερα και να αποκτήσεις μία φήμη διαχρονική. Ταξίδεψες και έδωσες παραστάσεις σε όλο τον κόσμο προσφέροντας τη δυνατότητα στο κοινό να σε θαυμάσει επί σκηνής, βλέποντας όλοι αυτοί μια μορφή σχεδόν αγγελική να γεμίζει με την φωνή της τις αίθουσες και το χειροκρότημα να ρέει άφθονο σαν το καλό κρασί. Έγινες ένα παγκόσμιο είδωλο Μαρία και μια μορφή αναγνωρίσιμη, δεν ήσουν κάποια ροκ σταρ ή ηθοποιός αλλά εκπρόσωπος ενός μουσικού είδους δύσκολο για τον κοινό άνθρωπο. Και όμως, η σαγήνη σου, η θεσπέσια προσωπικότητά σου, το εκτόπισμα, ο λόγος σου, όλα αυτά σε κατέστησαν βασίλισσα στον Όλυμπο του λυρικού τραγουδιού, σαν μια άλλη Αθηνά. Κατά τη διάρκεια της ζωής σου πέρασες δύσκολες ώρες, βασανίστηκες μέσα σου, υπέστης ξυλοδαρμό, ντροπιαστικές συμπεριφορές και η μουσική και το τραγούδι υπήρξαν για σένα η απόλυτη λύτρωση και απελευθέρωση ψυχής, όπως ακριβώς συνέβη με καλλιτέχνες και στο παρελθόν άλλωστε, ας θυμηθούμε την περίπτωση Μπετόβεν και Βαν Γκογκ. Αποτέλεσε για σένα η τέχνη σου ένα μέσο να ξεπεράσεις τις οδυνηρές στιγμές και να νιώσεις πως άξιζε η ζωή, μα τελικά τα χαστούκια ήταν τέτοια και τα σκοτάδια ακόμα πιο βαθιά που δεν μπόρεσες να ανακάμψεις. Μπορεί να έφυγες σε μικρή ηλικία, μόλις 53 ετών, από καρδιακή προσβολή μετά από έντονα επεισόδια κατάθλιψης μα τελικά σε αυτό τον κόσμο όλα είναι γραφτά και ας είναι κρίμα που έφυγες αφού είχες τόσα πολλά να δώσεις. Είχες για πρότυπό της την Μαρία Μαλιμπράν, μία υψίφωνο του 19ου αιώνα όπως έχουν σήμερα οι ανά τον κόσμο σοπράνο εσένα για πρότυπο. Σήμερα, δρόμοι στο Παρίσι, το Μιλάνο αλλά και αλλού φέρουν τιμητικά το όνομά σου, ενώ η υστεροφημία σου αγγίζει τα όρια του μύθου και της υπέρμετρης λατρείας ανά τον κόσμο, υπήρξες δυναμική γυναίκα Μαρία και καλλιτέχνης βέβαια. Η συναναστροφή σου με ανθρώπους κοντινούς του περιβάλλοντός σου, όπως ήταν η μητέρα σου, ο πατέρας σου, ο μετέπειτα σύζυγός σου και άλλοι, σε τραυμάτισαν ψυχικά, πλήγωσαν θανάσιμα τον εσωτερικό κόσμο σου και έτσι δυστυχώς κατέληξες να λαμβάνεις θεραπεία για να μπορέσεις να ξεπεράσεις αυτές τις εμπειρίες. Δυστυχώς, πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας και τα μακιγιαρισμένα μάτια, υπήρξες Μαρία ένα πληγωμένο θηρίο μέσα σε κλουβί, μια γυναίκα που χάρηκες λίγο αλλά υπέφερες πολύ. Εμείς που σε λατρεύουμε σήμερα και τιμούμε το όνομά σου, ίσως κάτι βλέπεις από εκεί πάνω όπου είσαι τώρα, σε θαυμάζουμε για την επιμονή και την υπομονή σου σε αυτόν τον Γολγοθά μέσα από τον οποίο πέρασες δια πυρός και σιδήρου και πάλεψες δίχως άλλο. Η υψίφωνος Μονσεράτ Καμπαγιέ είχε γράψει χαρακτηριστικά για σένα και έλεγε με έμφαση πως η Κάλλας άνοιξε μια καινούργια πόρτα για εμάς, για όλους τους τραγουδιστές του κόσμου, μία πόρτα η οποία είχε κλείσει. Πίσω της κοιμόνταν όχι μόνο μια σπουδαία μουσική αλλά και μια σπουδαία ιδέα για το τι εστί ερμηνεία. Μας έδωσε την ευκαιρία, σε εμάς που την ακολουθούμε, να κάνουμε πράγματα που ήταν αδύνατα πριν από εκείνη. Η παρακαταθήκη που άφησες πίσω σου είναι ένα μουσείο με αναμνήσεις και διδάγματα, είναι μια κληρονομιά που παραμένει και θα παραμένει ανεκτίμητη για αυτό και πάντα θα σε ανακαλύπτουν και θα σε μνημονεύουν οι επίγονοι και θα σε θυμούνται οι πρεσβύτεροι, όπως έπραξε η Μονσεράτ Καμπαγιέ. Στις ουράνιες σφαίρες όπου τώρα πρωταγωνιστείς και δίνεις παραστάσεις σου στέλνω χαιρετισμούς και σου λέω καλή αντάμωση Μαρία!
————————————————————————–
Η Μαρία Κάλλας (γεννημένη Sophie Cecelia Kalos, βαπτισμένη Maria Anna Cecilia Sofia Kalogeropoulos, 2 Δεκεμβρίου 1923, Νέα Υόρκη – 16 Σεπτεμβρίου 1977, Παρίσι) ήταν κορυφαία Ελληνίδα υψίφωνος του 20ού αιώνα. Η φωνητική τέχνη της και οι ιδιάζουσες υποκριτικές της ικανότητες επαινέθηκαν από πλήθος κριτικών, ενώ το οπερατικό κοινό της χάρισε το προσωνύμιο La Divina («Η Θεϊκή»). Το εξαιρετικά εκτενές ρεπερτόριό της περιελάμβανε μελοδράματα του Βάγκνερ, έργα της κλασικής όπερα σέρια, όπερες μπελ κάντο των Ντονιτσέτι, Μπελίνι και Ροσίνι και πιο σύγχρονα οπερατικά έργα των Βέρντι και Πουτσίνι. Η σταδιοδρομία της συνέπεσε με την ανάπτυξη των τεχνολογιών καταγραφής και αναπαραγωγής του ήχου μετά το 1940 και η μονωδός κατέστη μία εκ των πρώτων τραγουδιστών των οποίων η φωνή διαδόθηκε μαζικά μέσω ηχογραφήσεων. Η γνωριμία της και η σχέση της με τον Αριστοτέλη Ωνάση είχε τραγική κατάληξη, αφού τελικά δεν ευοδώθηκε και την ανάγκασε να βάλει τέλος στην πολύχρονη σταδιοδρομία της και τελικά στη ζωή της.
