Μέσα από το σκοτάδι της ζωής του αναδύθηκαν αστείρευτης ομορφιάς παραμύθια που συντροφεύουν τις παιδικές ψυχές (Γράμμα στον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν)

Περίπατος στα σοκάκια της Κοπεγχάγης και νιώθω πως είσαι εκεί ανάμεσα μας, είσαι δίπλα μας και δίπλα μου και εμφανίζεσαι σε εκείνους που θέλεις εσύ για να δώσεις λίγη από την αύρα σου, την αγάπη σου για τα παιδιά, να σπείρεις το χαμόγελο και την ελπίδα μιας και εσύ πέρασες δύσκολη παιδική ηλικία και δεν το κρύβεις. Ο κόσμος σου είναι ένας κήπος με λουλούδια, ανθισμένος και γεμάτος εικόνες καθώς και όμορφα πρόσωπα δικής σου επινόησης, ντύνεις τις ιστορίες σου με μια παιδικότητα και μια μουσικότητα μοναδική, μας συναρπάζεις, μας εκστασιάζεις ενώ εσύ μέσα σου πάλευες να πλάσεις έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από αυτόν που έζησες και καθημερινά σε πλήγωνε. Είσαι ένας πρίγκιπας της όχθης και του ποταμού, ένας γενναίος ιππότης που με όπλο τις λέξεις σου και τα διάφορα συμβολικά και αλληγορικά στοιχεία που χρησιμοποιείς προσφέρεις στον αναγνώστη την πολύτιμη ζεστασιά που δεν βρίσκει στον κόσμο. Είσαι ζεστός, τρυφερός, εμπνευσμένος και είχες την τύχη να αναγνωριστείς σχετικά νωρίς. Μα κράτα αυτό βαθιά μέσα στην καρδιά σου, ποτέ δεν υπήρξες μόνος, ποτέ δεν απουσίασες και ας σε έβλεπαν οι άνθρωποι με μισό μάτι, και ας σε αγνοούσαν. Είχες, ευτυχώς για εμάς το προνόμιο, να εκτιμηθείς ως προς το πολύτιμο έργο σου. Από τη στιγμή της απώλειας του πατέρα σου, μια βαριά και σκοτεινή σκιά πάντα σε ακολουθούσε μιας έζησες έπειτα παιδικά χρόνια δυστυχισμένα. Ίσως να ήταν αυτή η στενάχωρη περίοδος της ζωής σου η αφορμή για να γράψεις τόσες και τόσες ιστορίες που όλες έχουν έναν βαθιά βιωματικό και διδακτικό χαρακτήρα αφού εσύ ο ίδιος ανέφερες κάποτε πως “βρίσκω μια ιδέα για μεγάλους και μετά αφηγούμαι την ιστορία σε μικρούς, έχοντας πάντα στο μυαλό μου ότι ο πατέρας και η μητέρας τους με ακούνε ͘  και πρέπει να θρέψω και το δικό τους μυαλό”. Και όμως δεν λύγισες, δεν κάμφθηκες, δεν σταμάτησες να εξωτερικεύεις όσα η ψυχή σου υπαγόρευε γιατί απλά δεν μπορούσες να κάνεις αλλιώς. Κλεινόσουν σε ένα δωμάτιο σαν αυτό που τώρα έχει γίνει μουσείο προς τιμήν σου και σκαρφιζόσουν ιστορίες που τότε βέβαια δεν ήξερες πως θα γίνουν οικουμενικά αποδεκτές και σημείο αναφοράς τόσο για μικρούς όσο και μεγάλους, ιστορίες ποτισμένες με ποιητικότητα, χαρά και λύπη, ελπίδα και απογοήτευση. Γιατί υπήρξες αληθινός και αυθεντικός, εσύ ήσουν ο βασικός ήρωας των ιστοριών σου και εσύ πάντα πρωταγωνιστούσες σε αυτές μεταμφιεσμένος, εσύ κινούσες τα νήματα γιατί ήθελες να ζήσεις και πάλι σαν παιδί, να ξεχάσεις το κακό, να αφήσεις πίσω σου όλα αυτά που σε τραυμάτισαν. Ποιος άραγε δεν γνωρίζει ιστορίες όπως η Τοσοδούλα, το Κορίτσι με τα σπίρτα, το Ασχημόπαπο και τόσα άλλα παραμύθια που συντροφεύουν την παιδική και εφηβική ηλικία κάθε παιδιού σε όποια άκρη του κόσμου και αν κοιτάξει κανείς; Ποιος δεν έχει σταθεί δίπλα στο παιδί του εξιστορώντας του κάτι από τον μαγικό κόσμο σου Δανέ πρίγκιπα με σκοπό να το κοιμίσει ή να το νανουρίσει; Και όμως εσύ αυτός ο μελαγχολικός, εσωστρεφής και παράξενος τύπος δεν γεύτηκες όσο θα επιθυμούσες την χαρά της ανάγνωσης των παραμυθιών μιας και από πολύ μικρός έχασες τον πατέρα του, εκείνον που μέχρι τα εννέα σου χρόνια σου διάβαζε ιστορίες. Αυτές τις ιστορίες θέλεις ο πατέρας να διαβάζει στο γιο του και εσένα σου έλειψε αυτό για τα επόμενα χρόνια, το στίγμα της απώλειας του πατέρα σου σε ακολούθησε για πάντα, σε καταρράκωσε και σε αναγέννησε όμως. Έκανες τον ανείπωτο πόνο σου παραμύθι και θεράπευσες με την γραφή σου τόσες και τόσες παιδικές ψυχές, ίσως μια κάποια ανταμοιβή για τη δική σου ψυχή που τόσο υπέφερε. Έγραψες με την σειρά σου ιστορίες για παιδιά και μεγάλους, για να αποτίσεις ελάχιστο φόρο τιμής στον άνθρωπο που σε φρόντισε καλύτερα από όλους και σου συντρόφευε τα βράδια σου. Παρέμεινες μετά τον θάνατο του πατέρα σου κλεισμένος στον εαυτό σου και ποτέ δεν μπόρεσες να ξεπεράσεις την απώλειά του αλλά χάρη στην καλοσύνη της ψυχής σου εγκιβώτισες στα παραμύθια σου όλον τον φανταστικό κόσμο αγάπης και ευτυχίας αντιμαχόμενος τα δύσκολα και επώδυνα παιδικά χρόνια. Ήταν για σένα μια μορφή ανάστασης συντροφιά με ένα κερί αναμμένο και ένα κομμάτι χαρτί να αποτυπώνεις τις σκέψεις σου. Βυθίστηκες σε μία δίχως προηγούμενο δύστυχη ζωή και ήσουν αναγκασμένος να εξασφαλίσεις τα προς το ζην στη μεγαλούπολη της Κοπεγχάγης. Και όμως δεν το έβαλες κάτω και από νωρίς μόχθησες με τα γραπτά σου να δείξεις την αξία σου, ήταν άλλωστε και η μόνη διέξοδος για να ξεφύγεις από τις κακουχίες που σου εξασφάλισαν τα δύστυχα παιδικά σου χρόνια. Τα παραμύθια σου, εσένα που ήσουν ένα πληγωμένο αγόρι δίχως πια την πατρική προστασία, αποτέλεσαν σπουδαίες αφηγήσεις που άγγιξαν τόσους και τόσους, ιστορίες που έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 125 γλώσσες και έχουν προσφέρει στιγμές χαράς, αγάπης αλλά και αγωνίας σε τόσα παιδιά και ενήλικες. Αν ζούσες σήμερα θα ήσουν τόσο περήφανος. Μέσα από τις αφηγήσεις σου λυτρώνεις τη δική σου ψυχή, χαρίζεις στον εαυτό σου την θεραπεία που είχες ανάγκη, όλο αυτό το ιστορικό δύσκολων στιγμών που επιθυμείς να ξεχάσεις και που τροφοδοτείται μέσα από το φαρμακείο της γραφής. “Αισθανόταν ένα τις ζεστές ηλιαχτίδες κι ένα ουράνιο τόξο έμοιαζε να διαλύει τη σκοτεινιά του κόσμου”. Οι ήρωές σου, όπως η Τοσοδούλα, ακροβατούν ανάμεσα στη γενναιότητα και την απελπισία, καθρεφτίζοντας τον δικό σου ψυχικό κόσμο. Σε κάθε ιστορία σου πρωταγωνιστούν άνθρωποι πραγματικοί, με αδυναμίες, διστακτικότητα, μικροί ήρωες που άλλοτε προχωρούν και άλλοτε υποχωρούν, άλλοτε απελπίζονται άλλοτε ξαναγεννιούνται από τις στάχτες τους και τελικά ορθώνουν το ανάστημά τους, δηλαδή ακριβώς όπως έκανες και εσύ. Δεν θα βρούμε φανταστικούς υπερανθρώπους που θα υπερνικήσουν μεμιάς κάθε δυσκολία, σκοπός σου δεν είναι μόνο να ψυχαγωγήσεις και να γίνεις αρεστός, διακαής σου πόθος είναι να γεμίσεις τις σελίδες με νοήματα και να περάσεις με τον δικό σου προσωπικό τρόπο τα δικά σου μηνύματα σε παιδιά και μεγάλους. Η Τοσοδούλα συνεννοείται καλύτερα με τα πλάσματα της φύσης παρά με τους ανθρώπους, μπορεί και συνομιλεί μαζί τους σε μία γλώσσα υπέροχη και μοναδική, έναν κοινό κώδικα που μόνο αγαθά πλάσματα μπορούν να κατανοήσουν. Αυτό είναι το βασικό στοιχείο των ιστοριών σου, η φύση είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος και ο πιστότερος φίλος γιατί οι άνθρωποι έχουν βαθιά μέσα τους την κακία που εγκυμονεί κινδύνους. Εσύ όμως είσαι πάντα παρών και δεν τους αφήνεις έρμαια του κακού κόσμου αλλά τους τροφοδοτείς με δύναμη και πίστη, ικανή να αλλάξει τα πάντα και να προβάλει το καλό και το δίκαιο, είσαι εκεί να τους ποτίσεις με γενναιότητα. “Πόσο στενά είναι τα όρια της ανθρώπινης όρασης και πόσο περιορισμένη η οπτική μας! Πόσα λίγα γνωρίζουν ακόμα και οι πιο σοφοί από μας για όλα αυτά που έχουν τόσο μεγάλη σημασία για όλους μας!”. Μέσω της Τοσοδούλας και των άλλων ιστοριών σου δείχνεις έναν κόσμο ονειρικό, έναν κόσμο ικανό να σκορπίσει μαγεία και αγάπη, τρυφερότητα και ομορφιά, έναν κόσμο που αποδιώχνει την κακία, την ασχήμια και την μιζέρια της ευτελούς ζωής που μπορεί να μας κυκλώνει. Εξάλλου όπως έχεις γράψει “να είσαι χρήσιμος στον κόσμο είναι ο μόνος τρόπος να είσαι ευτυχισμένος”. Η Τοσοδούλα σου ξεφεύγει από τα στερεότυπα και σπάει τα αποδεκτά, ξεπερνάει τα εμπόδια και βγαίνει νικήτρια.“Δεν ξέρω τίποτα γι’ αυτή τη ζεστή χώρα με τα πανέμορφα φυτά”, είπε η Τοσοδούλα σου στο ξωτικό του λουλουδιού. “Όμως σύντομα θα τα μάθω όλα και θα σας γνωρίσω έναν έναν”. Αυτά είναι τα λόγια της Τοσοδούλας, της ηρωίδας σου, μιας ηρωίδας εκτός ωραιοποιήσεων και κατατρεγμένη κατά μια έννοια όπως και εσύ άλλωστε. Η ιστορία της Τοσοδούλας σου προέρχεται από μυθικούς και αρχέγονους παραδείσους, εκεί όπου ταξιδεύουν περίεργα όντα, αλλόκοτα αλλά όμορφα στην ψυχή και γεμάτα καλοσύνη για τον κόσμο, είναι τα όντα που ονειρεύτηκες για να πλάσει έναν κόσμο που δεν έβρισκε γύρω του. Είναι από εκείνα τα όντα που διαφέρουν και δεν γίνονται αποδεκτά από τον κόσμο, ο κόσμος είναι συγκρατημένος, είναι δύσπιστος να τα δεχτεί όπως ακριβώς δύσπιστος υπήρξε και απέναντι σε σένα. Η Τοσοδούλα είναι ο άλλος σου εαυτός, είναι μια απίστευτα εμπνευσμένη ιστορία που αποδεικνύει το μεγαλείο της ψυχής σου, χαρισματικέ Δανέ και οικουμενικέ πρίγκιπα. Μπορεί η ίδια να είχε μια καμπούρα στην πλάτη, αυτό όμως δεν την εμπόδιζε από το να θέλει το καλό ενώ οι γύρω της προξενούσαν το κακό, είναι αυτό το κακό που το είδες και εσύ να σε κυκλώνει από κάθε μεριά. Γιατί η καμπούρα στην ψυχή είναι αυτή που καλλιεργεί το κακό και δύσκολα επουλώνεται, η δική σου Τοσοδούλα είχε μια σωματική δυσπλασία γιατί εσύ θέλησες να της δώσεις αυτό το χαρακτηριστικό για να μάθουν τα παιδιά πως οφείλουμε να αγαπάμε τη διαφορετικότητα. “Κάθε μέρα, την ώρα που ο ήλιος ανέτελλε ή έδυε, η Τοσοδούλα πήγαινε στην πόρτα κι έβλεπε πέρα από τα στάχυα που τα φυσούσε ο άνεμος τον γαλάζιο ουρανό. Θαύμαζε την ομορφιά της φύσης και σκεφτόταν το αγαπημένο της χελιδόνι”.